Η πλήρης ανακατάληψη του Κουρσκ και η εκδίωξη των ουκρανικών στρατευμάτων τερματίζει τη μεγαλύτερη εισβολή στο ρωσικό έδαφος από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αφαιρώντας ένα άλλο εμπόδιο σε μια ειρηνευτική συμφωνία.
Την επομένη της ανακοίνωσης της Μόσχας για την ολοκλήρωση της επιχείρησης στο Κουρσκ, ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν κήρυξε μονομερή τριήμερη κατάπαυση του πυρός για να σηματοδοτήσει την 80ή επέτειο από τη νίκη της Σοβιετικής Ένωσης και των συμμάχων της στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Δύο ρωσικές πηγές δήλωσαν στο Reuters υπό τον όρο της ανωνυμίας, ότι η διευθέτηση του πολέμου ενώ τα ουκρανικά στρατεύματα βρίσκονταν στο Κουρσκ δεν ήταν αποδεκτή από το Κρεμλίνο.
Μόλις δύο χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας το 2022, η Ουκρανία στις 6 Αυγούστου εξαπέλυσε την πιο τολμηρή της επίθεση, σπάζοντας τα ρωσικά σύνορα στην περιοχή του Κουρσκ, υποστηριζόμενη από σμήνη drones και βαρύ δυτικό οπλισμό. Στο απόγειό της, οι ουκρανικές δυνάμεις διεκδίκησαν σχεδόν 1.400 τετραγωνικά χιλιόμετρα του Κουρσκ, αλλά η επίθεση αποδείχθηκε ιδιαίτερα δαπανηρή για το Κίεβο. Η Ρωσία έκτοτε έχει καταλάβει περίπου 2.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα στην Ουκρανία και τώρα ελέγχει ένα κομμάτι της χώρας σχεδόν ίσο με το μέγεθος της πολιτείας της Πενσυλβάνια των ΗΠΑ, σύμφωνα με ουκρανικούς χάρτες ανοιχτού κώδικα.
Ορισμένοι αναλυτές λένε ότι η επιταχυνόμενη προέλαση της Ρωσίας, κυρίως στην ανατολική Ουκρανία, υποβοηθήθηκε από την εκτροπή των δυνάμεων του Κιέβου προς το Κουρσκ. Η Ουκρανία, η οποία υποχωρεί εδώ και εβδομάδες αλλά εξακολουθεί να ισχυρίζεται ότι έχει κάποιες ενεργές δυνάμεις στο Κουρσκ, υποστηρίζει ότι η εισβολή αποσπά την προσοχή της Ρωσίας από το να αποκομίσει περισσότερα κέρδη σε τμήματα του ανατολικού μετώπου αναγκάζοντας τη Ρωσία να δεσμεύσει στρατεύματα αλλού. Το Κίεβο είπε ότι οι στόχοι του περιελάμβαναν επίσης την προστασία της συνοριακής του περιοχής Σούμι και την απόκτηση εδάφους που θα μπορούσε να ανταλλάσσεται στις μελλοντικές ειρηνευτικές συνομιλίες.
Αυτές οι συνομιλίες, που οδηγούνται από τη διπλωματία της Ουάσιγκτον, βρίσκονται τώρα σε εξέλιξη, χωρίς το προσδοκώμενο διαπραγματευτικό χαρτί της Ουκρανίας. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν τεράστιες διαφορές που θα μπορούσαν να ανατρέψουν την ειρηνευτική προσπάθεια του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Εάν οι συνομιλίες αποτύχουν, οι ρωσικές δυνάμεις απλώς θα συνεχίσουν να πολεμούν, είπε μια από τις πηγές.
