Ο Νέλσον Μαντέλα ήταν ένας άνθρωπος με πολλά χαρίσματα. Ίσως το πιο ισχυρό ήταν η ικανότητά του να λέει την αλήθεια στην εξουσία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μίλησε με συνέπεια κατά των πυρηνικών όπλων. Δεν έβλεπε καμία διαφορά στην καταπολέμηση της βόμβας, της αποικιοκρατίας ή του ρατσισμού.
Με τον θάνατο του Νέλσον Μαντέλα, δημόσιες προσωπικότητες έχουν κάνει τα πάντα για να καταστήσουν σαφές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστήριξαν απερίφραστα τον αγώνα του Νέλσον Μαντέλα για ελευθερία. Ωστόσο, όπως έχει τεκμηριωθεί, πολλοί στην κυβέρνηση των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του Ρόναλντ Ρίγκαν και διαφόρων γερουσιαστών των ΗΠΑ, υποστήριζαν την κυβέρνηση του νοτιοαφρικανικού απαρτχάιντ. Η υποστήριξη αυτή περιελάμβανε τη βοήθεια προς τη Νότια Αφρική για την απόκτηση πυρηνικού όπλου.
Η Νότια Αφρική ξεκίνησε αρχικά να δημιουργήσει το πυρηνικό της πρόγραμμα στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και το 1957 έγινε το τέταρτο έθνος που έλαβε συμφωνία συνεργασίας πλήρους κλίμακας στο πλαίσιο του προγράμματος “Atoms for Peace” του προέδρου Αϊζενχάουερ.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, η Νότια Αφρική έλαβε βοήθεια από τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της προμήθειάς της με τον ερευνητικό αντιδραστήρα Safari-1. Ως αποτέλεσμα, η Νότια Αφρική κατασκεύασε μια σταθερή πυρηνική υποδομή, η οποία κατέστη ζωτικής σημασίας στην προσπάθειά της να αποκτήσει πυρηνικό όπλο.
Την επόμενη δεκαετία, η πολιτική κατάσταση της Νότιας Αφρικής άλλαξε δραστικά. Η διεθνής κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, θέσπισε κυρώσεις κατά της κυβέρνησης του απαρτχάιντ και το πυρηνικό πρόγραμμα της Νότιας Αφρικής έγινε ένας από τους πρώτους στόχους της. Το καθεστώς του απαρτχάιντ φοβόταν επίσης τη σοβιετική επέκταση και θορυβήθηκε από τη συγκέντρωση κουβανικών δυνάμεων στην Αγκόλα.
Απομονωμένη και έχοντας ανάγκη από εξωτερική βοήθεια, η Νότια Αφρική άρχισε να συνεργάζεται κρυφά με το Ισραήλ για την κατασκευή πυρηνικού όπλου. Ωστόσο, όταν έγινε σαφές ότι η Νότια Αφρική σχεδίαζε να δοκιμάσει τη βόμβα, οι ΗΠΑ, οι Σοβιετικοί και μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες επενέβησαν για να εξασφαλίσουν ότι η Νότια Αφρική θα εγκαταλείψει τα σχέδιά της να πραγματοποιήσει την πυρηνική δοκιμή.
Η Νότια Αφρική άρχισε να τερματίζει το πυρηνικό της πρόγραμμα τον Σεπτέμβριο του 1989 με την εκλογή του Frederik Willem de Klerk. Ο νέος πρόεδρος υποστήριξε ότι η Νότια Αφρική ήθελε να ενταχθεί στη διεθνή κοινότητα και ότι το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων είχε καταστεί βάρος. Τον Νοέμβριο, η κυβέρνηση αποφάσισε να σταματήσει την παραγωγή πυρηνικών όπλων και τον Φεβρουάριο του 1990, ο ντε Κλερκ εξέδωσε γραπτές οδηγίες για τον τερματισμό του προγράμματος πυρηνικών όπλων και την αποσυναρμολόγηση όλων των υφιστάμενων όπλων.
Η Νότια Αφρική πρόσθεσε το όνομά της στη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων (NPT) στις 10 Ιουλίου 1991. Ωστόσο, ένας πρώην νοτιοαφρικανός διπλωμάτης προσέφερε έναν διαφορετικό λόγο για την κατάργηση του προγράμματος. Εξήγησε ότι η απόφαση της Νότιας Αφρικής να υπογράψει τη ΝΡΤ “υποκινήθηκε από την ανησυχία ότι δεν ήθελε να πέσει στα χέρια του Νέλσον Μαντέλα και του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC) κανένα αδήλωτο πυρηνικό υλικό ή υποδομή”.
Μόλις το ANC ανέλαβε την εξουσία, κάποιοι αναρωτήθηκαν αν το πρόγραμμα θα αναβιώσει και η χώρα θα αναπτύξει την πρώτη “μαύρη βόμβα”. Προφανώς δεν γνώριζαν τον άνθρωπο που είχαν φυλακίσει για 27 χρόνια…
Ο Νέλσον Μαντέλα απεχθανόταν τη βόμβα.
Το ANC υιοθέτησε σταθερά μια αντιπυρηνική θέση και για χρόνια ηγήθηκε των προσπαθειών για την αποκάλυψη και την ακύρωση του πυρηνικού προγράμματος. Οι ηγέτες είπαν ότι τα πυρηνικά όπλα δεν αποτελούσαν μέρος του μέλλοντος της Νότιας Αφρικής και στις 30 Αυγούστου 1993, ο Μαντέλα δήλωσε στο Ινστιτούτο Πολιτικών Μηχανικών της Νότιας Αφρικής:
“Το ANC θα τηρήσει τη Συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων… Υποστηρίζουμε πλήρως τη δήλωση του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας που ζητά η αφρικανική ήπειρος να είναι ζώνη απαλλαγμένη από πυρηνικά όπλα”.
