Ολοένα και πιο επικίνδυνος γίνεται ο κόσμος για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, όπως επισημαίνεται από τη Διεθνή Αμνηστία στην ετήσια έκθεσή της για τα ανθρώπινα δικαιώματα ανά τον κόσμο. Για την Ελλάδα η Διεθνής Αμνηστία τονίζει πως τα εγκλήματα ρατσιστικού μίσους κλιμακώθηκαν δραματικά το τελευταίο διάστημα, καθώς καθόλη τη διάρκεια του έτους υπήρξε πλήθος καταγγελιών για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την αστυνομία, περιλαμβανομένων βασανιστηρίων και υπερβολικής χρήσης βίας, ενώ μετανάστες και αιτούντες άσυλο αντιμετώπισαν εμπόδια στην υποβολή αιτήσεών τους και συχνά κρατήθηκαν υπό άθλιες συνθήκες.
Μεταξύ άλλων η έκθεση αναφέρεται σε βιασμό με γκλοπ ενός μετανάστη από ακτοφύλακα τον Μάιο του 2011. Ο μετανάστης δικαιώθηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τον Ιανουάριο. Επίσης η Διεθνής Αμνηστία αναφέρεται σε αθωωτικές αποφάσεις ελληνικών δικαστηρίων για αστυνομικούς που κατηγορούνταν για βασανιστήρια στο ΑΤ Άγιου Παντελεήμονα, οι οποίοι πρωτόδικα είχαν κριθεί ένοχοι.
Στην έκθεση επισημαίνεται και η υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία, αλλά και η υπόθεση βασανισμού των 15 αντιφασιστών διαδηλωτών στη ΓΑΔΑ, αλλά και αλληλέγγυων, οι οποίο συνελήφθησαν σε συγκέντρωση συμπαράστασης προς τους 15. Όπως σημειώνεται «οι αρχές αρνήθηκαν τους ισχυρισμούς, αλλά ανακριτής ζήτησε από τον Εισαγγελέα να ασκήσει ποινική δίωξη στους αστυνομικούς που είχαν εμπλακεί στην παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των διαδηλωτών».
Στη διαδικασία χορήγησης ασύλου η Διεθνής Αμνηστία διαπιστώνει πως υπήρξαν βελτιώσεις, ωστόσο σημειώθηκε μικρή πρόοδος στη δημιουργία ενός δίκαιου και αποτελεσματικού συστήματος. Στην έκθεση αναφέρονται διάφορες περιπτώσεις και επισημαίνεται πως «τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι αιτούντες άσυλο στην προσπάθειά τους να υποβάλουν τις αιτήσεις τους συνεχίστηκαν».
Για τις ρατσιστικές επιθέσεις επισημαίνεται πως ο αριθμός τους κλιμακώθηκε δραματικά κατά τη διάρκεια της χρονιάς. «Τον Οκτώβριο το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας ανέφερε πως τα περισσότερα από τα μισά εκ των 87 καταγεγραμμένων περιστατικών ήταν συνδεδεμένα με εξτρεμιστικές ακροδεξιές ομάδες οι οποίες είχαν ενεργήσει οργανωμένα και προσχεδιασμένα», τονίζεται και γίνεται αναφορά σε ορισμένες επιθέσεις.
Επιπλέον στην έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας καταγράφονται και άλλες περιπτώσεις παραβίασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπως η υπόθεση με της ιερόδουλες και τη δημοσίευση των προσωπικών τους στοιχείων, ο διαχωρισμός και αποκλεισμός παιδιών Ρομά από την εκπαίδευση και ο διωγμός οικογενειών από καταυλισμούς, η κλιμάκωση των ομοφοβικών επιθέσεων, οι διώξεις των αντιρρησιών συνείδησης, αλλά και οι συνθήκες που επικρατούν στις ελληνικές φυλακές και η παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης (υπόθεση Κώστα Βαξεβάνη και Corpus Christi).
Ένας κόσμος που ξεχνά τα ανθρώπινα δικαιώματα
Η Διεθνής Αμνηστία επισημαίνει πως έχουν παραβιαστεί τα δικαιώματα εκατομμυρίων ανθρώπων που έχουν ξεφύγει από συγκρούσεις και διώξεις ή που έχουν μεταναστεύσει αναζητώντας εργασία και μια καλύτερη ζωή. Κυβερνήσεις ανά τον κόσμο κατηγορούνται ότι δείχνουν περισσότερο ενδιαφέρον για την προστασία των εθνικών τους συνόρων απ’ ό,τι για τα δικαιώματα των πολιτών τους ή τα δικαιώματα εκείνων που αναζητούν άσυλο ή ευκαιρίες μέσα σε αυτά τα σύνορα.
