Καλώδια, καθρεφτάκια και «μπίζνες» – Ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης: Μύθοι και αλήθειες

Η στροφή στις ΑΠΕ είναι η καλύτερη και η μόνη επιλογή καθιστώντας επιβεβλημένη τη διείσδυση των ΑΠΕ στη χώρα μας, και στη Κρήτη. Όμως, μέχρι σήμερα η ανάπτυξη των ΑΠΕ γίνεται ανεξέλεγκτα, χωρίς κανόνες και αρχές. Αυτό είχε ως φυσική συνέπεια την ανάδυση σημαντικών αντιστάσεων από τα κινήματα και τις τοπικές κοινωνίες, όπως συνέβη, με την ανάπτυξη του παγκρήτιου κινήματος κατά των ΒΑΠΕ. Επίσης, ανέκαθεν οι διασυνδέσεις γειτονικών δικτύων υψηλής τάσης βοηθούσαν την οικονομικότερη και ασφαλέστερη λειτουργία των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας γιατί τα διασυνδεδεμένα συστήματα αλληλοϋποστηρίζονται. Όμως, στον υπαρκτό νεοφιλελευθερισμό, τα μεγάλα έργα ΑΠΕ και η ανάπτυξη του δικτύου και των μεγάλων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής γίνονται κατά κανόνα με τρόπο και προτεραιότητες που προκαλούν εύλογες αντιδράσεις. Με τεράστιο έλλειμμα δημόσιου ελέγχου, δημοκρατικού σχεδιασμού, διαφάνειας, συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών.

Η τρέχουσα πρόταση, της επίσημης πολιτείας για τη Κρήτη στο τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, προβλέπει μείγμα ΑΠΕ και εισαγόμενων υδρογονανθράκων, καλώδια διασύνδεσης με την υπόλοιπη Ελλάδα και εγκαταστάσεις στην Κρήτη πολλαπλάσιες από τις ανάγκες της. Η ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης υποδεικνύεται σήμερα ως οικονομικά συμφέρουσα. Η διασύνδεση μπορεί να προσφέρει σημαντική περαιτέρω αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στην Κρήτη, που έχει φτάσει σε κορεσμό λόγω τεχνικών περιορισμών. Θα μπορεί δηλαδή να απορροφά την περίσσεια ισχύος ΑΠΕ που παράγεται στο σύστημα της Κρήτης. Η πρόταση αυτή έχει ελάχιστο τοπικό όφελος, τεράστιο μέγεθος, βαριές επιπτώσεις στο περιβάλλον κ.ά. Είναι ορατός ο κίνδυνος να βρεθούμε σε λίγα χρόνια με «πράσινες Πτολεμαΐδες» και να εξελιχτεί η διασύνδεση, σε συνδυασμό με τις ΒΑΠΕ, στις δικές μας «Σκουριές».

Πιο συγκεκριμένα, ξεκίνησε η διαδικασία για τη σύνταξη Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της λεγόμενης «μικρής» Διασύνδεσης ενώ η περιφέρεια Κρήτης, υπερθεματίζει υπέρ της «διπλής» διασύνδεσης. Παράλληλα, στο υπό διαβούλευση Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2017-2026, ο ΑΔΜΗΕ θεωρεί ως βέλτιστη λύση τη διασύνδεση με την Αττική, με δύο καλώδια Συνεχούς Ρεύματος μεταφορικής ικανότητας 350 MW έκαστο. Ανάλογα με την ανάπτυξη των έργων ΑΠΕ στο νησί, η μεταφορική ικανότητα θα μπορούσε να αυξηθεί έως και τα 1.000 MW, ενώ το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ολοκλήρωση του έργου υπολογίζεται σε 9 χρόνια.

Τέλος, παραδόθηκε, πρόσφατα, στην περιφέρεια Κρήτης η μελέτη για τον ενεργειακό σχεδιασμό του νησιού έως το 2050, που εκπόνησε μελετητική ομάδα από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Πολλοί θεωρούμε την ανάπτυξη των Α.Π.Ε. σε συνδυασμό με την προώθηση πολιτικών εξοικονόμησης ενεργείας και την απεξάρτηση του νησιού από υδρογονάνθρακες ως βασικές συνιστώσες της μελλοντικής μας πορείας. Όμως, επίσης, αρκετοί πιστεύουμε στην αναγκαιότητα να εναντιωθούμε σφόδρα στη ληστρική λογική των ΒΑΠΕ και στην εκουσίως χαώδη κατάσταση που επικρατεί ευρύτερα για το θέμα της ενέργειας στο νησί. Το χάος μόνον τα επιχειρηματικά συμφέροντα πίσω από τις ΒΑΠΕ εξυπηρετεί.

Έχοντας ως δεδομένα:

• την υπερθεμάτιση υπέρ της πρότασης της πολιτείας από πολλούς θεσμοθετημένους φορείς,

• Την αδιαφορία του ΣΥΡΙΖΑ να εφαρμόσει το πρόγραμμα του, για απαγόρευση των ΒΑΠΕ, ισχυροποίηση του νομοθετικού πλαισίου προστασίας του περιβάλλοντος κ.λπ.

• την αδυναμία του χώρου της ριζοσπαστικής αριστεράς να αρθρώσει ουσιαστικό πολιτικό λόγο, και να προτείνει λύσεις στα καθημερινά προβλήματα της εποχής μας
είναι επιβεβλημένη η δραστηριοποίηση των πολιτών και της κοινωνίας, ενισχύοντας τις δυνάμεις που ήδη αντιδρούν, στη τρέχουσα πρόταση της πολιτείας.

Οφείλουμε:

• να μην υποβαθμιστούν οι φυσικοί πόροι και οι άλλοι τομείς της οικονομίας όπως ο τουρισμός, η γεωργία, η κτηνοτροφία κτλ.

• να ενισχύσουμε την ισόρροπη ανάπτυξη της Κρήτης, την διατήρηση των ανθρώπων στην ενδοχώρα, την εξασφάλιση της διατροφικής μας επάρκειας και ασφάλειας και να προβάλουμε τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού

• να προωθήσουμε μια δυναμική και πολυλειτουργική οικονομία στην Κρήτη προσαρμοσμένη στα σύγχρονα κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα

• να αναζητήσουμε και να προωθήσουμε εναλλακτική λύση, που θα ενισχύει την ισόρροπη ανάπτυξη της Κρήτης, την διατήρηση των ανθρώπων στην ενδοχώρα, την εξασφάλιση της διατροφικής μας επάρκειας και ασφάλειας και θα προβάλει τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού.

Μανόλης Ντουντουνάκης

M.Sc. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός ΕΜΠ
Υποψήφιος Διδάκτορας