Μεσόγειος: Οικονομία και Οικολογία

Άρθρο Κώστα Διάκου, υποψήφιου βουλευτή Χανίων με τον ΣΥΡΙΖΑ

Η Μεσόγειος πάντα αποτελούσε και αποτελεί ένα ιδιαίτερα κρίσιμο σημείο της Ευρωπαϊκής και γενικότερα παγκόσμιας εξέλιξης.

Η γεωγραφική της θέση την καθιστά τόπο συνάντησης και σύνθεσης πολιτισμών, θρησκειών, κοινωνικών νοοτροπιών και πολιτικών συστημάτων. Μέσα σ’ αυτό το χωνευτήρι συντέθηκαν επιστημονικές σκέψεις, πολιτιστικές επιλογές, κοινωνικές πρακτικές, φιλοσοφικές αναζητήσεις, που, όμως έστω και με συγκρουσιακές, ιστορικά, πολλές φορές, διαδικασίες, προσδιορίζονται από τον, ηθικό κυρίως, σεβασμό της όποιας ιδιαιτερότητας (εθνικής, πολιτιστικής, θρησκευτικής κλπ.) του συμπολίτη του στο ίδιο ή άλλο κράτος.

Εμείς οι οικολόγοι της Μεσογείου είμαστε ευτυχείς που ζούμε σε τέτοιες κοινωνίες, τις οποίες πρέπει να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού. Αγωνιζόμαστε λοιπόν για την διατήρηση της ανθρώπινης βιοποικιλότητας

Η Ευρώπη δεν είναι ενιαία σε θέσεις, απόψεις και συμπεριφορές αφού σ’ αυτή συναντώνται, διαφορετικές φιλοσοφίες ζωής, πολιτισμοί, πολιτικές, που την διαφορετικότητα τους πρέπει να περισώσουμε από την ισοπέδωση της παγκόσμιας αγοράς.

Το οικολογικό κίνημα οφείλει όχι μόνο να σεβασθεί τις ιδιαιτερότητες της Μεσογείου αλλά να δημιουργήσει στην περιοχή όρους δράσης – «πιλότου» για την ευρωπαϊκή εξέλιξη όπως θα την επιθυμούσαμε εμείς οι Πράσινοι γιατί στην Μεσόγειο υπάρχουν οι προϋποθέσεις.

Η πρώτη παράμετρος για την οικονομική ανάπτυξη στην Μεσόγειο πρέπει να είναι η στήριξη της τοπικής κλίμακας.

Αυτό συνεπάγεται στενότερη εξάρτηση της οικονομίας από τους τοπικούς φυσικούς πόρους, την λήψη υπ’ όψη του οικολογικού κόστους, με δυνατότητα άσκησης κοινωνικού ελέγχου στην οικονομία μέσω των αγοραστικών επιλογών του κοινού, κυρίως με την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών κριτηρίων στις αποφάσεις των καταναλωτών.

Στην ιδία λογική θα πρέπει να επιδιώξουμε την συνεργασία και τις ανταλλαγές μεταξύ γειτονικών περιφερειών, ανεξαρτήτως συνόρων, με επικουρικό μόνο τον ρόλο για το εμπόριο σε μεγάλες αποστάσεις.

Σχετικά με την γεωργία και κτηνοτροφία

Η Μεσόγειος διέθετε πλήθος ζωντανών παραδόσεων βιωσιμότητας και τοπικής προσαρμογής. Η εγκατάλειψη τους χάριν του ενιαίου παγκοσμίως μοντέλου ανάπτυξης οδηγεί σε φαινόμενα γεωργίας δύο ταχυτήτων: απ’ την μια με υπερεκμετάλλευση των πεδινών εκτάσεων με υπέρμετρες εισροές και υποβάθμιση των φυσικών πόρων, κυρίως των υδάτινων, με συρρίκνωση του αγροτικού πληθυσμού και χρησιμοποίηση εργατικού δυναμικού μεταναστών με απαράδεκτες συνθήκες εργασίας και χωρίς δικαίωμα στην γη που δουλεύουν κι απ’ την άλλη ερήμωση ορεινών και άνυδρων περιοχών που δεν προσφέρονται για εντατική γεωργία.

