Ο νεαρός ακτιβιστής Ααρών Σβάρτς που αγωνίστηκε για την ελευθερία στο διαδίκτυο, τον Ιανουάριο του 2013, αυτοκτόνησε. Ο Σβάρτς έδωσε τέλος στη ζωή του λίγο πριν δικαστεί με την κατηγορία της παράνομης λήψης εκατομμυρίων ακαδημαϊκών άρθρων από servers του MIT. Ο προγραμματιστής που αντιμετώπιζε ποινή κάθειρξης 35 ετών, υποστήριζε ότι το ίντερνετ είναι ένα δημοκρατικό μέσο, αποτελώντας παράλληλα την ελεύθερη πλατφόρμα πρόσβασης στη γνώση. Σύμφωνα με τον ίδιο, η οποιαδήποτε προαπαιτούμενη συνδρομή για την πρόσβαση στη βάση δεδομένων των διαφόρων πανεπιστημίων συνιστά αλλοίωση της διαδικτυακής ελευθερίας. Επιμέλεια: Νικολέττα Ρούσσου
Ο Α.Σβαρτς σε ηλικία 14 ετών έγινε ένας από τους συντάκτες του προτύπου RSS (RDF Site Summary), το οποίο μεταδίδει πληροφορίες από μία ιστοσελίδα, (συνήθως ειδησεογραφική), προς άλλες σελίδες ή εφαρμογές με γρήγορο και εύκολο τρόπο. Αργότερα συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση Creative Commons που ίδρυσε ο καθηγητής Λάρι Λέσιγκ και στην κοινότητα του Reddit, του οποίου ήταν και συνιδρυτής.
Το 2009 κατάφερε να κατεβάσει και στη συνέχεια να διαθέσει ελεύθερα στο Ίντερνετ περίπου το 20% των εγγράφων από ομοσπονδιακά δικαστήρια τα οποία ήταν καταχωρημένα στη βάση δεδομένων PACER, η πρόσβαση στην οποία χρεωνόταν. Λίγο αργότερα το 2011, βάζοντας σχεδόν στα κρυφά ένα λάπτοπ στο δίκτυο του MIT, κατέβασε από τη βάση JSTOR, η οποία διαθέτει με συνδρομή το περιεχόμενο εκατοντάδων επιστημονικών περιοδικών, τέσσερα εκατομμύρια δημοσιεύσεις, πολλές από τις οποίες θα έπρεπε να διατίθενται ελεύθερα ως κοινό κτήμα.
Ο ίδιος ο ακτιβιστής είχε δηλώσει για τα δεδομένα που είχε διαθέσει ότι «αυτή είναι μια κληρονομιά που ενώ έπρεπε να ανήκει ελεύθερα στο κοινό, αντίθετα, βρίσκεται υπό την κατοχή ορισμένων κερδοσκοπικών εταιρειών, που επωφελούνται τα μέγιστα από αυτό. Υπάρχουν ορισμένοι τίμιοι άνθρωποι που προσπαθούν να σπάσουν αυτό το μονοπώλιο μέσω του κινήματος της ανοιχτής πρόσβασης».
Μετά την αυτοκτονία του, το JSTOR εξέφρασε τα βαθιά του συλλυπητήρια στην οικογένεια του, υποστηρίζοντας ότι η υπόθεση ξεκίνησε από το γραφείο του εισαγγελέα των ΗΠΑ. «Έχουμε μετανιώσει το γεγονός ότι παρασυρθήκαμε σε αυτή την υπόθεση, ειδικά εφ’ όσον η αποστολή του JSTOR είναι να προωθήσει την ευρεία πρόσβαση στον κόσμο της επιστημονικής γνώσης. Ταυτόχρονα, διαθέτοντας ένα από τα μεγαλύτερα αρχεία της ακαδημαϊκής βιβλιογραφίας στον κόσμο, οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί διαχειριστές της πληροφορίας την οποία μας εμπιστεύθηκαν οι ιθύνοντες. Για το σκοπό αυτό, επέστρεψε ο Ααρών τα στοιχεία που είχε στην κατοχή του και το JSTOR απέσυρε τις όποιες διώξεις είχε ασκήσει εναντίον του από Ιούνιο του 2011», ανέφερε η ιστοσελίδα.
