Του Αρχιμανδρίτη
Ιγνάτιου Θ. Χατζηνικολάου
Θεολόγου, τ. Λυκειάρχη
Ανάμεσα σ’ εκείνα για τα οποία μουρμουρίζομε είναι και ότι όλοι μας εχθρεύονται. Ότι μας αποστρέφονται. Ότι δεν τους αρέσομε. Ότι δεν είμαστε όπως φανταζόμαστε κλπ. Μα, αλοίμονο αν πρέπει να αρέσομε σε όλους και μάλιστα οι χριστιανοί. Ο απόστολος Παύλος το λέει ξεκάθαρα: «Ει γαρ έτσι ανθρώποις ήρεσκον, Χριστού δούλος ουκ αν ήμην» (Γαλάτ. 1,10) Επομένως, αυτό που πρώτα πρέπει να μας απασχολεί είναι να αρέσομε στον Θεόν και όχι σ’ αυτούς που δεν τους αρέσει ο Θεός.
Έπειτα, η εχθρότης σε πολλούς είναι έμφυτη και πρέπει κάπου να εκτοξεύονται τα φαρμακερά βέλη της. Κι εκεί είναι πάλι που δεν τα πάμε καλά. Αντί να συγχωρούμε αντιεπιτιθέμεθα. Αυτό όμως δεν είναι σωστό. Δεν συμβαδίζει με την ιδιότητα του χριστιανού, παρόλο που για πολλούς είναι «φυσικό» και «δίκαιο». Σ’ αυτή την ψυχολογική κατάσταση είχε περιπέσει και ο Δαβίδ, παρ’ όλη την ταπείνωση και την μετάνοιά του. Σε δύο μάλιστα ψαλμούς του θα πει στον Θεόν: «Δίκασον, Κύριε, τους αδικούντας με… έκχεον ρομφαίαν και σύγλεισον εξ εναντίας των καταδιωκόντων με» και μετά, καλά κάποιον τρόπο τους καταριέται ευχόμενος να πάθουν ένα σωρό κακά (Ψαλμ. 34,1-5) και στον ψαλμόν 142 στίχος 9 «Και εν τω ελέει σου εξολοθρεύσεις τους εχθρούς μου και απολείς πάντας τους θλίβοντας την ψυχή μου». όμως ο Χριστός μας παραγγέλνει: «πλην αγαπάτε τους εχθρούς υμών και αγαθοποιείτε» (Λουκ. 6,35)
Μην ασχολούμαστε εάν και ποιοι μας εχθρεύονται. Και, μην ξεχνάμε ότι πολλές φορές οι εχθροί μας είναι και οι καλλίτεροι, και χρησιμότεροι φίλοι μας. Κι ακόμη, είναι ο καθρέπτης πάνω στον οποίον φαίνεται το αληθινό μας πρόσωπο. Εκεί που μας κακοφαίνεται ότι δεν μας συμπαθούν. Ότι μας εχθρεύονται. Ότι μας αποφεύγουν μήπως φταίμε εμείς και όχι αυτοί; Το «γνώθι σαυτόν» πάντα επίκαιρο. Πάντα σωτήριο. Δεν μας φταίει πάντα ο καθρέπτης και μην τα βάζομε μ’ αυτόν. Ας δούμε καλλίτερα και ενδοσκοπηκότερα τον εαυτόν μας. Και, θυμάμαι την περίπτωση της φαυλόβιας Λαΐδος της Κορινθίας πάμπλουτης, που πολλοί την κολάκευαν για τα «κάλλη» της εισπράτοντας, συν τοις άλλοις, άφθονα χρήματα. Κάποτε θέλησε να επαληθεύσει τα κολακευτικά λόγια των «θαυμαστών» της και όταν είδε τα χάλια της λύσσαξε και άρπαξε τον καθρέπτη και τον πέταξε με πάταγο κάτω, κάνοντάς τον κομμάτια. Έφταιγε, βλέπετε, ο καθρέπτης!
Αν αξιοποιούσαμε την ύπαρξη και την στάση των εχθρών μας απέναντί μας, πολλά θα είχαμε ωφεληθεί. Θα ήταν οι καλλίτεροι ευεργέτες μας και θα φτάναμε στο σωτήριο σημείο να τους ευχαριστούμε και προπαντός να παρακαλούμε τον Θεόν, όπως ο Άγιος Νικόλαος Αχρίδος, ο οποίος παρακαλούσε τον Θεόν «Ευλόγησον τους εχθρούς μου ω Κύριε». Και θα συνεχίσει κάτι που πρέπει να προσέξομε και να εφαρμόσομε κι εμείς «Οι εχθροί μου με έχουν οδηγήσει μέσα στην αγκαλιά Σου περισσότερο από ό,τι οι φίλοι μου. οι φίλοι με έχουν προσδέσει στη γη, ενώ οι εχθροί μου με έχουν λύσει από τη γη και έχουν συντρίψει όλες τις φιλοδοξίες μου στον κόσμο. Ευλόγησον τους εχθρούς μου, ω Κύριε… Αυτοί μάλλον παρά εγώ, έχουν ομολογήσει τις αμαρτίες μου ενώπιον του κόσμου. Αυτοί με έχουν μαστιγώσει κάθε φορά που εγώ είχα διστάσει να μαστιγωθώ. Με έχουν βασανίσει κάθε φορά που εγώ είχα προσπαθήσει να αποφύγω τα βάσανα. Αυτοί με έχουν επιπλήξει κάθε φορά που εγώ είχα κολακεύσει τον ευατόν μου. αυτοί με έχουν κτυπήσει κάθε φορά που εγώ είχα παραφουσκώσει με αλαζονεία.
Ευλόγησέ τους και πλήθυνέ τους! Πλήθυνέ τους και κάνε τους ακόμη πιο σκληρούς εναντίον μου ώστε η καταφυγή μου σε Σένα να μην έχει επιστροφή, ώστε κάθε ελπίδα μου στους ανθρώπους να διαλυθεί ως ιστός αράχνης, ώστε απόλυτη γαλήνη ν’ αρχίσει να βασιλεύει στην ψυχή μου, ώστε η καρδιά μου να γίνει ο τάφος των δύο κακών διδύμων μου αδελφών της αλαζονείας και του θυμού. Ώστε να μπορέσω να αποθηκεύσω όλους τους θησαυρούς μου εν ουρανοίς. Είναι πράγματι δύσκολο για μένα να πω ποιος μου έκανε περισσότερο καλό και ποιος μου έκανε περισσότερο κακό στον κόσμο οι εχθροί ή οι φίλοι μου; Γι’ αυτό ευλόγησε, ω Κύριε, και τους φιλους μου και τους εχθρούς μου…»
Ο Θεός να μας οπλίσει μ’ αυτό το μεγαλείο να ευγνωμονούμε τους εχθρούς μας και να προσευχόμαστε γι’ αυτούς.