Με τα δεδομένα αυτά η βιολογική γεωργία βρίσκεται μακράν της ανάπτυξης της στην Βόρεια Ευρώπη, παρ’ ότι ως γεωργική φιλοσοφία είναι πιο συνδεδεμένη με τον μεσόγειο αγρότη.

Με στόχο την μετάβαση σε μια πλήρως βιολογική γεωργία στην περιοχή οφείλουμε αρχικά να επιδιώξουμε την πολυκαλλιέργεια με προσαρμογή στις τοπικές συνθήκες και σύνδεση με την τοπική κατανάλωση και έμφαση στο τοπικό γενετικό υλικό με επιδοτήσεις προς την οικολογική ποιότητα και όχι τον όγκο του εμπορευομένου αγροτικού προϊόντος.

Χρειάζονται ακόμα προγράμματα σε μαζική κλίμακα επιμόρφωσης για την βιολογική γεωργία, νομοθετικός αποκλεισμός των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών, με ενθάρρυνση της αγρανάπαυσης και την χρήση φυσικών λιπασμάτων, συνδυάζοντας την γεωργία με την κτηνοτροφία.

Η κτηνοτροφία, η πτηνοτροφία και η μελισσοκομία πρέπει να στηριχθούν σε πλήρως βιολογικές μεθόδους.

Προς την κατεύθυνση αυτή απαιτούνται προδιαγραφές και πιστοποιήσεις βιολογικής κτηνοτροφίας όπου υπάρχει νομοθετικό κενό, απεντατικοποίηση της εκτροφής, διατήρηση των παραδοσιακών νομαδικών και ημινομαδικών πρακτικών με οριοθέτηση όμως των βοσκοτόπων και σεβασμό στην φέρουσα δύναμη.

Αυστηρός έλεγχος στις ζωοτροφές με μεταστροφή από την εκτροφή βοοειδών σε είδη με καλύτερο συντελεστή ζωοτροφής π.χ. χοιροτροφία και πουλερικά.

Ειδικότερα στην Μεσόγειο απαιτείται και η επίλυση ορισμένων, επείγοντος χαρακτήρα, θεμάτων:

α. Η διάσωση παραδοσιακών πρακτικών (π.χ. αναβαθμίδες κυρίως στα νησιά και ημιορεινές περιοχές)
β. Η προστασία της γεωργικής γης γύρω από τις μεγάλες πόλεις από την αλλαγή χρήσης
γ. η ολοκλήρωση σε ορισμένες μεσογειακές χώρες της αγροτικής μεταρρύθμισης κατά της μεγάλης γαιοκτησίας
δ. η ενθάρρυνση της παράλληλης πολυαπασχόλησης των αγροτών (αγροτουρισμός, οικοτουρισμός, τηλεεργασία για τους νεώτερους κυρίως κλπ.).

Όλα αυτά μπορούν να επιτευχθούν με κοινή μεσογειακή αγροτική πολιτική όπως συμφωνίες και ανακατανομή πόρων που να καλύπτουν και τις εκτός Ε.Ε. μεσογειακές χώρες.

Ειδικότερα, για την αλιεία απαιτούνται αειφορικές προσαρμογές στην ιχθυο-καλλιέργεια, προτεραιότητα στις επάκτιες παραδοσιακές μορφές αλιείας, εγκατάλειψη της υπεραλίευσης, με, μεταξύ των άλλων, διακρατική αστυνόμευση της αλιείας με δυναμίτη κλπ., οι στόλοι ανοικτής θάλασσας να περιορίζονται στην φέρουσα ικανότητα των αλιευτικών πεδίων, με διακρατικό προσδιορισμό της και έλεγχο στα λιμάνια επιστροφής των αλιευτικών σκαφών.