Γράφει ο Ειρηναίος Μαράκης
Με αφορμή την συζήτηση γύρω από την αντιμιλιταριστική περφόρμανς στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στη Νέα Φιλαδέλφεια, αναδείχθηκαν τρεις πλευρές, τρεις όψεις για το ζήτημα:
1) Όσοι μειοψηφικά βρίσκονται εναντίον της συγκεκριμένης δράσης και σκίζουν τα ιμάτια τους για την δήθεν προσβολή της ιστορικής μνήμης αλλά που είναι αδιάφοροι για την προσπάθεια επιβολής μισαλλόδοξων αντιλήψεων μέσα στην κοινωνία σχετικά με τους μετανάστες, τους πρόσφυγες, τους Ρομά και άλλους.
2) Όσοι, όχι χωρίς κριτική διάθεση – που είναι απολύτως απαραίτητη, αναγνωρίζουν και πολύ σωστά ότι η συγκεκριμένη περφόρμανς και το μανιφέστο της μέσα στην πιθανή ατέλεια τους, ίσως και στην προχειρότητα τους (προσωπικά, δεν βλέπω κάτι τέτοιο), δείχνει και αποδεικνύει ότι υπάρχει ένα τμήμα της νεολαίας που αμφισβητεί 《τα άγια των αγιων》 των θεσμών και της κανονικότητας της αστικής εξουσίας κι ότι αυτό ενοχλεί. Κι ενοχλεί πολύ και πολλούς. Αν συνυπολογίσουμε και τις μεγάλες, μαζικές συνελεύσεις, πορείες και καταλήψεις στις σχολές ενάντια στην εκπαιδευτική αποδόμηση της Κεραμέως που πραγματοποιούνται το τελευταίο διάστημα, τότε συμπεραίνουμε ότι η συγκεκριμένη πλευρά δεν είναι καθόλου μα καθόλου μειοψηφική.
3) Και όσοι, αποτελούν επίσης μια μειοψηφία – ίσως μικρότερη κι από την πρώτη κατηγορία, που από μια δήθεν αιρετική αλλά άκρως μηδενιστική θέση θεωρούν ότι από την μία πλευρά υπάρχουν οι πατριώτες που σκανδαλίστηκαν από την περφόρμανς στην παρέλαση της Νέας Φιλαδέλφειας και εκδηλώνουν οργή που όσο μεγαλύτερη δείχνει, τόσο πιο προσποιητή είναι καθώς και οι προοδευτικοί που 《βρήκαν στον ακτιβισμό των κοριτσιών την ανατρεπτική πράξη της ημέρας και κοινοποιούν το μανιφέστο τους ως το απαύγασμα του επαναστατικού λόγου》 ενώ δηλώνουν παράλληλα ότι 《το 《συμβάν》 δεν θα κρατήσει παραπάνω από δύο – τρεις μέρες》. Υποστηρίζουν ακόμα, με διάφορους τρόπους, ότι ο ακτιβισμός των κοριτσιών ήταν εξαρχής ενταγμένος στο κύκλωμα του θεάματος.
Τα παραπάνω, τοποθετούν στο ίδιο σακί τις δύο πρώτες προσεγγίσεις για το συγκεκριμένο ζήτημα. Θυμίζουν, σε εμένα σίγουρα, την θεωρία των δύο άκρων καθώς όχι μόνο επιχειρούν μια αποδόμηση της αντιπολεμικής παρέμβασης στην παρέλαση αλλά προχωρούν και σε μια σειρά λανθασμένων εκτιμήσεων που μόνο χρήσιμες δεν είναι. Όταν δηλώνουν ότι η οργή κι η εναντίωση στην αντιμιλιταριστική περφόρμανς είναι προσποιητή τότε αμβλύνουν και παραπλανούν για τους σκοπούς αυτής της άρνησης ενώ παράλληλα πιστώνουν στους υποστηρικτές της περφόρμανς ιδιοτέλεια. Συν ότι υποτιμούν την αντιμιλιταριστική περφόρμανς όταν δηλώνουν ότι η κινητοποίηση αυτή είναι ενταγμένη στο κύκλωμα του θεάματος. Αλλά ήταν μια θεατρική, σατυρική κίνηση που απευθυνόταν στο κοινό. Δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά!
Η αλήθεια είναι ότι οι τελευταίοι μέσα στον ελιτισμό τους παραβλέπουν μια σημαντική παράμετρο στο ζήτημα. Επειδή η περφόρμανς έγινε με όρους θεάματος -δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς, το θέατρο είτε στην σκηνή, είτε στον δρόμο είναι θέαμα- κατάφερε να εκνευρίσει τους συνήθεις υπόπτους της ελληνοχριστιανικής κανονικότητας, με αποτέλεσμα αρκετός κόσμος να αποθεώνει δημοσίως τα κορίτσια και να έρθει σε επαφή (αν δεν είχε ήδη) με τους Monty Python. Είναι καταδικαστέο αυτό; Προφανώς, όχι. Το εύχομαι, δηλαδή.
Η αλήθεια είναι ότι σε αυτό το σημείο χρειάζονται προσεγγίσεις περισσότερο γειωμένες στο έδαφος της πραγματικότητας κι όχι αφ’ υψηλού εκτιμήσεις που μόνο προσβλητικές γίνονται για όλους εμάς που κάπως χαρήκαμε με αυτή την δράση. Βλέπετε, το βασικό ζήτημα δεν είναι αυτό που προσεγγίζει η συγκεκριμένη θέση (όλα ειναι θέαμα και λοιπόν;) αλλά ότι η συγκεκριμένη αντιμιλιταριστική περφόρμανς και το μανιφέστο της αμφισβητούν τα καθιερωμένα. Προφανώς και δεν τα ανατρέπει αλλά, είμαι βέβαιος, δεν είχαν οι κοπέλες αυτό ως σκοπό. Αλλά δεν θα τις κρίνω γι’ αυτό, την ίδια ώρα και στιγμή που ο δήμαρχος της Νέας Φιλαδέλφειας τις απειλεί με κυρώσεις.
Θα κλείσω με αυτό και σχετικά με τις πιθανές, τελεταίες ενστάσεις σχετικά με την αντιμιλιταριστική καλλιτεχνική και πολιτική παρέμβαση: Το κείμενο που δημοσίευσαν δίνει ξεκάθαρα το στίγμα τους. Κατά τη γνώμη μου θα μπορούσε και να μην υπήρχε το μανιφέστο. Αρκούσε η κίνηση. Όπως και να έχει, εμείς -οι πολλοί και οι ενοχλητικοί- είμαστε και θα είμαστε δίπλα σε αυτά τα κορίτσια και σε ανάλογες παρεμβάσεις χωρίς όρους και προαπαιτούμενα κι ανοίγοντας συντροφικά τη συζήτηση για το πως μπορούμε να μετατρέψουμε την οργή και τον προβληματισμό μας σε δύναμη δημιουργίας και ανατροπής.