Εν μέσω έντονης ρευστότητας σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο μετά την -ήδη- διετή πανδημική κρίση, η ανάφλεξη στην Ουκρανία, με την εισβολή των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων εντείνει τις αβεβαιότητες.
Με τον πλανήτη σε παγίδα χρέους εξαιτίας των αυξημένων δημόσιων δαπανών για την αντιμετώπιση της κρίσης Covid-19 σε υγειονομικό και οικονομικό επίπεδο, με τον πληθωρισμό να «καλπάζει» διεθνώς, απειλώντας να διαμορφώσει συνθήκες της δεκαετίας του 1970 (στασιμοπληθωρισμός) και την εξελισσόμενη ενεργειακή κρίση σε καιρό πράσινης μετάβασης, μία νέα κούρσα εξοπλισμών είναι το τελευταίο που χρειάζονταν η παγκόσμια και (στα καθ’ ημάς) η ευρωπαϊκή οικονομία.
Η ομιλία του Γερμανού Καγκελάριου Μάρτιν Σολτς στην Bundestag, με την οποία ανακοίνωσε ταμείο εξοπλισμών για τη Γερμανία ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ (2% του ΑΕΠ ετησίως), αποκτά αυτομάτως ιστορική σημασία, αφού συνιστά αλλαγή στρατηγικής της χώρας στην εξωτερική πολιτική και στην άμυνα έπειτα από έξι δεκαετίες μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, δείχνοντας ότι η πολεμική βιομηχανία είναι ήδη νικήτρια των εξελίξεων.
Η κλιμάκωση του γεωπολιτικού ανταγωνισμού Δύσης – Ρωσίας με αφορμή την Ουκρανία, αλλά και των ανταγωνιστικών πόλων που διαμορφώνονται σε παγκόσμιο επίπεδο, -με κύριες εμπλεκόμενες τις ΗΠΑ, την ΕΕ, την Ρωσία και την Κίνα, αλλά και τη συμμετοχή περιφερειακών δυνάμεων- απειλούν να διαμορφώσουν συνθήκες που ευνοούν μία νέα παγκόσμια κούρσα εξοπλισμών, φέρνοντας μνήμες Ψυχρού Πολέμου, με έντονο τον κίνδυνο, όμως, για μετατροπή του σε «θερμό». Η συνθήκη που διαμορφώνεται θυμίζει την κούρσα πυρηνικών εξοπλισμών μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και ΕΣΣΔ το κόστος της οποίας, μεταξύ άλλων, θεωρείται και ως ένας από τους σημαντικούς παράγοντες κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης το 1989.
Αυξημένες εξοπλιστικές δαπάνες παγκοσμίως παρά την πανδημία
Οι εξοπλιστικές δαπάνες, όμως, γενικότερα εμφανίζουν αυξητικές τάσεις τα τελευταία χρόνια, αποτυπώνοντας αλλά και εντείνοντας τη γεωπολιτική ρευστότητα.
Την περασμένη άνοιξη, στην ετήσια έκθεσή του το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI) ανέφερε ότι παρά την πανδημία οι δαπάνες για εξοπλισμούς αυξήθηκαν, με σχεδόν 2.000 δισ. δολάρια (1.981 για την ακρίβεια) να φεύγουν από τα κρατικά ταμεία το 2020 σε παγκόσμιο επίπεδο για εξοπλιστικά προγράμματα καταγράφοντας αύξηση 2,6% σε σχέση με το 2019.
Η έκθεση σημείωσε ότι οι εξοπλιστικές δαπάνες ανέρχονται προς το παρόν στο 2,4% του παγκόσμιου ΑΕΠ, παρά το γεγονός ότι η παγκόσμια οικονομία συρρικνώθηκε κατά 4,4% εξαιτίας της πανδημίας (σύμφωνα με το ΔΝΤ). ΗΠΑ (778 δισ.) και Κίνα (252 δισ. με σταθερή αύξηση) ήταν στην κορυφή των δαπανών ενώ και η Γερμανία εμφάνισε αύξηση, ενώ την ίδια ώρα σχεδόν και οι 30 χώρες που συμμετέχουν ως μέλη στο ΝΑΤΟ αύξησαν τις στρατιωτικές τους δαπάνες ενώ ολοένα και περισσότερες χώρες έφτασαν στο όριο του 2% προς το ΑΕΠ (η Ελλάδα πέρυσι ανήλθε στο 3,8% αποτελώντας την πρώτη χώρα σε ύψος κρατικών δαπανών στη Συμμαχία).
Η κατάσταση στην Ουκρανία έχει ήδη λειτουργήσει ως καταλύτης για δυνητική ένταση της αυξητικής αυτής τάσης.
Tην πραγματικότητα ακραίας στρατιωτικοποίησης των τελευταίων ετών αποτυπώνουν και τα εξής στοιχεία:
Ο στρατός των ΗΠΑ ξοδεύει 80% περισσότερα χρήματα σε σχέση με πριν μία δεκαετία. Το ποσό που ξοδεύει σήμερα (778 δις δολάρια), είναι ποσό 30% μεγαλύτερο σε σχέση με αυτά που ξόδευαν οι ΗΠΑ την περιόδο του Ψυχρού Πολέμου και πάνω από 50% σε σχέση με τα 312 δισεκατομμύρια δολλάρια που ξόδευε πριν την περίοδο της 11ης Σεπτεμβρίου.
Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι 5 από τις 10 μεγαλύτερες βιομηχανίες όπλων στον κόσμο έχουν την έδρα τους στις ΗΠΑ ενώ οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος έμπορος όπλων αφού οι εταιρείες με έδρα τις ΗΠΑ ελέγχουν το 57% της παγκόσμιας αγοράς. Μεταξύ των χωρών που ξοδεύουν τα μεγαλύτερα ποσά για όπλα είναι η Σαουδική Αραβία, η Ινδία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αίγυπτος και το Πακιστάν.
Παρά την οικονομική κρίση, τα κόστη για τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς αυξήθηκαν κατακόρυφα. Οι ΗΠΑ ξοδεύουν περίπου το 50% του παγκόσμιου προϋπολογισμού σε εξοπλισμούς.
Υπάρχει μια αυξημένη εξάρτηση της αμερικάνικης οικονομίας με τη βιομηχανία του πολέμου.
"google ad"
Η μεγαλύτερη αύξηση στα κόστη για στρατιωτικούς εξοπλισμούς στην ιστορία των ΗΠΑ από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά παρατηρείται την περίοδο μετά το 1998, δηλαδή μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, εν καιρό “ειρήνης”.
Και η Ρωσια ομως έχει υψηλές στρατιωτικές δαπάνες τα τελευταία χρόνια. Σε πραγματοπικούς όρους τα κόστη για στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκε κατά 30% από το 2010 έως το 2019 και κατά 175% από το 2000 έως το 2019. Το 2019 έφτασε τα 65,1 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό πολύ χαμηλότερο σε σχέση με αυτό των ΗΠΑ, πάντως εξαιρετικά υψηλό.
Η Ρωσία ειναι επίσης η δεύτερη χώρα σε παραγωγή όπλων μετά τις ΗΠΑ προσπερνώντας το Ηνωμένο Βασίλειο για πρώτη φορά από το 2002.
Η τεράστια αύξηση στρατιωτικών δαπανών δεν προμηνύει τίποτα καλό για τον πλανήτη αφού τα όπλα αγοράζονται για να χρησιμοποιηθούν, οπως χρησιμοποιούνται αυτή τη στιγμή στην Ουκρανία
Με πληροφορίες από news247.gr