Πολιτική απεμπλοκή με φυγή προς τα εμπρός και με στόχο το new deal επιχειρεί η κυβέρνηση στις διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές, σ’ ένα εγχείρημα που ανοίγει σοβαρά νέα ζητήματα με πρώτο το θέμα του χρέους.
Μετά την, περίπου τελεσιγραφική, άρνηση του ΔΝΤ να αποδεχθεί οποιαδήποτε «ενδιάμεση συμφωνία» που δεν θα περιλαμβάνει παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό και τα εργασιακά, η κυβέρνηση αλλάζει γραμμή και επιδιώκει την πολιτική υπέρβαση επιζητώντας πλέον «συμφωνία – πακέτο» που θα καλύπτει πλήρως την χρηματοδότηση της χώρας για το 2015 και το 2016.
Στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να κλείσει η εν λόγω συμφωνία μέχρι το τέλος Μαΐου και να μπει σε τροχιά τον Ιούνιο, με παράλληλη έναρξη των συζητήσεων για την απομείωση του χρέους. Έως τότε, και προκειμένου να επιλυθεί το τρέχον, επιτακτικό πρόβλημα ρευστότητας, η Αθήνα θα επιζητήσει μια άμεση πολιτική «δήλωση προόδου» από τους εταίρους – μια δήλωση, η οποία θα δώσει ουσιαστικά και το πολιτικό σύνθημα στην ΕΚΤ για να χαλαρώσει τους όρους χρηματοδότησης της Ελλάδας αυξάνοντας το όριο για τις αγορές εντόκων γραμματίων από τις τράπεζες. Η δήλωση αυτή μπορεί να έρθει είτε στο Eurogroup της 11ης Μαΐου, είτε ακόμη νωρίτερα, μέσα στην τρέχουσα εβδομάδα, προκειμένου η ΕΚΤ να ανοίξει τις στρόφιγγες ενδεχομένως και στην συνεδρίαση της 6ης Μαΐου.
Με αυτόν τον «οδικό χάρτη», που συζητήθηκε χθες το βράδυ σε ευρεία σύσκεψη στο Μαξίμου, οι διαπραγματεύσεις στο Brussels Group θα συνεχιστούν τουλάχιστον έως την Τετάρτη με στόχο να λυθεί το άμεσο πρόβλημα ρευστότητας και, στη συνέχεια, θα αλλάξουν ατζέντα και θα εστιάσουν στην επίτευξη της λεγόμενης «μεγάλης συμφωνίας» μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο.
Κύκλοι του Μαξίμου ανέφεραν ότι στη σύσκεψη «διαπιστώθηκε ότι στις διαπραγματεύσεις στο Brussels Group υπήρξαν πολύ σημαντικά βήματα που φέρνουν πιο κοντά τη συμφωνία. Ο δεύτερος γύρος ξεκινά αύριο Δευτέρα. Στόχος όλων των πλευρών είναι μέσα στο Μάιο να υπάρξει συμφωνία σε επίπεδο του BG».
Κατά τις ίδιες πηγές, «η διαδικασία προς τη συνολική συμφωνία θα έχει και ενδιάμεσα βήματα. Ένα σημαντικό, εξ αυτών, θα είναι η επιτυχής ολοκλήρωση του επόμενου γύρου του BG την Τετάρτη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναγνώριση και από το Eurogroup της σημαντικής προόδου που έχει επιτευχθεί».
Το σχέδιο της «δήλωσης προόδου» και της απ’ ευθείας μετάβασης στη «συμφωνία – πακέτο» αντικατοπτρίζει και την βαθιά πλέον πεποίθηση της ελληνικής κυβέρνησης πως το ζήτημα της συμφωνίας είναι αμιγώς πολιτικό και δεν έχει νόημα να εγκλωβίζεται η χώρα σε μια αέναη τεχνοκρατική συζήτηση επί υποθετικών αριθμών.
«Μπορούμε να συζητούμε επ’ άπειρον για το πόσο θα είναι το δημοσιονομικό κενό του 2015 και να μην καταλήγουμε πουθενά», ανέφερε χαρακτηριστικά πηγή που βρίσκεται κοντά στις διαπραγματεύσεις των Βρυξελλών, προσθέτοντας: «Δεν είναι ζήτημα αριθμών, τα στοιχεία μας και οι προτάσεις μας είναι απολύτως τεκμηριωμένα, αλλά δεν τα αποδέχονται. Είναι ζήτημα του πολιτικού μοντέλου που θέλουν να επιβάλουν και της εμμονής στο δόγμα των περικοπών και της λιτότητας».
