Αποτελούν πλέον κοινή γνώση ότι τα οφέλη του ποδηλάτου αλλά και ηλεκτρικών οχημάτων όπως τα ηλεκτρικά πατίνια για το περιβάλλον αλλά και για το κυκλοφοριακό είναι πολλά, όμως αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι πολλοί που μετακινούνται με αυτά τα μέσα δεν έχουν οδηγική συνείδηση και δε σέβονται τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.
Στα Χανιά πολλοί ποδηλάτες και οδηγοί μικρών ηλεκτρικών οχημάτων δε φορούν κράνος, δε σέβονται τα STOP, κινούνται πολλές φορές ανάποδα από το ρεύμα κυκλοφορίας, κάνουν επικίνδυνους ελιγμούς και συμπεριφέρονται λες και ο Κώδικας δεν τους αφορά.
Προφανώς το μεγαλύτερο κίνδυνο τον διατρέχουν οι ίδιοι γιατί μοιράζονται το οδόστρωμα με πολύ μεγαλύτερα οχήματα, όμως δημιουργούν κινδύνους και για άλλους.
Σύμφωνα με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας οι ποδηλάτες αλλά και οι οδηγοί Ελαφρών Προσωπικών Ηλεκτρικών Οχημάτων δεν εξαιρούνται από την εφαρμογή του.
Τι ισχύει για τους ποδηλάτες
Οι ποδηλάτες πρέπει να κυκλοφορούν στους ποδηλατόδρομους, όταν υπάρχουν, διαφορετικά υποχρεούνται να χρησιμοποιούν το δεξί άκρο του οδοστρώματος όλων των οδών, εκτός από τους αυτοκινητόδρομους και τις οδούς ταχείας κυκλοφορίας, όπου και απαγορεύεται να κυκλοφορούν.
Επιπλέον, οι ποδηλάτες κάτω των 12 ετών πρέπει να συνοδεύονται από άτομα 16 ετών και άνω, ενώ όλοι οι ποδηλάτες από 12 ετών και πάνω υποχρεούνται να έχουν μαζί τους οποιοδήποτε νόμιμο έγγραφο ταυτοποίησης προσώπου.
Οι γενικοί κανόνες χρήσης ενός ποδήλατου είναι οι εξής:
- Οι ποδηλάτες υποχρεούνται να κρατούν το τιμόνι και με τα δυο τους χέρια, εκτός από όταν δίνουν σήμα πριν την αλλαγή κατεύθυνσης
- Απαγορεύεται να κινούνται παράλληλα ανά δύο ή περισσότεροι
- Απαγορεύεται να μεταφέρουν επιπλέον επιβάτες, εκτός αν διαθέτουν πρόσθετο κάθισμα για την μεταφορά παιδιού
- Απαγορεύεται να χρησιμοποιούν εν κινήσει ακουστικά ή κινητό τηλέφωνο. Συσκευές ήχου ή κινητά τηλέφωνα επιτρέπονται μόνο εάν είναι τοποθετημένα σε ειδική θέση για ανοικτή ακρόαση
- Οι ποδηλάτες υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τις γενικές ή όπου υπάρχουν ειδικές για αυτούς, ενδείξεις μέσων σήμανσης και σηματοδότησης
- Όταν δημιουργείται εμπόδιο ή κίνδυνος για την κυκλοφορία των πεζών, οι ποδηλάτες είναι υποχρεωμένοι να οδηγούν τα ποδήλατα βαδίζοντας
- Το όριο ταχύτητας εντός πόλεων για τους ποδηλάτες ορίζεται στα 20 χλμ./ώρα
Πέρα όμως από τους γενικούς κανόνες χρήσης των ποδηλάτων, ο Κ.Ο.Κ. προβλέπει και ορισμένα πρόστιμα, μιας και αναγνωρίζει το δικαίωμα του ποδηλάτη να κινείται στο οδόστρωμα όπως όλα τα άλλα οχήματα. Αυτό βέβαια συνεπάγεται και υποχρεώσεις για τον ποδηλάτη, που οφείλει να γνωρίζει και να σέβεται τον Κ.Ο.Κ. γιατί τα πρόστιμα είναι αυστηρά.
Τα βασικά πρόστιμα του Κ.Ο.Κ. για τους ποδηλάτες είναι:
- Παραβίαση κόκκινου σηματοδότη: 700 ευρώ.
- Κίνηση εκτός ποδηλατόδρομου, όταν υπάρχει: 80 ευρώ
- Κίνηση τη νύχτα με το ποδήλατο χωρίς τη χρήση φώτων: 40 ευρώ
- Ανάποδη κίνηση σε ποδηλατόδρομο ή σε οδό μονής κατεύθυνσης: 200 ευρώ
- Κίνηση υπό την επήρεια αλκοόλ: 200 έως 2.000 ευρώ (ανάλογα με την συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα)
- Χρήση κινητού κατά την οδήγηση: 150 ευρώ
Τέλος, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι συνίσταται και δεν είναι υποχρεωτική η χρήση κράνους από τους ποδηλάτες, ενώ σε περίπτωση που κινηθεί νύχτα θα πρέπει να φέρει ανακλαστικό ρουχισμό (γιλέκο, περιβραχιόνιο κ.α.). Επιπλέον τα ποδήλατα πρέπει να είναι εφοδιασμένα με κουδούνι, ένα λευκό ή κίτρινο φως μπροστά και ένα ερυθρό ανακλαστικό φως πίσω (εξαιρούνται τα αγωνιστικά και τα mountain bike, εφόσον δεν κυκλοφορούν τη νύχτα). Ποδήλατα υποβοηθούμενα με ηλεκτροκινητήρα, που μπορούν να κινηθούν αυτόνομα (χωρίς τη χρήση πεντάλ) με ταχύτητα μεγαλύτερη των 6 χλμ./ώρα, λογίζονται ως μοτοποδήλατα και ακολουθούν του κανόνες κυκλοφορίας των μοτοποδηλάτων (π.χ. άδεια κυκλοφορίας, πινακίδες, ασφάλεια οχήματος, κράνος κ.α.).
