Αριστερά και ασφάλεια

Γράφει ο ΠΑΛΛΑΣ  ΒΑΓΓΕΛΗΣ – ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ | Κάθε    άνθρωπος επιθυμεί να ζει σε μια χώρα, σε μια πόλη, σε μια γειτονιά, χωρίς να φοβάται ότι μπορεί να πέσει θύμα επίθεσης, κλοπής, βίας. Η ασφάλεια είναι, όπως η αναπαραγωγή και η επιβίωση, από τα βασικά ένστικτα του ανθρώπου, γι’ αυτό δεν είναι ούτε αριστερή, ούτε δεξιά. Η διαχείρισή της όμως αποτελεί μια καθαρή ιδεολογική και πολιτική επιλογή. Κι όσο περνάει ο καιρός η δεξιά επιλογή κυριαρχεί τόσο στην πολική όσο και στην κοινωνία. Καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες ενός διαγωνισμού για το ποιος είναι ο καλύτερος σερίφης. Ενός κυνηγιού τηλεθέασης και ψήφων με θήραμα ανθρώπινες υπάρξεις.

Υπάρχει μεγάλη στρέβλωση μεταξύ της πραγματικότητας και του τρόπου με τον οποίο η κοινωνία μας προσλαμβάνει την πραγματικότητα. Μεταξύ ανασφάλειας και λογικών που χρησιμοποιούνται να την εξηγήσουν. Το αίσθημα του φόβου αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο ακόμα κι όταν η εγκληματικότητα μειώνεται ή παραμένει στάσιμη. Η διαπίστωση όμως ότι δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε ή ότι φοβόμαστε για λάθος λόγο είναι άνευ ουσίας. Αν ο φόβος υπάρχει, υπάρχει και κάποια αιτία. Έτσι κι αλλιώς, η κοινωνία μας φοβάται.

Αυτή είναι η μόνη πραγματικότητα. Για τον πολιτικό, τον δήμαρχο, τον υπεύθυνο της δημόσιας ασφάλειας. Και η καλύτερη λύση, η εύκολη, είναι να υποδαυλισθούν και να χειραγωγηθούν οι φοβίες μας.

Να μας δώσουν οι εικόνες και ενέργειες που να καθησυχάζουν την ανασφάλειά μας. Να μας πουν ότι δεν φταίμε «εμείς» αλλά οι «άλλοι». Τα κλεφτρόνια, οι ναρκομανείς, οι αναρχικοί, οι οικονομικοί μετα­νάστες, οι τσιγγάνοι, οι νέοι. Είναι οι «άλλοι» αυτοί που μας απειλούν. Γιατί, κυρίως, ανατρέπουν τον μικρό μας κόσμο. Τις παραδόσεις μας, τις συνήθειές μας.

Αναλύσεις πειστικές για άτομα λογικά και «προ­οδευτικά». Αλλά σας προκαλώ να ανοίξετε μια τέ­τοια συζήτηση με τον κόσμο που συναντάτε στη λαϊκή, στο μετρό, στο φούρνο. Προσπαθήστε να πείτε στον άνθρωπο της διπλανής πόρτας ότι δεν πρέπει να φοβάται τους περιθωριακούς της γει­τονιάς του. Ότι αυτό που τον κάνει να αισθάνεται ανασφαλής είναι η διάλυση του μικρού κόσμου του από το μεγάλο παγκόσμιο χωριό. Ότι η ανα­σφάλειά του είναι «οντολογική», όπως θα έλεγε ο Bauman, γεννιέται από την κρίση αξιών, φαινόμε­νο παγκόσμιο. Στην καλύτερη των περιπτώσεων ο συνομιλητής σας θα σας θεωρούσε τρελούς ή επικίνδυνους κουκουλοφόρους.

Το πρόβλημα είναι ότι οι πιο «ριζοσπαστικές» εξηγήσεις, αυτές που πιάνουν το πρόβλημα στη «ρίζα» του για να το «εκριζώσουν» οριστικά, είναι και οι πιο δύσκολες να γίνουν αποδεκτές. Γι­ατί προτείνουν λύσεις που χρειάζονται χρόνο να αποδώσουν. Αλλά κυρίως γιατί δίνουν σύνθετες απαντήσεις στην απλή αλλά αμείλικτη ερώτηση: τι κάνουμε;

Απαντήσεις δύσκολες στη διατύπωσή τους και στην κατανόησή τους. Ακόμη κι αν ο συνομιλητής σας κατανοήσει ότι πράγματι η αιτία της ανασφάλειάς του δεν είναι ο «άλλος» αλλά η παγκοσμιο­ποίηση, ή ο κοινωνικός κατακερματισμός, ή η απο­ξένωση σε μια πόλη-τέρας, τι θα του προτείνετε σαν λύση; Να επιστρέψει πίσω στην παλιά καλή εποχή; Να γκρεμίσει τις πολυκατοικίες της Κυψέ­λης; Να διοργανώσει βεγγέρες στην πλατεία του Αγίου Παντελεήμονα; Να κάνει πικνίκ στον λόφο του Στρέφη;

Αυτό είναι, κατά την ταπεινή μου άποψη, το πρόβλημα της Αριστεράς που αρνείται ορθώς τις απλουστευτικές αναλύσεις της «ανασφάλειας» και απορρίπτει επίσης ορθώς τις αστυνομικές πολιτικές τύπου «Law and Order», που αντί να θεραπεύσουν το αίσθημα της ανασφάλειας το γιγαντώνουν.

Αν δεν έχεις προτάσεις διαφορετικές αλλά συ­γκεκριμένες, που υπόσχονται (σωστά ή λάθος, δεν έχει σημασία) αποτελέσματα, είσαι ένας ιδεαλι­στής. Δηλαδή ένας ονειροπόλος, στον οποίο λίγοι θα εμπιστευόντουσαν να τους λύσει προβλήματα πραγματικά και δραματικά, όπως η ασφάλεια.

Γι’  αυτό η Αριστερά πρέπει να αντιμετωπίζει το κοινό αίσθημα στα σοβαρά. Αυτό που αισθάνε­ται ο Έλληνας της διπλανής πόρτας είναι περισ­σότερο πραγματικό από την πραγματικότητα. Οι προκαταλήψεις όμως πρέπει να αντιμετωπίζονται σοβαρά αλλά όχι να «θεραπεύ­ονται» όπως κάνουν η Δεξιά και η Κεντροαριστερά. Η Αριστερά δεν μπορεί να παραδοθεί στο κοινό αίσθημα. Πρέπει να το αποδομήσει, να το ανατρέψει. Δεν μπορεί να υποκύψει στην αλήθεια που είναι ψέμα, ακόμη και όταν οι δικές της αλήθειες είναι δυσδιάκριτες, δύσκολο να γίνουν αποδεκτές. Πρέπει να αντιπα­ρατάξει στις εύκολες λύσεις τις δικές της λύσεις, ακόμη κι αν είναι μακρινές και δυσάρεστες, γιατί περιλαμβάνουν και «εμάς», όχι μόνο τους «άλλους». Ακόμη κι αν αυτές δεν γίνονται άμεσα αποδεκτές από τις μάζες, δεν δίνουν ψήφους. Καλύτερα μια Αριστερά ουτοπιστική παρά μια Αριστερά οπορτουνιστική.