Θεατρική παράσταση-φόρος τιμής στον ποιητή της μεταπολεμικής συνείδησης, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του και 20 από τον θάνατό του

Η Εταιρεία Θεάτρου ΜΝΗΜΗ παρουσιάζει τη θεατρική παράσταση «Μανόλης Αναγνωστάκης: Όρθιοι και μόνοι μες στη φοβερή ερημία του πλήθους», στο πλαίσιο του φεστιβάλ Νύχτες Ιουλίου 2025, στον Αίθριο Χώρο του Θεάτρου Κυδωνία. Η πρεμιέρα έχει προγραμματιστεί για το Σάββατο 5 Ιουλίου στις 9:00 μ.μ., ενώ η παράσταση θα παρουσιαστεί συνολικά σε οκτώ βραδιές, έως τις 30 Ιουλίου.

Η παράσταση αποτελεί έναν θεατρικό στοχασμό πάνω στο έργο του Μανόλη Αναγνωστάκη, ενός από τους πλέον εμβληματικούς ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Μέσα από ποιήματα, πεζά κείμενα και μελοποιημένα τραγούδια, αναδεικνύεται η ουσία της πολιτικής και υπαρξιακής του φωνής, μια φωνή που παραμένει επίκαιρη, αιχμηρή και παρηγορητική.

Ένας αιώνας Αναγνωστάκης: Η ποίηση ως εγρήγορση και αντίσταση

Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του και 20 από τον θάνατό του, η παράσταση εστιάζει στον ποιητικό στοχασμό του Αναγνωστάκη για τον πόλεμο, την Αντίσταση, τον Εμφύλιο, τη Χούντα, αλλά και τη μεταπολιτευτική εποχή των ψευδαισθήσεων, του καταναλωτισμού και της απώλειας του συλλογικού οράματος.

Ο λόγος του διαπερνά το παρελθόν, αναδεικνύοντας το χρέος της πολιτικής συνείδησης απέναντι στο παρόν και το μέλλον. Η ποίηση του Αναγνωστάκη προβάλλεται ως εργαλείο εγρήγορσης και αλήθειας, σε εποχές σύγχυσης και διαψεύσεων.

Η παράσταση

Η σκηνοθεσία και η αισθητική υπογραφή φέρουν τη σφραγίδα του Μιχάλη Βιρβιδάκη, ενώ τις ηχητικές συνθέσεις επιμελείται ο Δημήτρης Ιατρόπουλος. Τα κοστούμια υπογράφει ο Στέλιος Γιακουμάκης και τους φωτισμούς ο Κυριάκος Τσάνας.

Ερμηνεύουν:

• Μαρία Γιαννικάκη

• Δημήτρης Κιοστεράκης

• Χρυσούλα Λιγγερίδου

• Αλέξανδρος Ντοκάκης

Η παράσταση συνοδεύεται από πρωτότυπο εισαγωγικό κείμενο για την ποίηση του Αναγνωστάκη, γραμμένο αποκλειστικά για την παραγωγή από τον διακεκριμένο ποιητή και κριτικό Δημήτρη Δασκαλόπουλο, με τίτλο: «Ο Μανόλης Αναγνωστάκης σήμερα».

Πρόγραμμα παραστάσεων:

• Σάββατο 5 Ιουλίου (πρεμιέρα), 21:00

• Κυριακή 6 Ιουλίου, 21:00

• Τετάρτη 7 Ιουλίου, 21:00

• Παρασκευή 25 Ιουλίου, 21:00

• Σάββατο 26 Ιουλίου, 21:00

• Κυριακή 27 Ιουλίου, 21:00

• Δευτέρα 28 Ιουλίου, 21:00

• Τετάρτη 30 Ιουλίου, 21:00

Πληροφορίες εισιτηρίων:

• Τιμή γενικής εισόδου: 14 ευρώ

• Ηλεκτρονική προπώληση:
  https://www.ticketservices.gr/event/theatro-kydonia-orthioi-kai-monoi-mes-sti-foveri-erimia-tou-plithous

ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗ

[…] πιστεύω πως ύστερα από τον Καβάφη, κανένας άλλος ποιητής δεν αποδείχτηκε τόσο βαθιά και επίμονα μοραλιστής, όσο ο Αναγνωστάκης. Θα προχωρούσα: όποιος, για τον ένα ή τον άλλο λόγο, τρέφει ενδιάθετη αποστροφή για τη μοραλιστική ροπή στην τέχνη γενικά και στην ποίηση ειδικότερα, δεν χρειάζεται καν να δοκιμαστεί με την ποίηση του Αναγνωστάκη. Αυτός ο μοραλισμός του Αναγνωστάκη —συγχρονικός, συντροφικός και πολιτικός— εφευρίσκει στην πορεία του τους χαρακτήρες του, που τον συστήνουν και τον εξειδικεύουν, δίχως ποτέ να του αφαιρούν την αντιπροσωπευτική του σημασία για τις δημόσιες εμπειρίες της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Κέντρο του παραμένει η κρίσιμη δεκαετία 1940-1950. Ακτίνα του η αντίσταση στην εξάρθρωση της τρίπτυχης αυτής εποχής από τους κομματικούς της πατρώνες. Πρόκειται για νοβελιστική περιπέτεια που αρχίζει με την πρώιμη εφηβεία και σφραγίζεται από την πρώιμη ωριμότητα.

Δ.Ν. Μαρωνίτης, Ποιητική και πολιτική ηθική. Πρώτη μεταπολεμική γενιά. Αλεξάνδρου-Αναγνωστάκης-Πατρίκιος, Κέδρος, Αθήνα 1995 (4η έκδ.), 36-37.

[…] Με τα όσα είπα παραπάνω δεν θέλω να αμφισβητήσω την πολιτική ή ιδεολογική διάσταση της πριν από το 1970 ποίησης του Αναγνωστάκη. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η ποίηση αυτή είναι λιγότερη μαρξιστική ή κοινωνική απ’ ό,τι πιστεύεται και ότι με αυτό τον χαρακτηρισμό την αδικούμε· ότι ο Αναγνωστάκης είναι ο λιγότερο πολιτικός από τους πολιτικούς ποιητές της γενιάς του (Λειβαδίτης, Αλεξάνδρου, Πατρίκιος, Κατσαρός, Δούκαρης, Κύρου, Θασίτης)· και ότι η ποίησή του περιέχει στοιχεία, τα οποία, καθώς σήμερα έχουν υποχωρήσει ή αποχωρήσει ορισμένες συντεταγμένες που τα σκίαζαν, έχουν γίνει ορατά ή ορατότερα και απαιτούν τον προσδιορισμό τους. […] Δεν γνωρίζω άλλον Έλληνα ποιητή με τόσο στρατευμένο πολιτικό βίο, που να διοχετεύει τόσο λίγα από τα στοιχεία της ιδεολογικής του ταυτότητας στο ποιητικό του έργο (το φαινόμενο θα πρέπει να οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στην υψηλή αισθητική συνείδηση του Αναγνωστάκη).

Νάσος Βαγενάς, «Ξαναδιαβάζοντας τον Αναγνωστάκη». Για τον Αναγνωστάκη. Κριτικά κείμενα, επιλ. Νάσος Βαγενάς, Εκδόσεις Αιγαίον, Λευκωσία 1996, 294-296.

[…] Αν οι Εποχές του είναι η λυρικότερη στιγμή του, οι Συνέχειες είναι ασφαλώς η πιο εσωστρεφής και προβληματισμένη έκφρασή του και Ο Στόχος ολοφάνερα είναι η δημόσια φωνή του: έμπνευση-συνείδηση-κραυγή. Αλλά και στα θέματα αυτής της συλλογής του έρχεται η στιγμή του επιμυθίου. Έρχεται με δύο κατηγορίες και ύφη ποιημάτων: με ποιήματα-ποιητικές και ποιήματα-αφηγήματα ή παρωδίες, όπου ξεμυτίζει και η χλεύη, η θυμηδία, ίσως-ίσως και η βραδυφλεγής ή η μακρόθυμη ειρωνεία. Έτσι η γλώσσα του Αναγνωστάκη, που ξεκίνησε ως ημερολογιακή εξομολόγηση, έγινε στο μεταξύ συνομιλία και περνώντας διαδοχικά από την προσωπική απολογία στη δημόσια στηλίτευση καταλήγει, πεζολογικά και πάλι, σε ποιήματα-αφηγήματα που είναι απολογισμοί ζωής.

Γιάννης Δάλλας, «Η κοινωνική συνείδηση των πρώτων μεταπολεμικών ποιητών της Θεσσαλονίκης. Συνεκτίμηση». Μανόλης Αναγνωστάκης. Ποίηση και ιδεολογία, Κέδρος, Αθήνα 2007, 58-59.