Με βαθιά συγκίνηση και πολιτικό βάθος, ο Δήμαρχος Καντάνου – Σελίνου, Αντώνης Περράκης, απηύθυνε ομιλία στην κεντρική τελετή για την 84η επέτειο από το Ολοκαύτωμα της Καντάνου, παρουσία εκπροσώπων της πολιτικής, στρατιωτικής και εκκλησιαστικής ηγεσίας, εκπροσώπων συλλόγων και πολιτών.
Ο δήμαρχος καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους στο μαρτυρικό χωριό, θυμίζοντας ότι πριν από 84 χρόνια, οι ναζιστικές δυνάμεις κατέστρεψαν ολοσχερώς την Κάντανο ως αντίποινα για την αυθόρμητη και άνιση αντίσταση των κατοίκων στο χωριό Φλώρια. Μια αντίσταση που, όπως τόνισε, ήταν «κόντρα σε όλες τις λογικές, χωρίς προοπτική νίκης, αλλά με υψηλό φρόνημα».
«Το αντίτιμο ήταν η πλήρης καταστροφή της Καντάνου, και η εντολή να μην ανοικοδομηθεί ποτέ ξανά», υπενθύμισε, αναφερόμενος στις τρεις επιγραφές που άφησαν πίσω τους οι Γερμανοί και οι οποίες παραμένουν μοναδικές στην Ευρώπη, σφραγίζοντας τη ναζιστική θηριωδία.
Η Ιστορική Μνήμη στο Στόχαστρο της Λήθης
Ο κ. Περράκης επεσήμανε ότι πριν από έναν μήνα συμπληρώθηκαν 80 χρόνια από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ένα γεγονός που, όπως ανέφερε, αποτέλεσε την απαρχή δημιουργίας υπερεθνικών θεσμών όπως ο ΟΗΕ και η Ευρωπαϊκή Ένωση, «με ελπίδες για ειρήνη, κοινωνική αλληλεγγύη και πρόοδο».
Ωστόσο, τόνισε πως σήμερα ο κόσμος βιώνει μια κρίση αξιών και ιστορικής συνείδησης:
«Ζούμε σε έναν κόσμο παραγωγικό και καταναλωτικό, όπου η μόνη αρχή είναι το μέγιστο οικονομικό κέρδος», είπε, περιγράφοντας μια κοινωνία σε πολιτική απάθεια, με τον homo zapiens – όπως χαρακτήρισε τον σύγχρονο άνθρωπο – να παραμένει αδρανής μπροστά στον καναπέ του, αφοσιωμένος μόνο στην απόκτηση νέων τεχνολογικών gadgets.
Από τη Γάζα μέχρι τα Σαλόνια της Δύσης
Ο δήμαρχος καταφέρθηκε με οξύτητα κατά της επιλεκτικής ευαισθησίας της διεθνούς κοινότητας για τα σύγχρονα εγκλήματα πολέμου:
«Οι εκτελέσεις παιδιών και νηπίων στη Γάζα συνεχίζονται, ενώ οι ισχυροί του κόσμου εκφράζουν “ευγενικά” την ανησυχία τους», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Κατήγγειλε τη διαχείριση των σύγχρονων γενοκτονιών με όρους επικοινωνιακούς, υπογραμμίζοντας πως «οι αρχηγοί κρατών, κούφοι εσωτερικά, αλλά εξοπλισμένοι με φονικά συστήματα, σπέρνουν τον θάνατο με ρητορείες περί ειρήνης».
Το Τέρας με Νέο Πρόσωπο
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην επικίνδυνη άνοδο της ακροδεξιάς και την επιστροφή φασιστικών ρευμάτων στην Ευρώπη:
«Η λήθη είναι η παγίδα που οδηγεί στην αναβίωση του φασισμού. Ο φασισμός δεν ήταν ιστορικό ατύχημα. Είναι προϊόν κρίσεων, ανεργίας, φτώχειας, και συρρίκνωσης του κοινωνικού κράτους», τόνισε.