Σε απάντηση σε αίτημα για σχολιασμό, το στρατιωτικό γενικό επιτελείο της Ουκρανίας αρνήθηκε ότι οι εχθροπραξίες έληξαν στην περιοχή του Κουρσκ και είπε ότι η αμυντική επιχείρηση της Ουκρανίας εκεί συνεχίζεται. Τις τελευταίες εβδομάδες, η Ρωσία έχει εντείνει τις επιθέσεις στο Σούμι, πέρα από τα σύνορα από το Κουρσκ, δήλωσαν τοπικοί αξιωματούχοι. Στις 14 Απριλίου, μια ρωσική πυραυλική επίθεση σκότωσε 35 ανθρώπους στην πρωτεύουσα του Σούμι. Η Ρωσία είπε ότι είχε βάλει στόχο συγκέντρωση Ουκρανών στρατιωτών.
Παρά τις αμφιβολίες στην Ουκρανία για το αν η επίθεση στο Κουρσκ άξιζε τον κόπο, ο Πρόεδρος Ζελένσκι παραδέχτηκε ότι οι δυνάμεις του Κιέβου δραστηριοποιούνται τώρα στην περιοχή Μπέλγκοροντ της Ρωσίας, επίσης στα σύνορα, περιγράφοντάς το ως προσπάθεια προστασίας πόλεων από την ουκρανική πλευρά.
Σύμφωνα με τις προτάσεις των ΗΠΑ, η Ουκρανία θα μπορούσε να ανακτήσει τον πλήρη έλεγχο της επικράτειάς της στο Χάρκοβο ως μέρος μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, ενώ η Ρωσία θα διατηρήσει υπό τον έλεγχό της λίγο λιγότερο από το ένα πέμπτο της Ουκρανίας.
Η μάχη για το Κουρσκ
Για το Κρεμλίνο, η εισβολή στο Κουρσκ, εκεί όπου πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη μάχη με τανκς στην ιστορία μεταξύ των σοβιετικών δυνάμεων και της ναζιστικής Γερμανίας το 1943, ήταν μια ντροπή. Η ανακοίνωση της νίκης επί των ουκρανικών στρατευμάτων έρχεται ενόψει της 80ης επετείου από τη νίκη της Σοβιετικής Ένωσης επί των Ναζί στις 9 Μαΐου. Δίνει στον Πούτιν μια νίκη για να επιδείξει μπροστά σε προσκεκλημένους αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του Κινέζου Σι Τζινπίνγκ και του Βραζιλιάνου Σίλβα. Παρά τις προηγούμενες προειδοποιήσεις ότι θα μπορούσε να υπάρξει επίθεση, οι ρωσικές δυνάμεις αιφνιδιάστηκαν από την ουκρανική επίθεση, σύμφωνα με ρωσικές πηγές. Ρώσοι αξιωματούχοι μίλησαν εκείνη την εποχή για χάος καθώς οι Ρώσοι άμαχοι διέφυγαν ανατολικά και οι Ρώσοι συνοριοφύλακες και ο στρατός προσπάθησαν να πολεμήσουν μικρές, ευκίνητες ουκρανικές μονάδες που έτρεχαν με ταχύτητα στους επαρχιακούς δρόμους του Κουρσκ με δυτικά όπλα και οχήματα. Τουλάχιστον 120.000 άνθρωποι απομακρύνθηκαν και ένας εμφανώς εκνευρισμένος Πούτιν εμφανίστηκε να επιπλήττει δημόσια τον τότε κυβερνήτη του Κουρσκ, Αλεξέι Σμιρνόφ, ο οποίος συνελήφθη τον Απρίλιο με την κατηγορία της υπεξαίρεσης κεφαλαίων που προορίζονταν για την υπεράσπιση των συνόρων. Ο ίδιος αρνείται τις κατηγορίες.
Όταν το Reuters επισκέφθηκε το Κουρσκ τον Μάρτιο, το μέγεθος της ρωσικής στρατιωτικής επιχείρησης ήταν εντυπωσιακό: τανκς, πυραυλικά συστήματα και χιλιάδες στρατιώτες βρίσκονταν εν κινήσει, ενώ οι άμαχοι μιλούσαν εν μέσω σειρήνων αεροπορικής επίθεσης για τον φόβο των επιθέσεων από drone και πυραύλων.
