Πριν την πανδημία του Covid-19 ένας στους έξι ευρωπαίους πολίτες αντιμετώπιζαν προβλήματα Ψυχικής Υγείας, δηλαδή περισσότερα από 84 εκατομμύρια άνθρωποι.

Ήδη η Γηραιά Ήπειρος νοσούσε ψυχικά. Από το 2019 περισσότεροι από 7% των κατοίκων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έπασχαν από κατάθλιψη και το 13% αισθάνονταν μοναξιά το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, σύμφωνα μετά τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρία με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας.

Στη χώρα μας τα ποσοστά αυτά αυξήθηκαν δραματικά μετά από τις πρόσφατες πλημμύρες και τις πυρκαγιές με συνέπεια πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους σήμερα να αδυνατούν να ανταποκριθούν στις καθημερινές υποχρεώσεις τους. Απόδειξη η νέα Πανευρωπαϊκή δημοσκόπηση του Ευρωβαρομέτρου η οποία αποκαλύπτει ότι έξι στους δέκα Έλληνες παλεύουν με την κατάθλιψη και το άγχος τον τελευταίο χρόνο.  Πρόκειται για το έκτο υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) το οποίο είναι υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και σχετίζεται με την  ανεργία, την οικονομική ανασφάλεια και τις συνθήκες διαβίωσης στη χώρα μας.

Η δημοσκόπηση

Στην δημοσκόπηση, συμμετείχαν 26.501 εθελοντές από τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ, οι οποίοι συμπλήρωσαν διαδικτυακά ερωτηματολόγια, στο διάστημα 14-21 Ιουνίου 2023.

Το κύριο ερώτημα στο οποίο κλήθηκαν να απαντήσουν οι συμμετέχοντες ήταν εάν κατά τους τελευταίους 12 μήνες αντιμετώπισαν πρόβλημα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη ή οι αγχώδεις διαταραχές.

Το 60% των Ελλήνων που συμμετείχαν απάντησε καταφατικά, με αποτέλεσμα να είμαστε στην έκτη θέση. Υψηλότερα ποσοστά είχαν:

• Η Λιθουανία με 69%
• Η Μάλτα με 67%
• Η Ιρλανδία με 63%
• Η Κύπρος με 63%
• Η Λετονία με 61%

Τα χαμηλότερα ποσοστά είχαν η Δανία (35% ), η Ολλανδία (35%) και η Γερμανία (37%).

Περισσότερο από τους μισούς δεν ζήτησαν βοήθεια από επαγγελματία

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι  το 54% των πολίτων, είπαν ότι δεν ζήτησαν ιατρική βοήθεια.  Από όσους ζήτησαν:

• Το 19% απευθύνθηκαν σε γενικό/οικογενειακό ιατρό
• Το 14% σε ψυχίατρο
• Το 14% σε ψυχολόγο

Λιγότεροι από ένας στους δέκα (το 8%) απευθύνθηκαν κατ’ ευθείαν σε ψυχοθεραπευτή. Άλλοι επαγγελματίες από τους οποίους ζήτησαν βοήθεια ήταν φαρμακοποιοί, νοσηλευτές, κοινωνικοί λειτουργοί ή ψυχαναλυτές.

Στην χώρα μας, το 61% των πασχόντων από κατάθλιψη ή άγχος δεν απευθύνθηκαν σε επαγγελματία Υγείας. Εκείνοι που ζήτησαν απευθύνθηκαν σε :

• Γενικό/οικογενειακό ιατρό 8%
• Ψυχίατρο 15%
• Ψυχολόγο 10%

Τι μας επηρέασε

Η πλειονότητα των Ευρωπαίων (το 62%) είπαν ότι για την κακή ψυχική διάθεσή τους ευθύνονται:

• Η πανδημία
• Ο πόλεμος στην Ουκρανία
• Η κλιματική αλλαγή

Τι πρέπει να γίνει

Σύμφωνα με την Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρία οι βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν τις κύριες στρατηγικές επιλογές για την ανάπτυξη ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού σχεδίου προαγωγής της ψυχικής υγείας είναι:

• Η πρόσβαση σε αποτελεσματική και έγκαιρη πρόληψη που θα αφορά τόσο το γενικό πληθυσμό όσο και ειδικές ομάδες υψηλού κινδύνου (π.χ. άτομα από 12-25 ετών).
• Η πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου φροντίδα και θεραπεία, πάντα σε συνθήκες αξιοπρέπειας.
• Η κοινωνική επανένταξη όσων εκδήλωσαν κάποια ψυχική νόσο.
• Η ανάπτυξη μονάδων ψυχικής υγείας που θα μπορούν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες προκλήσεις παρέχοντας υπηρεσίες στην κοινότητα και θα βρίσκονται σε στενή σχέση με την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.
• Σημαντική είναι η διασφάλιση της δικτύωση μεταξύ όλων των μονάδων ψυχικής υγείας μιας γεωγραφικής περιοχής προκειμένου να εξασφαλίζεται η συνέχεια στη φροντίδα.

Η αυτονόητη συναισθηματική στήριξη και ο σεβασμός των ατόμων που πάσχουν από ψυχικές διαταραχές από όλους μας πρέπει να συνδυάζεται με τη διασφάλιση από την μεριά της πολιτείας δικαιωμάτων όπως η εργασία και η στέγαση.