Με τη συμμετοχή του υφυπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Άγγελου Συρίγου και του γενικού γραμματέα Έρευνας και Καινοτομίας, Αθανασίου Κυριαζή, ολοκληρώθηκε χθες, Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 2021, η σειρά των συνεδριάσεων της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων, με θέμα: «Το Ελληνικό Πανεπιστήμιο στην εποχή των Εκθετικών Τεχνολογικών Αλλαγών», που πραγματοποιήθηκαν με πρωτοβουλία του προέδρου της Επιτροπής Βασίλη Διγαλάκη και στις οποίες συμμετείχαν εκπρόσωποι θεσμικών φορέων της ανώτατης εκπαίδευσης, του επιχειρηματικού κόσμου, της επαγγελματικής και επιστημονικής κοινότητας και της πολιτικής ηγεσίας των αρμόδιων Υπουργείων.
Ο Υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων έθεσε το ζήτημα του μετασχηματισμού των Πανεπιστημίων του μέλλοντος με βάση τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης. Γι’ αυτό και, όπως συμπλήρωσε, χρειάζεται να γίνει χαρτογράφηση το τι κάνει κάθε πανεπιστήμιο προς την κατεύθυνση αυτή, πώς αναπτύσσει ικανότητες για να κατανοεί και να καταγράφει τα θέματα που σχετίζονται με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, πώς προσδιορίζει τις προτεραιότητες, τα κενά και τις ευκαιρίες που έχει και πώς ενσωματώνει και υλοποιεί τις δεσμεύσεις και τις δράσεις του, αναλαμβάνοντας ηγετικό ρόλο και μέσα στην κοινωνία.
Τόνισε ότι για πολλά χρόνια, η λέξη επιχειρηματικότητα ήταν ένα θέμα ταμπού και άσχετο με τα πανεπιστήμια και πως η καινοτομία ήταν ένας τομέας που αναπτυσσόταν μέσα στα εργαστήρια χωρίς καμία διασύνδεση με το εξωτερικό περιβάλλον.
Ο κ. Συρίγος αναφέρθηκε στο νέο πλαίσιο για τους τεχνοβλαστούς, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στις εφευρέσεις, τις ευρεσιτεχνίες μέσα στα πανεπιστήμια να ανθίσουν προς την επιχειρηματική πλευρά. Επίσης αναφέρθηκε εκτενώς στον θεσμό των βιομηχανικών διδακτορικών καθώς και σε άλλες δράσεις του ΕΣΠΑ, όπως η ανάπτυξη Γραφείων Μεταφοράς Τεχνολογίας και του Ταμείου Ανάκαμψης, όπως το πρόγραμμα «Συμπράξεις ερευνητικής αριστείας».
Ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Καινοτομίας όρισε την έρευνα και την καινοτομία ως τους δύο πυλώνες ανάπτυξης, κοινωνικής και οικονομικής ευημερίας, τονίζοντας ότι ο σκοπός είναι να διασυνδεθεί η έρευνα με την παραγωγή. Η Ελλάδα, όπως είπε ο κ. Κυριαζής, παρουσιάζει χαμηλούς δείκτες στην έρευνα και την ανάπτυξη σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ωστόσο το 2019 και το 2020 οι σχετικές δαπάνες έχουν σημειώσει σημαντική άνοδο σε σχέση με το 2010 αν και το μεγαλύτερο μέρος είναι δημόσιες δαπάνες. Καθώς οι περισσότερες επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι μικρομεσαίες και δεν μπορούν να έχουν ξεχωριστά τμήματα έρευνας και ανάπτυξης, κοινός σκοπός είναι να βοηθηθούν οι εν λόγω εταιρείες μέσω της έρευνας η οποία γίνεται στα ερευνητικά κέντρα και στα πανεπιστήμια.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στη συμβολή των προγραμμάτων της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας όπως το «Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ» και τον μεγάλο αριθμό προτάσεων που κατατέθηκαν, στο ElevateGreece, αλλά και στα φορολογικά κίνητρα που έδωσε η Κυβέρνηση αυξάνοντας το αφορολόγητο για έρευνα και ανάπτυξη των επιχειρήσεων από το 30% στο 100%. Ο κ. Κυριαζής τόνισε ότι όλες οι μελέτες αποτυπώνουν ότι η Ελλάδα διαθέτει ένα πολύ καλό ανθρώπινο δυναμικό στην έρευνα, με πολύ καλές επιδόσεις στο εξωτερικό, που φέρνει μεγάλα προγράμματα στη χώρα, ενώ παρουσίασε και τους τομείς στους οποίους θα στηρίζεται η νέα στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Βασίλης Διγαλάκης σημείωσε ότι ο ρόλος του πανεπιστημίου είναι να προετοιμάζει επιστήμονες, να τους παρέχει ένα δομημένο, ολοκληρωμένο πλαίσιο γνώσεων, έτσι ώστε αυτοί στη συνέχεια, σε όλη τους την πορεία, να μπορούν να συνεχίσουν να μαθαίνουν, σε μια εποχή που όλα αλλάζουν πολύ γρήγορα, και να μπορούν να είναι παραγωγικοί και χρήσιμοι στην κοινωνία.
Αναφέρθηκε και στην υποχρέωση των επιχειρήσεων να εκπαιδεύουν και να επιμορφώνουν του προσωπικό τους και προς αυτήν την κατεύθυνση υπενθύμισε ότι ο θεσμός της πρακτικής άσκησης είναι ιδιαίτερα χρήσιμος και πρέπει να είναι δομημένος και ολοκληρωμένος σύμφωνα με τα προγράμματα σπουδών. Σημείωσε, δε, τη σημασία του θεσμού των γραφείων μεταφοράς τεχνολογίας, καθώς είναι το μέσο με το οποίο η γνώση που παράγεται στα Πανεπιστήμια μπορεί να αξιοποιηθεί στην οικονομία.
Ο κ. Διγαλάκης εξήρε τη χρησιμότητα του θεσμικού πλαισίου που ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή και τόνισε ότι πρέπει να αξιοποιηθεί προκειμένου να υπάρξουν περισσότερα παραδείγματα από νέους αποφοίτους, από ερευνητές, από καθηγητές, οι οποίοι θα δουν τη γνώση, την οποία έχουν, να μεταφέρεται και στην οικονομία και στην εφαρμογή.
Με το κλείσιμο της συνεδρίασης ο Πρόεδρος της Επιτροπής στάθηκε στην ανάγκη να αναπτυχθεί εμπιστοσύνη ανάμεσα στο πανεπιστήμιο, στην ακαδημαϊκή, την ερευνητική κοινότητα και στην κοινωνία και την οικονομία και χαρακτήρισε ενθαρρυντική την επόμενη μέρα για το ελληνικό πανεπιστήμιο, καθώς, όπως ήδη αναφέρθηκε, οι έννοιες καινοτομία, μεταφορά τεχνολογίας, τεχνοβλαστοί, spinoff, δεν είναι πια ταμπού.