Οι οβίδες και τα στρατεύματα της Βόρειας Κορέας βοήθησαν τη Ρωσία να αντεπιτεθεί στο Κουρσκ. Ο Πούτιν εξέφρασε την προσωπική του ευγνωμοσύνη στον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν για τη βοήθεια των στρατιωτών του. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας αναφέρει ότι οι ουκρανικές δυνάμεις υπέστησαν περισσότερους από 76.000 νεκρούς και τραυματίες στρατιώτες στο Κουρσκ και έχασαν περισσότερα από 412 τανκς μεταξύ πολλών χιλιάδων χαμένων στρατιωτικών οχημάτων. Η Ουκρανία ισχυρίζεται ότι η Ρωσία υπέστη περισσότερους από 62.000 νεκρούς και τραυματίες κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων. Καμία πλευρά δεν έδωσε στη δημοσιότητα αριθμούς για τα δικά της θύματα. Και οι δύο πλευρές αμφισβητούν τους αριθμούς, τους οποίους το Reuters δεν μπόρεσε να επαληθεύσει ανεξάρτητα.
Επιθετικότητα
Καθώς οι ουκρανικές δυνάμεις έσπευσαν τον Αύγουστο για να επεκτείνουν την επικράτειά τους στο Κουρσκ, η Ρωσία ανακάτεψε μονάδες στην περιοχή για να επιβραδύνει την προέλαση και να εμποδίσει τις ουκρανικές δυνάμεις να φτάσουν στον πυρηνικό σταθμό Kurchatov που παρέχει ένα μέρος ηλεκτρικής ενέργειας στη νότια Ρωσία.
Μέσα σε ένα μήνα, το μέτωπο είχε σταθεροποιηθεί και η Ρωσία μπόρεσε να αντεπιτεθεί. Οι ρωσικές δυνάμεις άρχισαν σταδιακά να καταστρέφουν την άμυνα των ουκρανικών δυνάμεων, ενώ η Μόσχα άνοιξε χιλιάδες drones οπτικών ινών, τα οποία είναι πολύ πιο δύσκολο να μπλοκάρουν από άλλα drones, ανέφεραν ρωσικές και δυτικές πηγές.
Μέχρι την τρίτη επέτειο της εισβολής της στην Ουκρανία, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις επιτέθηκαν, ο Πούτιν φόρεσε στολή παραλλαγής για μια αιφνιδιαστική επίσκεψη στο Κουρσκ, διατάζοντας τους κορυφαίους αξιωματικούς να πιέσουν την προέλασή τους και προτείνοντας η Ρωσία να χαράξει μια ζώνη ασφαλείας κατά μήκος των ουκρανικών συνόρων.
Τον Μάρτιο, η Ουκρανία έχασε περισσότερα από 300 τετραγωνικά χιλιόμετρα εδάφους που είχε στο Κουρσκ. Ο Βάλερι Γερασίμοφ, ο ανώτατος στρατηγός της Ρωσίας, είπε στον Πούτιν την Κυριακή ότι η Ρωσία είχε εκκαθαρίσει το Κουρσκ όταν οι τελευταίες ουκρανικές μονάδες απωθήθηκαν από το χωριό Γκορνάλ δίπλα στα σύνορα. Είπε ότι η Ουκρανία είχε σταθμεύσει 60.000 στρατιώτες στο Κουρσκ στο απόγειο της επιχείρησης, υπονομεύοντας τις άλλες δυνάμεις της και επαίνεσε τα στρατεύματα της Βόρειας Κορέας που πολέμησαν «δίπλα – δίπλα» με τους Ρώσους συντρόφους τους στο Κουρσκ.
Ο Γερασίμοφ είπε στον Πούτιν ότι σύμφωνα με τις εντολές του οι ρωσικές δυνάμεις «συνεχίζουν» να χαράσσουν μια ουδέτερη ζώνη και είχαν καταλάβει 90 τετραγωνικά χιλιόμετρα της περιοχής Σούμι της Ουκρανίας.