Ενδεικτική επ’ αυτού ήταν και η δήλωση του υπουργού Εργασίας Πάνου Σκουρλέτη, ο οποίος είπε ότι «ματαιοπονούμε με το να καθόμαστε σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων, με ένα χαρτί κι ένα μολύβι, και να συζητάμε πάνω από συγκεκριμένες προτάσεις… Εδώ που έχουμε φθάσει, απαιτούνται πολιτικές αποφάσεις για να επιτευχθεί συμφωνία. Απαιτείται πρωτοβουλία από τον πρωθυπουργό».
Η πρωτοβουλία αυτή από τον πρωθυπουργό αναμένεται να αναληφθεί από σήμερα κιόλας, με νέο γύρο επαφών με ομολόγους τους και ευρωπαίους παράγοντες προκειμένου να επέλθει η πολιτική υπέρβαση. Από την πλευρά των πιστωτών, ωστόσο, το νέο ελληνικό σχέδιο αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό μέχρι στιγμής και χωρίς να διαφαίνεται πρόθεση εγκατάλειψης των απαιτήσεων για επώδυνα μέτρα.
Πηγές από τις Βρυξέλλες δεν απέκλειαν χθες το ενδεχόμενο μιας «πολιτικής δήλωσης προόδου» για να δοθεί άμεση ανάσα στο θέμα της ρευστότητας, απέκλειαν όμως ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί εάν η Ελλάδα δεν δεσμευτεί έστω για κάποιες «επώδυνες παρεμβάσεις».
Σύμφωνα, δε, με ευρωπαϊκές πηγές που επικαλείτο το Γαλλικό Πρακτορείο, οι πιστωτές διαπιστώνουν «βελτίωση της διαδικασίας» μετά την αναδιάρθρωση της διαπραγματευτικής ομάδας, και αναγνωρίζουν ότι «υπάρχει πρόοδος επί ορισμένων θεμάτων». Κατά τις ίδιες πηγές ωστόσο «χρειάζεται περαιτέρω δουλειά σε άλλα ζητήματα».
Τα ζητήματα αυτά δεν είναι, βεβαίως, άλλα από τα εργασιακά και το ασφαλιστικό – στα οποία επιμένει πρώτο το ΔΝΤ – είτε ενταχθούν στον τρέχοντα γύρο διαπραγμάτευσης, είτε στο «μεγάλο πακέτο» του Ιουνίου. Το Ταμείο, άλλωστε, ήταν εξαρχής υπέρ μιας «συνολικής» και όχι «ενδιάμεσης συμφωνίας», τούτο όμως δεν αλλάζει την ουσία των αξιώσεών του έναντι της ελληνικής πλευράς.
Ένα ακόμη, εξαιρετικά κρίσιμο, ζήτημα εάν γίνει αποδεκτός ο ελληνικός «οδικός χάρτης» και πάμε τελικά απ’ ευθείας προς τη «μεγάλη συμφωνία» είναι το πότε και πώς θα ανοίξει το θέμα του χρέους – ένα θέμα, που μέχρι στιγμής το Μαξίμου συνδέει άρρηκτα με το λεγόμενο «new deal» με τους εταίρους.
Δεν υπάρχει η παραμικρή πιθανότητα να επέλθει οριστική συμφωνία για το χρέος μέσα σε 15 ή 20 ημέρες. Ακόμη κι εάν ανοίξει η διαβούλευση για το θέμα, υπάρχει σαφής κίνδυνος να μην συνδεθεί με τη συμφωνία χρηματοδότησης για τη διετία 2015 – 2016. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αλλάξει άρδην όλο το πλαίσιο των πολιτικών αποφάσεων, καθώς από τη λύση στο ζήτημα του χρέους εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, το εάν η Ελλάδα θα χρειαστεί «τρίτο πακέτο» στήριξης, και – κυρίως ποιο ύψος και ποια μορφή θα έχει το πακέτο αυτό.
