Της Πηνελόπης Ντουντουλάκη
Έχει σχήμα η απουσία; Ασφαλώς έχει. Είναι το εντύπωμα που αφήνει πίσω του κάποιο προσφιλές πρόσωπο. Είναι η θέση όπου συνήθιζε να κάθεται, ο χώρος όπου κοιμόταν, οι τόποι όπου είχε εργαστεί και δημιουργήσει. Είναι τα ρούχα στις κρεμάστρες της ντουλάπας, τα βιβλία στο κομοδίνο. Είναι όλα όσα φέρουν το αποτύπωμα των βημάτων, των χεριών, του σώματος, αλλά και της διάθεσης,της σκέψης, της άποψης, του προσωπικού ήθους.
Ακόμα και ο ήχος της φωνής αφήνει το αποτύπωμά του. Έτσι λοιπόν, αγαπητέ και πολυσέβαστε Αγγελή (Βαγγέλη κατά κόσμον, μια και είχαμε συνηθίσει να σε αποκαλούμε με το όνομα αυτό), πρεσβύτη και άρχοντα της γειτονιάς μας, η μορφή σου παραμένει έδώ και ο ήχος της φωνής σου θα αντιλαλεί πάντοτε, για όλους εμάς που είχαμε την τύχη να σε γνωρίσουμε.
Ήσουν παιδί όταν ατένισες το αποτρόπαιο πρόσωπο του πολέμου και βίωσες τα μαύρα χρόνια που ακολούθησαν στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Γνώρισες το άδικο και το παράδοξο, την πάλη ανάμεσα σε Ζωή και Θάνατο.
Στη μετέπειτα ζωή σου και και με αυτά τα επώδυνα βιώματα στις αποσκευές σου κατόρθωσες να επιλέξεις δρόμους φωτεινούς, πορεύτηκες αντάμα με την ελπίδα.
Ουδέποτε κατηφής, κακόκεφος, μίζερος ή εριστικος, ουδέποτε οπαδός της απαισιοδοξίας , αλλά, αντίθετα, πάντοτε καλοδιάθετος, ευγενικός, κόσμιος, φιλόξενος και ευχαριστιακός, εξέφραζες σταθερά και ακλόνητα αυτό το πηγαίο και ελπιδοφόρο συναίσθημά σου απαντώντας κάθε φορά, στην ερώτηση “Πώς είσαι;” με ένα φωτεινό χαμόγελο και με την αντιπροσωπευτική της προσωπικότητάς σου φράση “Μια χαρά, δόξα τω Θεώ!”.
Με αυτόν τον τρόπο τον δικό σου υπερέβης ζητήματα υγείας που σε έπληξαν νωρίς, εργάστηκες σκληρά, ακούραστα και δημιουργικά, αξιώθηκες να καμαρώσεις, μαζί με την πανάξια σύντροφο της ζωής σου, με την οποία συμπορευτήκατε υποδειγματικά αγαπημένα, τα παιδιά και τα εγγόνια σας. Και πάλι, αργότερα, κληθήκατε να αντλήσετε από το απόθεμα των δυνάμεών σας και να σταθείτε όρθιοι. Αντιπαλέψατε γενναία τις απροσδόκητες αντιξοότητες, συμπορευτήκατε με την οδύνη και δεν χάσατε τον ευχαριστιακό σας λόγο.
Με τον ίδιο τρόπο αντιμετώπισες τις καθημερινές μικρές απώλειες που ακολουθούν το διάβα του χρόνου και τη φθορά, δίχως ούτε μια στιγμή να βαρυγκομήσεις. Εκεί, στον καταπράσινο και ανθισμένο κήπο της αυλής σας, χαιρετούσες εγκάρδια γνωστούς και γείτονες, πάντα αισιόδοξα, με ένα είδος βεβαιότητας ότι τίποτα δεν τελειώνει, με τη στωικότητα και τη σοφία του ανθρώπου που έχει μελετήσει βαθιά τη ζωή.
Δεμένος από μικρό παιδί με τη γη και τη Φύση, πρόσκοπος επί πολλά χρόνια, δεν παρέλειψες να φτιάξεις ένα παραμυθένιο δεντρόσπιτο στην αυλή του σπιτιού σας στον Σταυρό Ακρωτηρίου. Ανάμεσα στα κλαδιά του αλμυρικιού συνομιλούσες με τη θαλασσινή αύρα και αναπαυόσουν σε κείνο το μοναδικό σημείο, το διαμορφωμένο με έμπνευση και μεράκι. Εκεί τα παιδιά και τα εγγόνια σας χάρηκαν τις διακοπές του θέρους, εκεί φιλοξενήθηκαν φίλοι και γνωστοί, ακούστηκαν χαρούμενα γέλια και νοσταλγικά τραγούδια.
Αλλά και όταν πια η πρόσβαση στον Σταυρό ήταν για σένα δύσκολη, παρέμεινες στην ανθισμένη αυλή των Χανιών, πάντοτε σε εγρήγορση για να ανταποδώσεις κάθε χαιρετισμό, πάντοτε έτοιμος να απαντήσεις “Μια χαρά, δόξα τω Θεώ!”. Άκουγες με συγκίνηση το αγαπημένο σου “Τραγούδι του Αποχωρισμού των Προσκόπων” και το τραγουδούσες δίχως να χάνεις λέξη ή νότα, κάθε φορά με τον ίδιο νεανικό ενθουσιασμό. Πάντα θα σε θυμάμαι να τραγουδάς, όπως το φετινό καλοκαίρι, μαζί με την αφοσιωμένη σύντροφο της ζωής σου, το τραγούδι αυτό. Με δέος σε έβλεπα να δίνεις με τα χέρια σου τον ρυθμό και να προφέρεις με έμφαση τα λόγια: “Όχι, δεν χωριζόμαστε/για πάντοτε, παιδιά/μα θα ξανανταμώνουμε/αδέλφια μου, συχνά!”.
Έχει, λοιπόν, σχήμα η απουσία. Ποιος μπορεί να αμφιβάλλει;
Nα είναι καλό το ταξίδι σου, να διαβείς ανθισμένους κήπους και αυλές με δεντρόσπιτα, ροδιές και πορτοκαλιές, να ανταμώσεις αγαπημένους συγγενείς και καρδιακούς φίλους, σε παραδείσια ξέφωτα αιώνιας γαλήνης.