Του Γιώργου Σαχίνη
Σε μία υψηλού επιπέδου επιστημονική αντιπαράθεση εξελίχθηκε το διήμερο Πέμπτης και Παρασκευής, στην εκδίκαση της υπόθεσης Ρίχτερ, που μετά τις διακοπές των γιορτών, από την Πέμπτη συνεχίζεται πλέον κανονικά. Ο επικεφαλής του εθνικού διαλόγου για την Παιδεία κ. Αντώνης Λιάκος αλλά και ο καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας Γιώργος Μαργαρίτης διασταύρωσαν την Πέμπτη και σε αντιπαράσταση εξέταση στο δικαστήριο τις επιστημονικές και ιστορικές γνώσεις τους.
Χθες πάντως και ενώ θα κατέθετε αρχικά ο καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας Γιώργος Μαργαρίτης, τελικά η διαδικασία προχώρησε με μία πολύωρη κατάθεση τού άλλοτε αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης και καθηγητή του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών Κωνσταντίνου Λάβδα, αφού την επόμενη εβδομάδα θα απουσιάζει και πάλι εκτός Ελλάδας.
Η κατάθεση Λάβδα
Ο Κώστας Λάβδας, καθηγητής και πρώην πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης που αυτή την περίοδο βρίσκεται σε άδεια και διδάσκει στην Αμερική, διευκρίνισε αρχικά ότι δεν είναι ιστορικός ούτε ειδικός στην ελληνική ιστορία, άρα θεωρεί ότι κλήθηκε να πει την άποψή του ως πολιτικός επιστήμονας και διεθνολόγος. Δήλωσε ότι τιμά τον καθηγητή Ρίχτερ ως έγκριτο ιστορικό αλλά διαφωνεί με πολλές από τις απόψεις και τις αξιολογικές κρίσεις που υπάρχουν στο συγκεκριμένο βιβλίο για τη Μάχη της Κρήτης. Όπως είπε, η άποψη ότι τα εγκλήματα πολέμου προκλήθηκαν από την κτηνώδη κρητική αντίσταση τα σχετικοποιεί και δεν αναδεικνύει την αυθύπαρκτη απαξία τους.
Ο κ. Λάβδας ανέλυσε την άποψή του ότι πρόκειται για μια απόπειρα ενός ιστορικού αναθεωρητισμού αναφορικά με το ρόλο και τη διεξαγωγή του πολέμου από την Βέρμαχτ. Είπε μάλιστα ότι σε συνέντευξη του στην “Καθημερινή” στις 5/12/2015, ο κ. Ρίχτερ ξεκαθάρισε ότι πράγματι αυτό που εννοούσε είναι ότι μέχρι τη Μάχη της Κρήτης ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος υπήρξε σχετικά “καθαρός” πόλεμος, στον οποίο όλες οι πλευρές σέβονταν το διεθνές δίκαιο του πολέμου, ενώ όταν ξεκίνησε το αντάρτικο των Κρητών και τα γερμανικά αντίποινα που ο πόλεμος έγινε “βρόμικος”. Ο μάρτυρας είπε ότι, αντιθέτως, η διεξαγωγή του πολέμου από τη Γερμανία το 1939-1940, πριν τη Μάχη της Κρήτης, σε χώρες όπως η Πολωνία και η Ολλανδία έδειξε και εκεί εγκλήματα πολέμου και θανάτους αμάχων.
Ο καθηγητής Λάβδας έφερε το παράδειγμα του διακεκριμένου Γερμανού πολιτικού επιστήμονα Μπράχερ, ο οποίος έχει υποστηρίξει από χρόνια ότι ο γερμανικός βομβαρδισμός του Ρότερνταμ, που έγινε το Μάιο 1940, δηλαδή ένα χρόνο πριν τη Μάχη της Κρήτης, ξεκίνησε τη συστηματική πολιτική βομβαρδισμού αμάχων, κάτι που επρόκειτο αργότερα να πληρώσει πολύ ακριβά η Γερμανία με τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς της Δρέσδης, της Λειψίας και του Βερολίνου. «Για ποιον καθαρό πόλεμο πριν την Κρήτη μιλάει ο κ. Ρίχτερ;», αναρωτήθηκε ο κ. Λάβδας.
Υπήρξαν και διαπληκτισμοί με τους συνηγόρους του Ρίχτερ, όταν θέλησαν να προσδώσουν και πολιτικά κίνητρα στη δίωξη κατά του Γερμανού ιστορικού. Ο κ. Λάβδας είπε ότι, σε ό,τι τον αφορά, κλήθηκε από το δικαστήριο να καταθέσει και μάλιστα με απειλή βίαιης προσαγωγής και καταθέτει όπως πάντα την επιστημονική άποψη του ευθέως και χωρίς περιστροφές. Τόνισε καταληκτικά ότι είναι απολύτως κρίσιμο να είναι ελεύθερος ο επιστημονικός λόγος, όπως είναι κρίσιμο να είναι και υπεύθυνος και τεκμηριωμένος.
Γ. Μαργαρίτης: «Απολογητής του Ναζισμού ο Ρίχτερ»
Καταπέλτης για το επίμαχο βιβλίο, τη στάση, το ρόλο και τις επιδιώξεις μέσω αυτού, του Χάινς Ρίχτερ, υπήρξε στη συνέχεια, κατά την πολύωρη κατάθεσή του, ο καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας του ΑΠΘ Γιώργος Μαργαρίτης, σε βαθμό που να εξοργίσει την υπεράσπιση του κ. Ρίχτερ και οι νομικοί του παραστάτες να επιχειρήσουν να απονομιμοποιήσουν την κατάθεσή του, με αναφορές στις πολιτικές του πεποιθήσεις και το ότι είναι «στρατευμένος» στη κομμουνιστική ιδεολογία (!), προκαλώντας την έντονη αντίδραση του Γιώργου Μαργαρίτη.
Ο κ. Μαργαρίτης αποδόμησε την επιστημονικότητα του Χάινς Ρίχτερ, καθώς όπως είπε πρόκειται για δήθεν έρευνα, από ένα άνθρωπο που ουσιαστικά εμφανίζεται ως απολογητής του Ναζισμού. «Κάνει μία στρατευμένη προσπάθεια να δικαιολογήσει εγκλήματα των Ναζί και δεν ενδιαφέρεται για την ιστορική αλήθεια, την έρευνα και την ιστορία». Κάνει, είπε ο κ. Μαργαρίτης για τον Ρίχτερ, «προπαγάνδα των ναζιστικών ιστορικών θέσεων και δημιουργεί έτσι τις προϋποθέσεις μίσους».
Ταυτόχρονα ο κ. Ρίχτερ, «με τις αναφορές στους αλεξιπτωτιστές του γερμανικού Στρατού, κατά τη γερμανική εισβολή και τη Μάχη της Κρήτης, εμφανίζεται να έχει επιρροές και από το ιστορικό ρεύμα του ρομαντικού μιλιταρισμού και για αυτό μας εμφανίζει τους τότε Γερμανούς αλεξιπτωτιστές περίπου ως “ιδεαλιστές”».