Ωστόσο ο πατέρας του προγραμματιστή υπογράμμισε την ανάμιξη του MIT στην υπόθεση της δίωξης του, παρά τις δηλώσεις των υπευθύνων του πανεπιστημίου ότι το ίδρυμα έμεινε αμέτοχο στην όλη διαδικασία. Συγκεκριμένα τόνισε ότι οι αρμόδιοι του πανεπιστημίου έδωσαν τα στοιχεία στον εισαγγελέα χωρίς κλήτευση ή ένταλμα σύλληψης. «Το MIT παραβίασε μια πλειάδα νόμων, αρνήθηκε να συνεργαστεί μαζί μας, ενώ είχαμε δυσκολία ακόμη και στο να δεχθούν να μας απαντήσουν. Έπειτα όταν τους ζητήσαμε να παρέμβουν για λογαριασμό του Ααρών, είπαν ότι δεν ήταν σε θέση να το κάνουν καθώς υπήρχαν πολλές παράμετροι, με αποτέλεσμα να πρέπει να παραμείνει ουδέτερο. Όμως η έκθεση καθιστά σαφές ότι το MIT δεν παρέμεινε ουδέτερο, καθώς συνεργάστηκε με την κυβέρνηση», δήλωσε.
Στη συνέχεια ο συνήγορος του, ο Έλιοτ Πίτερς έκανε λόγο για τους παράγοντες που συνέβαλαν στο να οδηγηθεί σε αδιέξοδο και να βάλει τέλος στη ζωή του. «Κατά την άποψή μου, ο Ααρών ήταν αθώος. Δεν πιστεύω ότι διέπραξε κάποιο έγκλημα, και νομίζω ότι θα τον είχαμε υπερασπιστεί επιτυχώς στη δίκη. Ωστόσο βρισκόταν κάτω από τεράστια πίεση καθώς αντιμετώπιζε 13 κατηγορίες για κακούργημα. Ο εισαγγελέας επέμεινε ότι ο Ααρών έπρεπε να εκτίσει μια ποινή φυλάκισης, δηλώνοντας ένοχος για 13 κακουργήματα, ενώ αρνήθηκε την πρόταση μου να κάνει κοινωφελή εργασία. Νομίζω ότι η σκέψη της φυλακής ήταν ιδιαίτερα τρομακτική για αυτόν», δήλωσε ο συνήγορος.
Το Μανιφέστο Αντάρτικου Ανοικτής Πρόσβασης του Άαρων Σβαρτς
Η πληροφορία είναι δύναμη. Όμως, όπως κάθε δύναμη, υπάρχουν εκείνοι που θέλουν να την κρατήσουν για τον εαυτό τους. Ολόκληρη η παγκόσμια επιστημονική και πολιτιστική κληρονομιά, η οποία δημοσιεύθηκε στη διάρκεια των αιώνων σε βιβλία και περιοδικά, ολοένα ψηφιοποιείται και κλειδώνεται από μια χούφτα ιδιωτικές εταιρείες. Θέλετε να διαβάσετε τις δημοσιεύσεις που έχουν τα πιο διάσημα αποτελέσματα των επιστημών; Θα πρέπει να στείλετε τεράστια ποσά σε εκδότες, όπως η Reed Elsevier.
Υπάρχουν εκείνοι που αγωνίζονται για να αλλάξει αυτό. Το Κίνημα Ανοικτής Πρόσβασης έχει αγωνιστεί γενναία για να διασφαλιστεί ότι οι επιστήμονες δεν μεταβιβάζουν τα πνευματικά δικαιώματα τους, αλλά αντί αυτού εξασφαλίζεται ότι η εργασία τους δημοσιεύεται στο Διαδίκτυο, σύμφωνα με όρους που επιτρέπουν σε όλους να έχουν πρόσβαση. Αλλά ακόμη και κάτω από τα καλύτερα σενάρια, το έργο τους θα είναι διαθέσιμο μόνο για τα πράγματα που δημοσιεύονται στο μέλλον. Τα πάντα μέχρι τώρα έχουν χαθεί.
Αυτό είναι πάρα πολύ υψηλό τίμημα. Ο εξαναγκασμός των ακαδημαϊκών να πληρώνουν χρήματα για να διαβάσουν το έργο των συναδέλφων τους; Σαρώνουν ολόκληρες βιβλιοθήκες, αλλά μόνο για όσους επιτρέπει το Google να τα διαβάσουν; Παρέχουν επιστημονικά άρθρα σε ελίτ πανεπιστήμια στον Πρώτο Κόσμο, αλλά όχι στα παιδιά του Παγκόσμιου Νότου; Είναι εξωφρενικό και απαράδεκτο.
«Συμφωνώ», πολλοί λένε, «αλλά τι μπορούμε να κάνουμε; Οι εταιρείες που κατέχουν τα πνευματικά δικαιώματα, κερδίζουν τεράστια χρηματικά ποσά χρεώνοντας την πρόσβαση, και αυτό είναι απολύτως νόμιμο – δεν υπάρχει τίποτα που μπορούμε να κάνουμε για να τους σταματήσουμε». Αλλά υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε, κάτι που ήδη γίνεται: μπορούμε να αντεπιτεθούμε.
