Δεν έχουν περάσει πολλές μέρες από τότε που τα… μαντάτα από το Τομπρούκ ήταν άσχημα: ο de facto ηγέτης της ανατολικής Λιβύης, Χαλίφα Χαφτάρ, φαίνεται ότι εξέταζει την επικύρωση του διαβόητου τουρκολιβυκού συμφώνου για τις θαλάσσιες ζώνες. Ωστόσο, φαίνεται ότι οι σχέσεις της Λιβύης με την Ελλάδα βαίνουν διαρκώς επιδεινούμενες.

Συγκεκριμένα, και ενώ ο Έλληνας ΥΠΕΞ, Γιώργος Γεραπετρίτης, ετοιμάζεται για επίσημη επίσκεψη στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη, το υπουργείο Εξωτερικών της προσωρινής κυβέρνησης της Λιβύης έθεσε ζήτημα κυριαρχίας, με αφορμή τα δύο θαλάσσια οικόπεδα στα νότια της Κρήτης όπου η Ελλάδα σκοπεύει να πραγματοποιήσει γεωτρήσεις για υδρογονάνθρακες. Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Μαρτίου ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, είχε ανακοινώσει ότι ο ενεργειακός κολοσσός Chevron εξέφρασε ενδιαφέρον για τα θαλάσσια οικόπεδα Νότια της Κρήτης Ι και ΙΙ.

Όπως αναφέρουν δημοσιεύματα από τη Λιβύη, το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας ανακοίνωσε ότι οι κινήσεις αυτές συνιστούν σαφή παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης και εκφράζει την αντίθεσή του σε οποιεσδήποτε δραστηριότητες εξερεύνησης ή γεώτρησης σε αυτές τις περιοχές, χωρίς προηγούμενη νομική συμφωνία που να σέβεται τους κανόνες του διεθνούς δικαίου.

Μάλιστα, προσθέτει ότι η Τρίπολη «ανέκαθεν επιδίωκε και συνεχίζει να επιδιώκει να μετατρέψει τη λεκάνη της Μεσογείου σε χώρο συνεργασίας, ειρήνης και κοινής ανάπτυξης μεταξύ όλων των παράκτιων κρατών και ότι οι μονομερείς λύσεις οδηγούν μόνο σε περαιτέρω ένταση και πολυπλοκότητα. Με βάση αυτές τις επιφυλάξεις και αντιρρήσεις, ελπίζουμε ότι οι ελληνικές αρχές θα εξετάσουν υπεύθυνα το βάθος των ιστορικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Ζητούμε την εποικοδομητικό διάλογο και διαπραγμάτευση ως τη μόνη επιλογή για την επίτευξη δίκαιων και ισότιμων λύσεων, βασισμένων στο ισχύον διεθνές δίκαιο και τη διατήρηση των συμφερόντων όλων».

Στις επίσημες ανακοινώσεις του ΥΠΕΞ της Λιβύης, η Αθήνα αντέδρασε μουδιασμένα και αμήχανα. Πηγές του ΥΠΕΝ δήλωσαν ότι «η Ελλάδα ασκεί στην πράξη τα κυριαρχικά της δικαιώματα με σταθερή προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας. Η ελληνική κυβέρνηση δεν εγκαταλείπει τον διάλογο, πάντοτε όμως στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας», ενώ κυβερνητικές πηγές προσέθεσαν ότι «εμείς δεν φοβόμαστε να ασκήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Το επόμενο διάστημα ο Έλληνας ΥΠΕΞ θα επισκεφθεί τη Λιβύη», αν και πληροφορίες από το υπουργείο Εξωτερικών αναφέρουν ότι τα δεδομένα πλέον αλλάζουν και μαζί αλλάζει και η στρατηγική.

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι η Αθήνα θεωρεί την κίνηση του λιβυκού ΥΠΕΞ ως «αντίποινα» για την προσπάθεια της Ελλάδας να τα «βρει» και με την Τρίπολη, αλλά και με τη Βεγγάζη και να έχει μια κατά το δυνατόν ισορροπημένη σχέση με τα δύο – επί της ουσίας αντιμαχόμενα – «στρατόπεδα» που διεκδικούν την κυριαρχία στη βασανισμένη χώρα. Ωστόσο, είτε έτσι είτε αλλιώς, η Λιβύη επιφυλάσσει άλλη μια «ψυχρολουσία» για την Αθήνα, μετά το τουρκολιβυκό σύμφωνο για τις θαλάσσιες ζώνες, το οποίο η Ελλάδα έμαθε… κατόπιν εορτής, αλλά και τις πληροφορίες για επαφές του Χαφτάρ με την Τουρκία – η οποία, υπενθυμίζεται, έχει συνάψει με την προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης σύμφωνο που της δίνει τη δυνατότητα συνεκμετάλλευσης του πετρελαϊκού πλούτου της χώρας.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η σημερινή παρουσία στη Βουλή του Γ. Γεραπετρίτη, προκειμένου να απαντήσει σε ερωτήσεις της Ζωής Κωνσταντοπούλου (για την πορεία στη Γάζα) και του Μιχάλη Χουρδάκη (για τη διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ) αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον, πολλώ δε μάλλον μετά την αντίδραση της αντιπολίτευσης στις εξελίξεις, με τον ΣΥΡΙΖΑ να αναφέρει ότι «η νέα αυτή διπλωματική αποτυχία αποτελεί προϊόν της άνευ σχεδίου εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Μητσοτάκη, πολλώ δε μάλλον τη στιγμή που ο Υπουργός Εξωτερικών αναμένεται να επισκεφθεί την Λιβύη».

Πάντως, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση είναι έντονα προβληματισμένη από τις εξελίξεις στη Λιβύη και, κυρίως, από το γεγονός ότι υπάρχουν κινήσεις που διαρκώς φέρνουν την Ελλάδα σε δύσκολη θέση. Οπότε η επίσκεψη Γεραπετρίτη αποκτά βαρύνουσα σημασία, μήπως και από τούδε αποτραπούν κι άλλες δυσάρεστες εκπλήξεις.