Ο δήμαρχος δεν παρέλειψε να υπενθυμίσει τις ευθύνες που απορρέουν από την ιστορική μνήμη:
«Η μνήμη δεν είναι μόνο ημερομηνίες. Είναι το “γιατί” και το “διότι”. Η ιστορική σκέψη είναι στοιχείο ταυτότητας και επιβίωσης ενός έθνους».
Διεκδίκηση Επανορθώσεων και Κατοχικού Δανείου
Αναφορά έγινε και στο ανεπίλυτο ζήτημα των γερμανικών επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου:
«Δεν πρέπει να ξεχνάμε ούτε τις υποχρεώσεις της Γερμανίας απέναντι στη χώρα μας, που ακόμα δεν έχουν φτάσει στις αίθουσες της Χάγης», τόνισε με έμφαση.
Διαβάστε ολόκληρη την ομιλία του Αντώνη Περράκη:
Σεβασμιότατε, σεβαστοί πατέρες, κύριε περιφερειάρχη Κρήτης, κύριε αντιπεριφερειάρχη, κύριε βουλευτά του ΚΚΕ, εκπρόσωποι των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, διοικητή της Πέμπτης Ταξιαρχίας Στρατού, διοικητή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Χανίων, Αστυνομικέ Διευθυντή Χανίων, δήμαρχε Σφακίων και συνάδελφε, αντιδήμαρχε Κύριε Πλατανιά, αντιδήμαρχε Κισάμου, εκπρόσωποι συλλόγων και φορέων.
Σας καλωσορίζουμε στο χωριό της Καντάνου, 84 χρόνια μετά την καταστροφή από τα γερμανικά στρατεύματα σαν εκδίκηση για την αντίσταση που συνάντησαν στο χωριό των Φλωρίων. Μια αντίσταση που ήταν αυθόρμητη, απρόβλεπτη και κόντρα σε όλες τις λογικές, σε έναν στρατό οργανωμένο, χωρίς καμία προοπτική τελικής νίκης. Το αντίτιμο, όπως γνωρίζετε, ήταν η ολοσχερής καταστροφή της Καντάνου, και η να μην οικοδομηθεί πλέον ποτέ, όπως αναφέρουν και οι τρεις πλάκες, μοναδικές στο είδος τους σε ολόκληρη την Ευρώπη, που κατασκεύασαν οι Γερμανοί για να επισφραγίσουν τη θηριωδία τους.
Η Κατάσταση Σήμερα και ο Κίνδυνος της Λήθης
Πριν από ένα μήνα περίπου, στις 9 Μαΐου του ’45, συμπληρώθηκαν 80 χρόνια από τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Το τέλος ενός πολέμου που άφησε πίσω του περίπου 60 εκατομμύρια νεκρούς, φρικαλεότητες, συντρίμμια, στάχτες και καπνό, μέσα στον οποίο άνθισαν και ωρίμασαν οργανισμοί όπως ο ΟΗΕ, αλλά και η μεγαλύτερη Ένωση κρατών, η Ευρωπαϊκή Ένωση, με οράματα και ελπίδες για ένα κόσμο ειρήνης, κοινωνικής αλληλεγγύης, προόδου και ευημερίας.
80 χρόνια μετά, αν στρέψουμε το βλέμμα μας από το τότε, στο σήμερα, βλέπουμε τον άνεμο της ιστορίας να στροβιλίζει τη ζωή του πλανήτη στις συμπληγάδες ενός απρόσωπου, παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου, με μόνη αρχή το μέγιστο οικονομικό κέρδος. Στην ασφυκτική και αγχωτική πίεση της καθημερινότητας και εν μέσω οικονομικών και ενεργειακών κρίσεων, δημοσιονομικών προσαρμογών και οικονομικών ανισοτήτων, τα κράτη και κυβερνήσεις επιζητούν την αγάπη των αξιολογήσεων και των δανειστών, υποβαθμίζουν τους δημοκρατικούς θεσμούς, παραχωρώντας χώρο σε λαϊκίστικες ρητορικές και μίση. Σύνθετα περιβαλλοντολογικά προβλήματα, κλιματική αλλαγή, εξάντληση πόρων, διατροφική εξάρτηση, αποψίλωση των δασών, συνεχιζόμενες δοκιμές πυρηνικών όπλων, μπήκαν τα τελευταία χρόνια στον διακρατικό διάλογο φορέων, κρατών και οργανισμών, επιβεβαιώνοντας για άλλη μια φορά τις αντικρουόμενες προτάσεις και τα κενά ευχολόγια.