«Η αποτυχία να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι συγκρούσεις δημιουργεί μια παγκόσμια κατώτερη τάξη. Τα δικαιώματα εκείνων που διαφεύγουν από συγκρούσεις μένουν απροστάτευτα. Υπερβολικά μεγάλος αριθμός κυβερνήσεων καταπατεί τα ανθρώπινα δικαιώματα στο όνομα του ελέγχου της μετανάστευσης -υπερβαίνοντας κατά πολύ τα νόμιμα μέτρα ελέγχου συνόρων», δήλωσε ο Σαλί Σετί, Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.
«Τα μέτρα αυτά δεν πλήττουν μόνο τους ανθρώπους που προσπαθούν να ξεφύγουν από συγκρούσεις. Εκατομμύρια μετανάστες οδηγούνται σε βίαιες καταστάσεις, περιλαμβανομένων της καταναγκαστικής εργασίας και σεξουαλικής κακοποίησης, εξαιτίας αντι-μεταναστευτικών πολιτικών. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υφίστανται εκμετάλλευση, η οποία μένει ατιμώρητη . Μεγάλο μέρος αυτής της κατάστασης τροφοδοτείται από δημαγωγικές ρητορικές που στοχοποιούν πρόσφυγες και μετανάστες για όλες τις εγχώριες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι κυβερνήσεις», δήλωσε ο Σετί.
Το 2012 η παγκόσμια κοινότητα έγινε μάρτυρας κρίσιμων καταστάσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που ανάγκασαν έναν μεγάλο αριθμό ανθρώπων να αναζητήσουν ασφάλεια εντός των χωρών ή εκτός συνόρων. Από τη Βόρειο Κορέα ως το Μάλι, το Σουδάν και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, άνθρωποι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους με την ελπίδα να βρουν ένα ασφαλές καταφύγιο.
Ένας ακόμη χρόνος χάθηκε για τους Σύρους, αφού λίγα άλλαξαν για τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό των ανθρώπων των οποίων οι ζωές χάθηκαν ή καταστράφηκαν, λόγω του εκτοπισμού εκατομμυρίων εξαιτίας των συγκρούσεων. Σε πολλές περιπτώσεις η διεθνής δράση εμποδίζεται με το πρόσχημα πως τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι «εσωτερικά ζητήματα»
«Ο σεβασμός της κρατικής κυριαρχίας δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για αδράνεια. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ πρέπει με συνέπεια να αντιμετωπίσει τις παραβιάσεις που καταστρέφουν ζωές και αναγκάζουν τους ανθρώπους να εγκαταλείπουν τα σπίτια τους. Αυτό σημαίνει απόρριψη των φθαρμένων και ανήθικων δογμάτων σύμφωνα με τα οποία οι μαζικές δολοφονίες, τα βασανιστήρια και η πείνα δεν είναι ευθύνη κανενός άλλου», δήλωσε ο Σετί.
Οι άνθρωποι που προσπάθησαν να διαφύγουν από τις συγκρούσεις και τις διώξεις συχνά αντιμετώπισαν σοβαρά εμπόδια στη προσπάθεια τους να διασχίσουν τα διεθνή σύνορα. Πιο δύσκολα διέσχισαν τα σύνορα οι πρόσφυγες απ’ ό,τι τα όπλα που διευκόλυναν τη βία η οποία ανάγκασε αυτούς τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, επισημαίνει η Διεθνής Αμνηστία στην ανακοίνωσή της και προσθέτει:
«Ωστόσο, η έγκριση από τα Ηνωμένα Έθνη μιας Συνθήκης για το Εμπόριο Όπλων τον Μάρτιο του 2013 προσφέρει ελπίδες πως οι παράνομες μεταφορές όπλων που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για τη διάπραξη φρικαλεοτήτων, μπορεί επιτέλους να σταματήσει».
«Οι πρόσφυγες και οι εκτοπισμένοι άνθρωποι δεν μπορεί να παραμένουν αθέατοι και ξεχασμένοι. Η προστασία τους είναι θέμα όλων μας. Ο χωρίς σύνορα κόσμος των σύγχρονων επικοινωνιών καθιστά ολοένα δυσκολότερο να κρύβονται οι καταπατήσεις πίσω από εθνικά σύνορα -και προσφέρει πρωτοφανείς ευκαιρίες σε όλους να υπερασπιστούν τα δικαιώματα των εκατομμυρίων ανθρώπων που ξεριζώνονται από τα σπίτια τους», είπε ο Σετί και προσθέτει:
«Οι άνθρωποι που ζουν εκτός των χωρών τους, χωρίς πλούτο ή κοινωνική θέση, είναι οι πιο ευάλωτοι στον κόσμο, αλλά είναι συχνά καταδικασμένοι σε απελπιστικές ζωές στο περιθώριο. Ένα πιο δίκαιο μέλλον είναι δυνατό μόνο εάν οι κυβερνήσεις σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτως εθνικότητας. Ο κόσμος δεν μπορεί να δεχθεί απαγορευμένες ζώνες στην παγκόσμια έκκληση για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να εφαρμόζεται για όλα τα ανθρώπινα όντα -όπου κι αν βρίσκονται ».