Πέντε χρόνια αργότερα, απευθυνόμενος στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο Μαντέλα ανακοίνωσε ότι η Νότια Αφρική, μαζί με άλλες επτά χώρες, κατέθεσε ψήφισμα με τίτλο:
“Προς έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα: Η ανάγκη για μια νέα ατζέντα”.
Ο Νοτιοαφρικανός πρόεδρος παρακάλεσε τον κόσμο να εξαλείψει τα πυρηνικά όπλα:
“Πρέπει να θέσουμε το ερώτημα, το οποίο μπορεί να ακούγεται αφελές σε εκείνους που έχουν επεξεργαστεί περίπλοκα επιχειρήματα για να δικαιολογήσουν την άρνησή τους να εξαλείψουν αυτά τα τρομερά και τρομακτικά όπλα μαζικής καταστροφής – γιατί τα χρειάζονται ούτως ή άλλως;”.
Το 2003, σε ηλικία 85 ετών, ο Μαντέλα – με αφορμή τον πόλεμο του Ιράκ και την καταπάτηση του Διεθνούς Δικαίου από τις ΗΠΑ – εξαπέλυσε δριμεία κριτική στην απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να ρίξουν τις ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι:
“Δεν είχαμε παγκόσμιους πολέμους εδώ και 57 χρόνια, και αυτό οφείλεται στα Ηνωμένα Έθνη. Θα πρέπει να καταδικάσουμε τόσο τον [Βρετανό πρωθυπουργό Τόνι] Μπλερ όσο και τον Μπους και να τους ενημερώσουμε με σαφήνεια ότι αυτό που κάνουν είναι λάθος. Άλλες διεθνείς χώρες όπως η Γαλλία και η Ρωσία πρέπει να επηρεάσουν τα Ηνωμένα Έθνη ώστε να καταδικάσουν αυτό που κάνει [ο Μπους].
Ο Μπους υπονομεύει τώρα τα Ηνωμένα Έθνη. Ενεργεί εκτός αυτών, χωρίς να παραβλέπει το γεγονός ότι τα Ηνωμένα Έθνη ήταν ιδέα του Προέδρου Ρούσβελτ και του Ουίνστον Τσόρτσιλ. Τόσο ο Μπους, όσο και ο Τόνι Μπλερ, υπονομεύουν μια ιδέα που υποστηρίχθηκε από τους προκατόχους τους. Δεν τους νοιάζει. Μήπως επειδή ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών [ο Γκανέζος Κόφι Ανάν] είναι τώρα μαύρος; [Χειροκροτήματα] Ποτέ δεν το έκαναν αυτό όταν οι γενικοί γραμματείς ήταν λευκοί.
Ποιο είναι το δίδαγμα από το ότι ενεργούν εκτός των Ηνωμένων Εθνών; Λένε ότι κάθε χώρα που πιστεύει ότι δεν θα μπορέσει να πάρει την υποστήριξη των χωρών με δικαίωμα βέτο [στα Ηνωμένα Έθνη] έχει το δικαίωμα να βγει εκτός των Ηνωμένων Εθνών και να τα αγνοήσει; Ή μήπως λένε ότι εμείς, οι Ηνωμένες Πολιτείες, είμαστε η μόνη υπερδύναμη στον κόσμο τώρα, [οπότε] μπορούμε να ενεργούμε όπως θέλουμε; Λένε ότι αυτό είναι ένα μάθημα που πρέπει να ακολουθήσουμε ή λένε ότι “είμαστε ξεχωριστοί, αυτό που κάνουμε εμείς δεν πρέπει να το κάνει κανείς [άλλος]”;
Αν υπάρχει μια χώρα που έχει διαπράξει απερίγραπτες φρικαλεότητες στον κόσμο, αυτή είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Δεν νοιάζονται για τους ανθρώπους…
Πριν από 57 χρόνια, όταν η Ιαπωνία υποχωρούσε σε όλα τα μέτωπα, αποφάσισαν (οι ΗΠΑ) να ρίξουν την ατομική βόμβα στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.
Σκότωσαν πολλούς αθώους ανθρώπους, οι οποίοι υποφέρουν ακόμη από τις συνέπειες αυτών των βομβών.
Αυτές οι βόμβες δεν είχαν στόχο τους Ιάπωνες. Είχαν στόχο τη Σοβιετική Ένωση. Για να πούνε, κοιτάξτε, αυτή είναι η δύναμη που έχουμε. Αν τολμήσετε να αντιταχθείτε σε αυτό που κάνουμε, αυτό θα σας συμβεί. Επειδή είναι τόσο αλαζόνες, αποφάσισαν να σκοτώσουν αθώους ανθρώπους στην Ιαπωνία, οι οποίοι υποφέρουν ακόμα από αυτό”.
Απευθυνόμενος στη μονομέρεια των ΗΠΑ και στο σχέδιο του Μπους να εισβάλει στο Ιράκ, ο Μαντέλα ρώτησε:
“Ποιοι είναι αυτοί τώρα που παριστάνουν ότι είναι οι αστυνόμοι του κόσμου;”.
Δείτε την ομιλία του ιστορικού ηγέτη της Νότιας Αφρικής: