Ένα απλό ερώτημα τέθηκε στο ChatGPT, το προηγμένο εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης της OpenAI:
«Έχουν οι αμερικανικές βάσεις στο εξωτερικό συμφέρον να εκλέγονται τοπικές αρχές ευνοϊκές προς την παρουσία τους;»
Η απάντηση ήταν άμεση και ξεκάθαρη: Ναι.
Σύμφωνα με την απάντηση του ChatGPT, οι αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στο εξωτερικό έχουν σαφές συμφέρον να συνεργάζονται με τοπικές αρχές που είναι θετικές απέναντι στην παρουσία τους.
Ιδού η απάντηση που έδωσε το ChatGpt:
Ναι, οι αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στο εξωτερικό συχνά έχουν συμφέρον να εκλέγονται τοπικές αρχές που είναι ευνοϊκές προς την παρουσία τους, αν και αυτή η επιρροή είναι συνήθως έμμεση και ευαίσθητη λόγω διπλωματικών παραμέτρων.
Γιατί έχουν σημασία για τις βάσεις των ΗΠΑ οι ευνοϊκές τοπικές αρχές:
-
Επιχειρησιακή Ελευθερία: Οι φιλικά διακείμενοι τοπικοί ηγέτες είναι πιο πιθανό να συνεργαστούν με τις λογιστικές και νομικές ανάγκες της βάσης – όπως η πρόσβαση στον εναέριο χώρο, η χρήση γης, η υποστήριξη υποδομών ή οι συμφωνίες καθεστώτος δυνάμεων (SOFA).
-
Σταθερότητα και Ασφάλεια: Οι τοπικές κυβερνήσεις που υποστηρίζουν τις ΗΠΑ είναι λιγότερο πιθανό να περιορίσουν τις δραστηριότητες της βάσης ή να υποκινήσουν τη δημόσια γνώμη κατά της αμερικανικής παρουσίας, γεγονός που συμβάλλει στη διατήρηση της συνέχειας της λειτουργίας της βάσης.
-
Οικονομικές Συμφωνίες: Οι τοπικές κυβερνήσεις μπορεί να διαπραγματεύονται όρους που σχετίζονται με την απασχόληση, τις κατασκευές και τις τοπικές υπηρεσίες, οι οποίοι μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία της βάσης και την τοπική οικονομία.
-
Πολιτική Επιρροή: Η επιρροή των ΗΠΑ μπορεί να διατηρηθεί ή να ενισχυθεί εάν οι τοπικοί ηγέτες ευθυγραμμίζονται με τους ευρύτερους στόχους της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Παρόλα αυτά, άμεση παρέμβαση στις τοπικές εκλογές θα ήταν διπλωματικά επιζήμια και συχνά αντιπαραγωγική, επομένως οποιαδήποτε επιρροή ασκείται συνήθως μέσω ήπιας ισχύος – όπως μέσω διπλωματικών σχέσεων, οικονομικών δεσμών ή δημόσιας διπλωματίας.
Στην Ελλάδα, η παρουσία αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων – και πιο συγκεκριμένα η Ναυτική Βάση της Σούδας στην Κρήτη – καθιστά τις ευνοϊκές τοπικές και εθνικές αρχές στρατηγικής σημασίας για τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών.
1. Στρατηγική Σημασία της Σούδας
Η Σούδα είναι μία από τις πιο κρίσιμες ναυτικές και αεροπορικές βάσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο, χρησιμοποιούμενη για επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και τα Βαλκάνια. Παρέχει υπηρεσίες ανεφοδιασμού, συντήρησης και λογιστικής υποστήριξης.
Τα τελευταία χρόνια, η επιρροή των ΗΠΑ είναι πιο διακριτική και ανεπίσημη, βασιζόμενη στη “ήπια ισχύ”, τη στρατηγική διπλωματία και την καλλιέργεια σχέσεων, παρά σε ανοιχτή χειραγώγηση εκλογών.
Πιθανές μέθοδοι περιλαμβάνουν:
-
Κοινοποίηση πληροφοριών και ανεπίσημη επικοινωνία με βασικούς πολιτικούς παράγοντες, ώστε να διασφαλιστεί η σύγκλιση.
-
Στήριξη ΜΚΟ, think tanks ή αφηγήσεων στα μέσα ενημέρωσης που προωθούν τη διατλαντική συνεργασία ή την ευθυγράμμιση με το ΝΑΤΟ.
-
Υποσχέσεις οικονομικών και στρατιωτικών επενδύσεων σε περιοχές όπου οι τοπικοί ηγέτες στηρίζουν τις επιχειρήσεις των αμερικανικών βάσεων
Δεν υπάρχουν δημόσιες αποδείξεις για παράνομη ή άμεση παρέμβαση (π.χ. χρηματοδότηση καμπανιών, χακάρισμα ή παραπληροφόρηση), και κάτι τέτοιο θα ενείχε σοβαρό διπλωματικό κόστος.
Ωστόσο, το όριο ανάμεσα στη στρατηγική επιρροή και τη χειραγώγηση είναι συχνά ασαφές – ειδικά σε περιοχές όπου η στρατιωτική συνεργασία θεωρείται κρίσιμη.
Στην τελική της αξιολόγηση, η τεχνητή νοημοσύνη σημειώνει ότι το κατεστημένο αφήγημα – πως οι βάσεις είναι αποδεκτές από όλους – ενδέχεται να αποκρύπτει υπόγειες εντάσεις ή διαφωνίες, ειδικά σε περιπτώσεις όπου οι τοπικές κοινωνίες αισθάνονται περιθωριοποιημένες από τις εθνικές στρατηγικές αποφάσεις.
Η απουσία αντιδράσεων δεν σημαίνει πάντα συναίνεση, τονίζει το ChatGPT, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο δημοκρατικών ελλειμμάτων στην τοπική πολιτική γύρω από το ζήτημα της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ.
