Σπινθήρες και ανταύγειες ουράνιου φωτός εκπέμπονται κι από το καινούργιο πνευματικό δημιούργημα του βαθυστόχαστου μύστη της χριστιανικής αλήθειας , Αρχιμανδρίτου Ιγνατίου Χατζηνικολάου , ενάντια στο ψυχικό σκοτάδι . που μέσα του δεινοπαθεί η σύγχρονη ανθρωπότητα.
Με οξύτατη διεισδυτική σκέψη, που συνδυάζεται με γλαφυρή εκφραστική δεξιοτεχνία, ο συγγραφέας διερευνά τα ανθρώπινα ψυχικά βάθη και αποκαλύπτει την αιτία της οδυνηρής συσκοτίσεώς τους , που είναι η απομάκρυνση από το θεϊκό φως , στην οποία οδήγησε τον άνθρωπο η αχαριστία και η αγνωμοσύνη του προς τον δημιουργό του , όπως επισημαίνει ήδη στον πρόλογο του έργου του ο πυρφόρος Ιγνάτιος:
«Λευκή η ψυχή και λαμποκοπούσα αμαυρώθηκε από την σατανική αχαριστία, που είναι μια αιχμαλωσία του ανθρώπου από το πνεύμα του Κακού, τόσο διάχυτη στον κόσμο, ώστε να μην ευρίσκεται κανείς που να μην έχει εμπειρίες αχαριστίας και προδοσίας από ευεργετημένους τους.».
Ο πληγωμένος όμως από αχάριστη συμπεριφορά άνθρωπος δεν θα πρέπει να μνησικακεί ούτε να ανταποδίδει την αδικία που του προξένησαν, αλλά απλώς να λυπάται για την ηθική κατάπτωση των αχάριστων και την αμαύρωση της ψυχής τους, που την οδηγούν τελικά στην αιώνια απώλεια.
Παράλληλα θα πρέπει να ασκούμαστε και στην αυτογνωσία, για να αποφύγουμε τον κίνδυνο να υποπέσουμε στο ίδιο με τους αχάριστους αμάρτημα, αμαυρώνοντας δηλαδή την ψυχή μας με την αγνωμοσύνη.
Στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του ο συγγραφέας αναλύει με εμβρίθεια τα είδη της αχαριστίας αρχίζοντας από την αγνωμοσύνη προς τον Θεόν: «Ο άνθρωπος φέρθηκε αχάριστα προς τον Δημιουργό του, ο οποίος τον κατέστησε άρχοντα στη φύση και τον επροίκισε με πολλά χαρίσματα, ικανότητες και δυνάμεις πλάθοντάς τον «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσή του» δηλαδή ικανόν να προσεγγίζει τον Θεόν με τις πνευματικές και ηθικές του δυνάμεις, γεγονός που πρέπει να υπογραμμισθεί σήμερα, οπότε νεώτερα κοινωνικά συστήματα εκμηδενίζουν την προσωπικότητα του ανθρώπου και αφαιρούν την πνευματική του υπόσταση, θεωρώντας τον απλώς μηχανικό υλικών αγαθών».
Αλλά εκτός της παρακοής του ο άνθρωπος φάνηκε αχάριστος προς τον Θεό μη αναγνωρίζοντας, όπως θα έπρεπε, τη μεγάλη τιμή που του έκανε με τη θυσία του Υιού του. «Και όχι μόνο δεν αναγνώρισε αυτή την τιμήν και αυτήν την θεϊκή συγκατάβαση – συνεχίζει ο συγγραφέας – αλλά στρέφεται πολλές φορές με αγνωμοσύνη εναντίον του Θεού και του Χριστού», γιατί , όπως λέγει και ο φιλόσοφος Σπινόζα , «οι άνθρωποι διευθύνονται περισσότερο από τα πάθη, παρά από τον ορθό λόγο» και ανταποδίδουν στον ευεργέτη Θεό τους «αντί του μάννα χολήν, αντί του ύδατος όξος, αντί της αγάπης την σταύρωση» και «αποδοκιμάζουν τους μεγάλους και τους ενάρετους, γιατί δεν είναι στα μέτρα τους. Μπορεί να αγαπούν θεωρητικά το καλό, να θαυμάζουν το ωραίο, να εκτιμούν το δίκαιο, αλλά μισούν αυτόν που έχει τη δύναμη και την ικανότητα να τα υλοποιήσει. Από τον κανόνα αυτό δεν εξαιρέθηκε ούτε ο μεγάλος ευεργέτης και ελευθερωτής της ανθρωπότητας, ο Χριστός».