Όσοι έχουν πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους – φοιτητές, βιβλιοθηκονόμοι, επιστήμονες – έχουν ένα προνόμιο. Μπορείτε να τροφοδοτήσετε την γνώση στον υπόλοιπο κόσμο που είναι αποκομμένος. Αλλά εσείς δεν χρειάζεται – πραγματικά, ηθικά, δεν μπορείτε – να κρατήσετε αυτό το προνόμιο μόνο για τον εαυτό σας. Έχετε καθήκον να το μοιραστείτε με τον κόσμο. Και πρέπει: να μοιράσετε κωδικούς πρόσβασης στους συναδέλφους, να εκπληρώσετε αιτήματα λήψης για τους φίλους.
Εν τω μεταξύ, όσοι έχουν αποκλειστεί δεν στέκονται σιωπηλοί. Έχουν ξεγλιστρήσει μέσα από τρύπες και έχουν αναρριχηθεί πάνω από φράχτες, απελευθερώνοντας τις πληροφορίες που έχουν κλειδωθεί από του εκδότες και τις μοιράζονται με φίλους.
Αλλά όλη αυτή η δράση συνεχίζεται στο σκοτάδι, κρυμμένη υπόγεια. Αυτό λέγεται κλοπή ή πειρατεία, σαν το μοίρασμα του πλούτου της γνώσης να είναι το ηθικό ισοδύναμο της λεηλασίας ενός πλοίου και της δολοφονίας του πληρώματός του. Αλλά η κοινή χρήση δεν είναι ανήθικη – είναι μια ηθική επιταγή. Μόνο οι τυφλωμένοι από την απληστία θα αρνηθούν να επιτρέψουν σε έναν φίλο να δημιουργήσει ένα αντίγραφο.
Οι μεγάλες εταιρίες, φυσικά, είναι τυφλωμένες από την απληστία. Οι νόμοι βάσει των οποίων λειτουργούν το απαιτούν – οι μέτοχοί τους θα εξεγερθούν με οτιδήποτε λιγότερο. Και οι πολιτικοί έχουν εξαγοραστεί, περνώντας νόμους που τους δίνουν την αποκλειστική εξουσία να αποφασίζουν ποιος μπορεί να κάνει αντίγραφα.
Δεν είναι δικαιοσύνη το να ακολουθείς άδικους νόμους. Ήρθε η ώρα να φέρουμε στο φως και, με την μεγάλη παράδοση της πολιτικής ανυπακοής, δηλώνουμε την αντίθεσή μας σε αυτή την ιδιωτική κλοπή του δημοσίου πολιτισμού.
Πρέπει να πάρουμε την πληροφορία, όπου κι αν είναι αποθηκευμένη, να κάνουμε αντίγραφα και να τα μοιραστούμε με τον κόσμο. Πρέπει οτιδήποτε δεν καλύπτεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας να τα αρχειοθετήσουμε. Πρέπει να αγοράσουμε μυστικές βάσεις δεδομένων και να τις βάλουμε στον παγκόσμιο ιστό. Θα χρειαστεί να κατεβάσετε επιστημονικά περιοδικά και να τα ανεβάσετε σε δίκτυα κοινής χρήσης. Πρέπει να αγωνιστούμε σε αντάρτικο για την ανοιχτή πρόσβαση.
Με αρκετούς από εσάς, σε όλο τον κόσμο, δεν θα στείλουμε μόνο ένα ισχυρό μήνυμα αντίθεσης στην ιδιωτικοποίηση της γνώσης – θα το κάνουμε παρελθόν. Θα έρθετε μαζί μας;
«Το παιδί του Ίντερνετ»
Προς τιμή του έργου του ο Ααρών έχει γυριστεί ένα ντοκιμαντέρ που μιλάει για το όραμα του ακτιβιστή.«Είμαι εδώ για να σας πω ότι μπορεί να αισθάνεστε αδύναμοι, αλλά είμαι εδώ να σας πω: Είστε ισχυροί», ακούγεται ο Ααρών Σβάρτς στο ντοκιμαντέρ.
Ο αδερφός του σχολίασε πως «το μήνυμα του Ααρών είναι στην ουσία ότι υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να βελτιωθεί η κατάσταση. Μπορούμε να έχουμε ενεργή συμμετοχή στην αλλαγή, η οποία θα μπορούσε να έχει πραγματικό αντίκτυπο, αντί να νιώθουμε συνεχώς αβοήθητοι και άχρηστοι».
To ντοκιμαντέρ, που χρηματοδοτείται από το κοινό, φέρει το όνομα «Το παιδί του Ίντερνετ». Σύμφωνα με τονΜπράιαν Κναπενμπέργκερ, τον δημιουργό του ντοκυμαντέρ, ο Ααρών αντιστάθηκε στη λογική του να δημιουργήσει μια εταιρεία και στη συνέχεια να την πουλήσει σε έναν οικονομικό κολοσσό, όπως θα έκαναν άλλοι στην θέση του.
Δείτε το εδώ:
[vimeo url=”http://vimeo.com/109745353″]
Με πληροφορίες από tvxs.gr / Alfavita.gr