Επίσης, ο τρόπος με τον οποίο διαπλάθονται κυρίως οι νέοι μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα και τα πρότυπα των μέσων μαζικής ενημέρωσης οδηγούν σε ένα σταδιακό ολοκαύτωμα της ιστορικής μνήμης, των αξιακών αρχών, των εθίμων, της παράδοσης και του πολιτισμού της κοινωνίας μας. Πλάθοντας ένα νέο ανθρωπολογικό τύπο ανθρώπου, τον homo zapiens, ο οποίος βρίσκεται εν πλήρη πολιτική απάθεια μπροστά στον καναπέ του, αδιάφορο για τα κοινά, ηδονοβλεψία και ανήσυχο για την απόκτηση νέων τεχνολογικών gadgets και υπηρεσιών. Μέσα στο βόλεμα της συνήθειας, το ανεύρεμα της συνείδησης δεν αφήνει χώρο να κρίνουμε την υποβάθμιση των ανθρώπινων αξιών, τόσο των χωρών που βρίσκονται σε πολεμική κατάσταση όσο και της ίδιας μας της ζωής.
Γενοκτονίες και Επιλεκτική Μνήμη
Οι φονικές εκτελέσεις εκατοντάδων αμάχων, παιδιών και νηπίων στη λωρίδα της Γάζας, από τη χώρα που δήλωσε τα περισσότερα θύματα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, συνεχίζεται με το μεγαλύτερο μέρος του πολιτισμένου κόσμου να εκφράζει ευγενικά την ανησυχία του, παίζοντας λεκτικά προσχηματικά παίγνια ανάμεσα στη σύγκρουση, την αυτοδιάθεση, τις παράπλευρες απώλειες και άλλα ευφάνταστα σενάρια, απαλλάσσοντας έτσι τον εαυτό του από το ηθικό βάρος μιας δράσης για τον τερματισμό της γενοκτονίας, όχι μόνο αυτού του πολέμου, αλλά και πολλών άλλων σε όλο τον κόσμο.
Στα γυάλινα σαλόνια της μικρής οθόνης, περιφερόμενοι αρχηγοί μεγάλων κρατών, κούφοι εσωτερικά, γεμάτοι όμως με έξυπνα οπλικά συστήματα και πρωταθλητές στην άσκηση του ψεύδους, πολτοποιούν τις αξίες και τα νοήματα της ζωής, σπέρνουν τον θάνατο, κόβουν χέρια, πόδια, χαμόγελα ανηλίκων και νηπίων χωρίς κανένα έλεος για τα θύματά τους. Έχει αλήθεια καμιά σημασία αν θα πεθάνει στο Ραμαζάν ή στο Πάσχα ή σε οποιαδήποτε άλλη μεγάλη γιορτή;
Η Επικινδυνότητα του Φασισμού
Δίπλα στον Σταυρό της ιστορίας, η μνήμη και η λήθη μοιάζουν να είναι ζητήματα επιλογής. Το νήμα της ιστορίας είναι αιματοβαμμένο, το κουβάρι της μπερδεμένο και οι αναμορφωτές της, σαν αρχαίοι μύστες, ανακατεύουν μνήμη και λήθη, υποτάσσοντας την ιστορία σε αναγκαίες ιδεολογικές, πολιτικές, θρησκευτικές και άλλων παιγνίων πολιτικές. Η λήθη και η επιλεκτική μνήμη είναι η παγίδα που οδηγεί τις θυσίες στην αδιαφορία. Δρομολογεί την επικράτηση ολιγαρχικών και άλλων φασιστικών πολιτευμάτων. Ευνοεί την αναπαραγωγή της βίας και της καταστροφής. Αναζωπυρώνει συγκρούσεις και πολέμους. Αναπνέει από τις αναθυμιάσεις