Στη συνέχεια ο συγγραφέας αναφέρεται στην αχαριστία προς τον συνάνθρωπο που, ενώ αποτελεί το συμπλήρωμα και την προέκταση της ύπαρξής μας, γίνεται στόχος της αγνωμοσύνης εκείνων που ευεργέτησε. Δυστυχώς πολλές φορές, μέσα στην οικογένεια, αλλά και στον ευρύτερο κοινωνικό τομέα, ανάμεσα σε φίλους, συναδέλφους και συνεργάτες παρατηρείται το φαινόμενο της αχαριστίας και της προδοσίας.
Και τότε, μέσα στην αίσθηση της εγκατάλειψης και της πικρίας, ο συγγραφέας δίνει τη σοφή συμβουλή της καταφυγής στον μόνο πραγματικό φίλο και συμπαραστάτη της ανθρώπινης ψυχής, τον Χριστό, που έγινε Άνθρωπος για να σώσει τον άνθρωπο και να τον βοηθήσει να βαδίσει χαρούμενος τον δύσκολο δρόμο της ζωής του με γνώμονα των σκέψεων και των πράξεών του την αγάπη, που αποτελεί την ωραιότερη και μοναδική λύση στο μεγάλο δράμα της ψυχικής μοναξιάς. Το περιεχόμενο του υπέροχου τούτο βιβλίου συμπληρώνεται με τη βαθυστόχαστη ανάλυση των δεινών της αχαριστίας, της υποκρισίας, της υπουλότητας, της δολιότητας, του ψεύδους και της υστεροβουλίας. Επίσης γίνεται ανάλυση της έννοιας και της αξίας της αληθινής φιλίας, που θεωρείται ανεκτίμητος ψυχικός θησαυρός, που προσφέρει τη μεγαλύτερη ασφάλεια και τη σταθερότερη ευτυχία. Το τελευταίο κεφάλαιο του συγγράμματος του το αφιερώνει ο δημιουργός του στην αντίπερα της αχαριστίας όχθη, την θεάρεστη αρετή της ευγνωμοσύνης, τόσο προς τον Θεό, όσο και προς τους ανθρώπους, τονίζοντας με θαυμάσια πειστικότητα τα ευεργετικά για την ανθρώπινη ψυχή αποτελέσματά της και καλώντας τους χριστιανούς σε αδιάκοπο πνευματικό αγώνα «για υπέρβαση των δυσκολιών της ζωής, διατηρώντας ακηλίδωτη και πάλλευκη την ψυχή τους και βλέποντας στο βάθος – και κατά εκεί οδεύοντας- , το φώς της ανεσπέρου βασιλείας του Θεού».
Γενικά και στο βιβλίο του αυτό – όπως και στα προηγούμενά του- ο Π. Ιγνάτιος Χατζηνικολάου προβαίνει σε μια υπέροχη κατάθεση ψυχής θέλγοντας και συγχρόνως διδάσκοντας τους πολυπληθείς αναγνώστες του. Να είναι ευλογημένος, υγιής και ακλόνητος στις ιερές επάλξεις του, συνεχίζοντας τον ωραίο, πολύχρονο, πνευματικό του αγώνα.
ΝΙΚΟΣ ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗΣ
Φιλόλογος , συγγραφέας , ακαδημαϊκός