Του Χαϊνη Δ. Αποστολάκη
Φέτος το καλοκαίρι, παρεξηγήθηκα από μερίδα συντρόφων στο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, όταν καταφέρθηκα εναντίον της έννοιας της φυλακής ακόμα κι αν πρόκειται για τον κολασμό ανθρώπων που διαφωνώ κάθετα με τις απόψεις ή τις πράξεις τους. Θα ρωτήσετε εύλογα: Να μην τιμωρούνται δηλαδή οι εγκληματίες; Η απάντηση είναι ότι δε μ’ ενδιαφέρει αν και πως θα τιμωρηθούν. Είναι δευτερεύον ζήτημα και ούτως ή άλλως, καμιά τιμωρία δεν έφερε πίσω ένα νεκρό. (Σημείωση: δηλώνω πως, αν κάποιος με σκοτώσει δεν επιθυμώ τη δίωξη του από την αστική δικαιοσύνη).
Το μόνο που με ενδιαφέρει είναι το πρωτεύον ζήτημα: να μην υπάρξουν νέα θύματα. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με το κοινό αίσθημα και την εκδικητικότητα του όχλου, που με πρόσχημα την απονομή δικαιοσύνης απαιτεί νέο αίμα, νέες ανθρωποθυσίες στη ρωμαϊκή αρένα του φαντασιακού της μικροαστικής ευνομίας του.
Δικαιοσύνη είναι οι συνθετικές οραματικές δράσεις που γοητεύουν το μέλλον κι όχι η τιμωρία του παρελθόντος.
Ο ρατσισμός είναι γύρω μας και μέσα μας(έχει μαλλιάσει η γλώσσα μου να το λέω), αφού ο συμπεριφορικός και ο γλωσσικός μας κώδικας διαμορφώθηκε μέσα στο αξιακό σύστημα ετερόνομων εξουσιαστικών κοινωνιών. Για παράδειγμα, δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ καπιταλιστική κοινωνία που να μην είναι ρατσιστική(αναφέρομαι σ’ όλα τα είδη ρατσισμού).
Κάθε κοινωνική αρρώστεια –όπως ο ρατσισμός – αντιμετωπίζεται όπως και κάθε ατομική νόσος. Όχι σαν πρόβλημα του μέρους αλλά σαν ιερό σημάδι αλλαγής του όλου. ‘Οταν νοσείς αλλάζεις ζωή. Δηλαδή αλλάζεις αξιακό σύστημα. Δηλαδή πειραματίζεσαι υιοθετώντας εντελώς άλλη πολιτική-ηθική-αισθητική στάση.Στην αντίθετη περίπτωση, ακρωτηριάζεις το πάσχον μέλος του συνόλου, αφήνοντας άθικτες τις εστίες μόλυνσης, που στην περίπτωση του ρατσισμού είναι:
- η ιεραρχική δομή των εξουσιαστικών κοινωνιών,
- η συσσώρευση πλούτου,
- ο κοινωνικός αποκλεισμός,
- η έλλειψη παιδείας (με την έννοια της εποπτικής εικόνας του όλου),η ευτέλεια της ζωής,
- η ευτέλεια της ζωής,
- η απουσία οράματος.
Έτσι αντιδρώντας, είναι θέμα χρόνου η εμφάνιση νέων διπόλων: θύτη-θύματος, τιμωρού-τιμωρημένου, καλού-κακού. Δηλαδή ένας αέναος, φαύλος κύκλος βίας.
Οποιαδήποτε κρατική εξουσία για να εδραιωθεί χρειάζεται τη βοήθεια και τη συνέργεια της μαφίας της πληροφόρησης, του εμπορίου, της διασκέδασης, της καταστολής, των ναρκωτικών, του θεάματος κ.ά. Χρειάζεται το παρακράτος. Μ’ αυτό διαδρά διαρκώς, το εναγκαλίζεται και το απωθεί. Είναι ο παρτενέρ της στο τάνγκο της επιβολής. Το χρησιμοποιεί πότε σαν κοράκι και πότε σαν σκιάχτρο.
Έτσι λοιπόν η κυβέρνηση της λαϊκιστικής ακροδεξιάς πατάσσει –μερικώς- την ανερχόμενη εθνικιστική ακροδεξιά:
Α) λόγω της διεθνούς κατακραυγής για τα φονικά.
Β) γιατί το τάιμινγκ είναι καλό για την υφαρπαγή των ψήφων της(εν όψει ευρωεκλογών).
Γ) γιατί οι εξουσιαστές έχουν πάντα ακονισμένα τα συντροφικά τους μαχαίρια για ξεκαθάρισμα εσωτερικών λογαριασμών, όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή .
Δ) για την τόνωση της ψευδαίσθησης ότι το σύστημα αυτοκαθαρίζεται( π.χ. περίπτωση Τσοχατζόπουλου) και το κράτος είναι ο εγγυητής της ομαλότητας.