του Άουσβιτς και του Νταχάου. Αγκαλιάζει τη φρίκη των αρνητών του ανθρωπισμού με ρατσιστικά και μισαλλόδοξα συνθήματα. Νέα πρόσωπα εμφανίζονται. Τα προσωπείο αλλάζουν. Η βία και οι αγριότητες εκσυγχρονίζονται. Το χυμένο και χαμένο αίμα νικητών και ηττημένων, φυλακισμένων και εκδιωχθέντων, μεταναστών και προσφύγων, σε 56 ενεργά πολεμικά μέτωπα τον πλανήτη το 2024 με πάνω από 300.000 νεκρούς, ουρλιάζει. Ποιος ακούει άραγε; Μήπως συνηθίζουμε το πρόσωπο του τέρατος και μας τρομάζει η ομορφιά, όπως γράφει ο Γατζιδάκης;
Ιστορική Μνήμη και Εθνική Αντίσταση
Η ιστορική μνήμη είναι η θωριά που τιμά τους νεκρούς, τους αγώνες τους και τη θυσία τους. Η μνήμη δεν περιορίζεται μόνο σε ημερομηνίες και γεγονότα. Οφείλει να στέκεται στο “γιατί” και στο “διότι”. Η ιστορία δεν είναι ένα μάθημα μηχανικής αποστήθισης, απαιτεί εμβάθυνση, ανάλυση και σύνθεση, καλλιέργεια κριτικής και ιστορικής σκέψης, αλλά και παιδαγωγική ευαισθησία.
Η άνοδος της ακροδεξιάς που καταγράφεται τον τελευταίο καιρό στην Ευρώπη του 21ου αιώνα επαναφέρει συνεχώς το ζήτημα του φασισμού-ναζισμού στο επίκεντρο των συζητήσεων, κάνοντας σαφές ότι ο φασισμός δεν ήταν ένα ιστορικό ατύχημα. Ο φασισμός είναι προϊόν συγκεκριμένων κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών συνθηκών. Η ανεργία, ο πληθωρισμός, οι οικονομικές κρίσεις και ανισότητες, η επακόλουθη εξαθλίωση μεγάλου μέρους του πληθυσμού, η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, η απογοήτευση, δημιουργούν εύφορο έδαφος για την ανάπτυξη και αποδοχή ακροδεξιών αντιλήψεων.
“Να μην ξεχνάμε” είναι η προτροπή που διατυπώνεται σε κάθε επέτειο, υπενθυμίζοντας ότι η ιστορική σκέψη αποτελεί συστατικό στοιχείο ταυτότητας και επομένως επιβίωσης ενός έθνους. Να μην ξεχνάμε όχι μόνο τον πόλεμο, τις θηριωδίες, τα ολοκαυτώματα, αλλά και τις υποχρεώσεις της επιστροφής των γερμανικών επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου που παραμένουν ακόμα εκτός των δικαστικών αιθουσών του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.
Η Εθνική Αντίσταση, καθώς και ο τόπος όλων των ολοκαυτωμάτων της χώρας, 137 στον αριθμό, παραμένει σήμερα ο βασικός αντιπολεμικός πυλώνας, μια προτροπή για την παγκόσμια ειρήνη και το σταμάτημα των πολέμων. Πηγή περηφάνειας για το αξιακό ανάστημα των ιδεών της πατρίδας μας, όσο και ένα ανάχωμα στη λήθη, ένας υπαρξιακός φόβος και μια κραυγή αγωνίας μπροστά στο ενδεχόμενο μιας επανάληψης όλων των φονικών πολέμων. Σας ευχαριστούμε.