Τι ισχύει με τα ηλεκτρικά πατίνια
Σύμφωνα με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, τα ηλεκτρικά πατίνια (e-scooters), τα ηλεκτρικά τροχοπέδιλα (e-rollers), οι ηλεκτρικές τροχοσανίδες (e-skateboards) και τα αυτοεξισορροπούμενα μονόκυκλα ή δίκυκλα (hoverboards, segways) αποτελούν την κατηγορία των Ελαφρών Προσωπικών Ηλεκτρικών Οχημάτων (Ε.Π.Η.Ο)..
Η νέα αυτή κατηγορία ηλεκτροκίνητων οχημάτων διέπεται από ειδικούς κανόνες, οι οποίοι ρυθμίζουν την κυκλοφορία, τη στάθμευση, τις τεχνικές προδιαγραφές, καθώς και τις κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με αυτούς.
Ας αναφέρουμε λοιπόν μερικούς βασικούς κανόνες χρήσης των Ε.Π.Η.Ο.. Πρώτα απ’ όλα, απαγορεύεται η χρήση τους σε άτομα κάτω των 12 ετών και χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες. Αυτά που έχουν μέγιστη ταχύτητα τα 6 χλμ./ώρα και αυτά που έχουν από 6 έως 25 χλμ./ώρα. Στην πρώτη περίπτωση ο χρήστης πρέπει να είναι άνω των 12 ετών, ενώ στην δεύτερη που θεωρούνται και κυκλοφορούν λόγω ταχύτητας ως ποδήλατα, η χρήση τους επιτρέπεται σε άτομα άνω των 15 ετών. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι οδηγοί των Ε.Π.Η.Ο. υποχρεούνται να έχουν μαζί τους οποιοδήποτε νόμιμο έγγραφο ταυτοποίησης προσώπου.
Οι γενικοί κανόνες χρήσης των Ε.Π.Η.Ο. είναι οι εξής:
"google ad"
- Χρήση ποδηλατόδρομου, όπου υπάρχει, για τα γρήγορα Ε.Π.Η.Ο. (έως 25 χλμ./ωρα τελικής). Σε αντίθετη περίπτωση οι οδηγοί υποχρεούνται να κινούνται στο δεξί άκρο του δρόμου και μόνο σε δρόμους που το όριο ταχύτητας δεν ξεπερνά τα 50 χλμ./ώρα.
- Απαγορεύεται η εν κινήσει χρήση ακουστικών ή κινητού τηλεφώνου. Συσκευές ήχου ή κινητά τηλέφωνα επιτρέπονται μόνο εάν είναι τοποθετημένα σε ειδική θέση για ανοιχτή ακρόαση.
- Απαγορεύεται να μεταφέρουν επιπλέον επιβάτες στα Ε.Π.Η.Ο. τους. Η χρήση τους είναι αυστηρά προσωπική.
- Απαγορεύεται να κινούνται παράλληλα ανά δύο ή περισσότεροι.
- Οι οδηγοί πρέπει να κρατούν το τιμόνι (εφ’όσον υπάρχει) και με τα δυο τους χέρια, εκτός από όταν δίνουν σήμα για αλλαγή κατεύθυνσης.
- Σε χώρους που κυκλοφορούν πεζοί, οι οδηγοί των Ε.Π.Η.Ο. υποχρεούνται να κινούνται με ταχύτητα ανάλογη των πεζών και να τους παραχωρούν προτεραιότητα.
- Όταν δημιουργείται εμπόδιο ή κίνδυνος, οι οδηγοί είναι υποχρεωμένοι να οδηγούν τα ηλεκτρικά οχήματα βαδίζοντας.
Συμπληρωματικά και για την αποφυγή διοικητικών προστίμων, οι οδηγοί Ε.Π.Η.Ο. θα πρέπει υποχρεωτικά να φορούν κράνος, ανακλαστικό ρουχισμό το βράδυ (γιλέκο, περιβραχιόνιο κ.α.) και το ηλεκτρικό τους προσωπικό όχημα να φέρει κουδούνι, λευκό ή κίτρινο φως εμπρός και κόκκινο πίσω. Επιπλέον, ο K.O.K. ορίζει μέγιστη ταχύτητα κίνησης των Ε.Π.Η.Ο. τα 25 χλμ./ώρα για ευνόητους λόγους.
Τέλος, όσοι οδηγοί κινούνται με ταχύτητα άνω των 25 χλμ./ώρα τιμωρούνται με διοικητικό πρόστιμο 40 ευρώ για την υπέρβαση και 100 ευρώ για την κυκλοφορία του. Για ταχύτητα άνω των 35 χλμ./ώρα το πρόστιμο είναι 100 και 200 ευρώ αντίστοιχα, ενώ σε περίπτωση που σας πιάσουν να οδηγείται σε δρόμο με όριο άνω των 50 χλμ./ώρα, το πρόστιμο είναι στα 80 ευρώ.