Ε) και κυρίως, για να μπορεί να διώκεται η μόνη πραγματική διαφωνία που δεν είναι άλλη από την έμπρακτη, αυτοσυνεπή, αδιάλειπτη, συνολική κριτική της κοινωνικής θέσμισης.
Όποιος αμφιβάλει είναι επικίνδυνος. Όποιος δεν είναι μαζί μας καταστρέφεται. Όποιος διαφέρει αναμορφώνεται βίαια. Όποιος δεν προσκυνά το κουφάρι της αστικής δημοκρατίας διώκεται. Όποιος δεν ασπάζεται το μέτρο των μετριοτήτων είναι μέρος του επικίνδυνου άκρου.
Για άλλη μια φορά εμφανίζονται η Απλούστευση και η Γενίκευση. Οι δυο πυλώνες του Λαϊκισμού, που γεννά το Φασισμό. Φασισμός σημαίνει ομοιομορφοποίηση, δηλαδή θάνατος, αφού ζωή είναι η διαφοροποίηση και η ποικιλότητα.
Γι’ αυτό, φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντες.
Υ.Γ.1:Δεν κρίνω και δε μισώ κανέναν, παρά μόνο προσπαθώ να ερμηνεύσω φαινόμενα, με την ελπίδα να φωτίσω από άλλη οπτική γωνία τα γεγονότα, εκθέτοντας την ούτως ή άλλως υποκειμενική αλήθεια μου.
Υ.Γ.2:Θα τολμήσω μια πρόβλεψη: Αυτός είναι ο αιώνας των συγκλονιστικών αλλαγών που θα επανοηματοδοτήσουν την ανθρώπινη ύπαρξη. Οι λόγοι είναι οι εξής:
Α) Στο χρηματοπιστωτικό σύστημα το κέρδος γίνεται αυτοαναφορικό· κι οποιοδήποτε σύστημα γίνεται αυτοαναφορικό, καταντά κλειστός βρόχος και καταρρέει.
Β) Η ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη του πλανήτη δε συνάδει με την πνευματική του ανέλιξη. Αυτό σε συνδυασμό με την αμοραλιστική κερδοσκοπία εις βάρος του οικοσυστήματος, θα οδηγήσει σε σφοδρή και άνευ προηγουμένου σύγκρουση ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος, με καταστροφικές για τον πρώτο συνέπειες.
Γ) Για πρώτη φορά ελέγχεται πλανητικά το εργατικό δυναμικό, πράγμα το οποίο δεν κατάφερε στο παρελθόν καμιά φασιστική κυβέρνηση. Αυτή η βία θα προκαλέσει μια εξίσου βίαια απάντηση.
Δ) Οι εσωτερικές αντιφάσεις του καπιταλισμού γιγαντώνονται. Π.χ. εξυμνεί την ατομικότητα αλλά επιβάλει όλο και πιο πολύ την καταναλωτική ομοιομορφοποίηση. Στηρίζεται στο διαφωτισμό και τον ορθολογισμό-εννοείται-, αλλά είναι το πιο ανορθολογικό και άρα υποκριτικό σύστημα διακυβέρνησης που έχει περάσει από τον πλανήτη. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι τα 5 μόνιμα μέλη του συμβουλίου ασφαλείες του Ο.Η.Ε. (του θεματοφύλακα της διεθνούς νομιμότητας και της ειρήνης), είναι οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς όπλων παγκοσμίως.
Ε) Η υπάρχουσα κοινωνική θέσμιση δεν μπορεί να δώσει όραμα. Δεν μπορεί δηλαδή να νοηματοδοτήσει τις επιμέρους πράξεις μας σαν τμήματα συλλογικής κίνησης, οπότε οι ανθρώπινες ζωές φαντάζουν θλιβερές, απομονωμένες σκιές που έρπουν φοβικά στο νεκροταφείο του αδυσώπητου κοινωνικού ανταγωνισμού.
Υπό αυτές τις συνθήκες αντινομίας θα γεννηθεί ο καινούργιος άνθρωπος. Ο άνθρωπος της δημιουργίας, της αλληλεγγύης, της αποδοχής του διαφορετικού, της απόριψης δογμάτων και προκαταλήψεων, ο άνθρωπος της αυτονομίας, της αυτοθέσμισης, της αυτοοργάνωσης.
—
*Το παρόν άρθρο, δόθηκε στην Κρυσταλία Πατούλη, με αφορμή τη Συναυλία για μια εξόρυξη που δε θα γίνει ποτέ, και ως επιπλέον συμμετοχή στην Ερευνα για την Κρίση, η οποια έχει δημιουργήσει έναν δημόσιο διάλογο στο tvxs.gr από το 2010, όπου μέχρι στιγμής συμετείχαν 177 πρόσωπα των γραμμάτων και των τεχνών, σε πάνω από 230 άρθρα και συνεντεύξεις, με βάση το ερώτημα “Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ, και κυρίως τί πρέπει να κάνουμε;”, αλλά και με υποερωτήματα ανάλογα με την επικαιρότητα.