Μνήμη και ιστορίες των Ελλήνων στη Βραζιλία

Το Σάββατο 28 Ιουνίου στα πλαίσια του 9ου Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ, θα γίνει η παρουσίαση του βιβλίου της Βασιλικής Θωμά Κωνσταντινίδη, για τους “Θεματοφύλακες των αναμνήσεων – Μνήμη και Ιστορίες των Ελλήνων στη Βραζιλία”. Το αναλυτικό πρόγραμμα θα το βρείτε στην σελίδα tokaravani.gr.
Λίγα λόγια για το βιβλίο…
Σύμφωνα με επίσημη καταγραφή οι πρώτοι έλληνες μετανάστες έφτασαν στη Βραζιλία το 1912 και κατάγονταν από τον Αρχάγγελο, από το νησί της Ρόδου. Η χώρα αυτή με μία ποικιλόμορφη ηπειρωτική γεωγραφία και πολιτισμό φωλιάζεται στη φαντασία των ελλήνων ήδη από το 19ο αιώνα. Από την ηπειρωτική μέχρι τη νησιωτική Ελλάδα μετανάστευσαν κινούμενοι από το όνειρο, από την περιπέτεια, αναζητώντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης.
Τα λιμάνια του Σάντος και του Ρίο ντε Ζανέιρο ήταν οι κύριες πύλες εισόδου στη Βραζιλία αλλά η πνοή του πεπρωμένου τους οδήγησε σε διάφορους δρόμος από δύση έως ανατολή από βόρεια έως νότια αφήνοντας τα σημάδια τους σε όλες τις βραζιλιανές πολιτείες. Από καλλιέργειες καφέ στο εσωτερικό του Σάο Πάολο μέχρι το σιδηρόδρομο Μαντέιρα-Μαμορέ στον Αμαζόνιο διασχίζοντας τις μεγάλες πόλεις της βραζιλιανής ακτής και τις μικρές πόλεις του κεντρικού οροπεδίου, οι περιβαλλοντικές και εδαφικές συνθήκες επινόησαν μία ιδιαίτερη ταυτότητα, ποικίλη και ανάμεικτη.
Μεταξύ 1909 και 1912 ήρθαν περίπου χίλιοι έλληνες για να εργαστούν στην κατασκευή του σιδηροδρόμου. Ήταν νέοι από 11 έως 22 χρονών, οι περισσότεροι από την Κρήτη που είχαν έρθει μετά από πρόσκληση του Ιωάννη Φραγκούλη, που καταγόταν από την Ιεράπετρα. Ο Φραγκούλης είχε δουλέψει στο Παναμά και ήταν υπεύθυνος για την πρόσληψη ελλήνων εργατών για τη βορειοαμερικανική εταιρεία υπεύθυνη για την κατασκευή του σιδηροδρόμου. Όταν τελείωσε η κατασκευή, όσοι είχαν επιζήσει και είχαν παραμείνει στον Αμαζόνιο ασχολήθηκαν με το εμπόριο του καουτσούκ, του κάστανου του Παρά, με φυτείες ζαχαροκάλαμου και με την παρασκευή «κασάσας» (εθνικό οινοπνευματώδες ποτό της Βραζιλίας από ζαχαροκάλαμο).
Πολύ παρέμειναν στις πόλεις Γκουζαρά-Μιρίμ και Πόρτο Βέλιο, άλλοι ανέβηκαν το ποτάμι Γκουαπορέ και εγκαταστάθηκαν στην Κόστα Μάρκες, και άλλοι διέσχισαν το ποτάμι Μαμορέ και ξεκίνησαν τη ζωή τους στη Βολιβία.