Πολλές αντιδράσεις προκάλεσε η είδηση περί προσπάθειας επαναγραψίματος της ιστορίας από την πλευρά του προέδρου της Ν.Δ. Κυριάκου Μητσοτάκη σχετικά με τα γεγονότα με τον εμφύλιο στην Κρήτη. Να υπενθυμίσουμε ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη συνάντηση με τον γ.γ. του ΚΚΕ την περασμένη εβδομάδα, φτάνοντας στα γραφεία του ΚΚΕ, παρέδωσε στον Δημήτρη Κουτσούμπα ένα ντοκουμέντο από το αρχείο του πατέρα του, Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, δηλώνοντας πως το έγγραφο αφορούσε τη «συμφωνία του Θερίσου μεταξύ του ΕΑΜ και της Εθνικής Οργάνωσης Κρήτης, η οποία υπεγράφη στις 7 Νοεμβρίου 1943». Όπως είπε, «η συμφωνία αυτή έβαλε τη βάση για να αποτραπεί ο εμφύλιος στην Κρήτη και έχει την υπογραφή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη».
Όμως τα γεγονότα δεν είναι έτσι.
Όπως σημειώνει η “Εφημερίδα των Συντακτών” η συμφωνία του Θερίσου όντως υπεγράφη στις 7 Νοεμβρίου του 1943 στο χωριό Μεσκλά Χανίων. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ισχυρίζεται πως είναι ο ίδιος που συνέταξε το χειρόγραφο κείμενό της αλλά και πως την υπέγραψε μαζί με τον Μιλτιάδη Πορφυρογένη ως εκπρόσωποι της ΕΟΚ και του ΕΑΜ αντίστοιχα. Ωστόσο, σε δακτυλογραφημένη ανατύπωση του 1948 το όνομα του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη έχει προστεθεί χειρόγραφα, ενώ το όνομα του Πορφυρογένη δεν υπάρχει στις υπογραφές παρά μόνο σε μία σημείωση που αναφέρει ότι παρέστη μεν κατά το πλείστον των συζητήσεων αλλά δεν υπέγραψε.
Πέρα όμως από την αυθεντικότητα του εγγράφου, εκείνο που αποτελεί μέγα ιστορικό ψεύδος είναι πως η συμφωνία αυτή απέτρεψε τον εμφύλιο πόλεμο στην Κρήτη, τη στιγμή που ο συντάκτης της, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, φαίνεται να έπαιξε ενεργό ρόλο ακριβώς στο αντίθετο, στη μεταφορά του εμφυλίου στο νησί.
Πράγματι, ο εμφύλιος στην Κρήτη διήρκεσε πολύ λιγότερο σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα, ήταν όμως ιδιαίτερα σκληρός και κατέληξε με την περιφορά του κεφαλιού του αντάρτη Γιάννη Ποδιά στους δρόμους του Ηρακλείου. Είχε προηγηθεί στη δυτική Κρήτη η αντικομμουνιστική δράση του περιβόητου φρούραρχου Χανίων Παύλου Γύπαρη, σε μια «περίεργη» περίοδο για τα Χανιά μετά την απελευθέρωση, κατά την οποία οι Αγγλοι δέχονται να παραμένουν οπλισμένοι Γερμανοί στην πόλη βλέποντας πως δεν μπορούν μόνοι τους να αντιμετωπίσουν το τοπικό ΕΑΜ.
Στο θέμα αυτό αναφέρθηκε και η συγγραφέας Νίκη Τρουλλινού η οποία με κείμενο που ανήρτησε στο διαδίκτυο βάζει τα πράγματα στη θέση τους.
Διαβάστε τι γράφει:
“Σχόλιο σε καλή εφημερίδα σήμερα: έγγραφο από το αρχείο του Κ.Μητσοτάκη δόθηκε στον κ. Κουτσούμπα. Η συμφωνία ΕΑΜ και ΕΟΚ στην Κρήτη, {…} αποτέλεσε την βάση για να αποφευχθεί ο εμφύλιος στην Κρήτη >>
Οι δημοσιογράφοι να διαβάζουν Ιστορία πριν γράψουν. Εμφύλιος στην Κρήτη ΕΓΙΝΕ, μικρής διάρκειας, 1947-1948, ήταν οδυνηρός και ανελέητος. Βιβλιογραφία άφθονη, μαρτυρίες συγκλονιστικές, ντοκυμαντέρ. Έζησαν οι άνθρωποί μας σκηνές ανάλογες του εμφυλίου της κεντρικής Ελλάδας, ναι, κεφάλι κομμένο παρήλασε και στο Ηράκλειο, ( μετά την μάχη του Ψηλορείτη, 2 Ιούλη 1947) του καπετάν Ποδιά με καμάρι στα χέρια γνωστού γόνου μεγάλης δεξιάς πολιτικής οικογένειας …
Στα Χανιά ο Μίκης Θεοδωράκης περιγράφει συγκλονιστικά πως κρέμασαν ανάποδα την σφαγμένη δασκάλα της Κατοχής, Βαγγελιώ Κλάδου από τ’ Ανώγεια, στη γέφυρα του Κλαδισσού ποταμού, μετά την επίθεση στα Λευκά Όρη και την εξολόθρευση της ομάδας της. Και το πλέον εξοργιστικό: για όσους δεν ξέρουν τι έγινε στο Νησί εκείνα τα χρόνια, το σχόλιο μπορεί να διαβαστεί και κάπως σαν… << η συμφωνία ΕΑΜ – Μητσοτάκη του 1943 δεν άφησε να εκραγεί εμφύλιος στο Νησί… Και σε τέτοια περίοδο, με τον Κυριάκο και την εξουσία παρά πόδα. Ε…όχι και ειρηνοποιοί …
υγ. 1/7/1947, στα υψώματα πάνω από τον Φουρφουρά, νότιος Ψηλορείτης, με τον καπετάν Ποδιά, αν και πιάστηκε ζωντανός δολοφονήθηκε εν ψυχρώ ο Θεόφιλος Τρουλλινός, 22 χρόνων τότε. Είχε βγει στο βουνό από ανάγκη, τον κυνηγούσαν οι ΜΑΥδες, γιατί ο αδερφός του Γιώργος ήταν ήδη εξορία στη Μακρόνησο.”