Στις αρχές του περασμένου αιώνα βρέθηκε στα Χανιά ένας νεαρός άντρας από τη Βεγγάζη. Το όνομα του Σαλής. Ήταν αχθοφόρος. Στο λιμάνι ξεφόρτωνε από τα καράβια τις αποσκευές και τις κουβαλούσε με τη βάρκα του στην αποβάθρα. Μετά, με το καρότσι του μετέφερε τις αποσκευές στο πρακτορείο ή στα σπίτια των ταξιδιωτών. Ήταν η εποχή που τα καράβια έδεναν έξω από το λιμάνι.
Ο Σαλής υπήρξε ένας μαύρος αγαθός γίγαντας και πολύ αγαπητός στους Χανιώτες. Ζούσε σε ένα μικρό σπίτι με την αδελφή του.
Κάποια στιγμή έκαναν απέλαση σε πολλούς ξένους από τα Χανιά. Ανάμεσα τους και ο Σαλής, ο οποίος όταν ανοίχτηκε το καράβι βαθιά έπεσε στη θάλασσα και κολυμπώντας γύρισε.
«Αυτή είναι η πατρίδα μου» έλεγε. Και τελικά παρέμεινε για πάντα στα Χανιά.
Στα χρόνια της μεγάλης φτώχειας έκανε μια πράξη που τίμησε την ανθρωπιά, που έμεινε στην καρδιά του κόσμου. Αγόραζε, με τα λίγα χρήματα που έβγαζε, τρόφιμα (ρύζι, μακαρόνια, ζάχαρη) και τα έδινε σε έναν νεαρό φίλο του με ποδήλατο.
«Πήγαινε σε εκείνο το σπίτι, άφησε στην πόρτα αυτήν την τσάντα και πρόσεξε να μη σε δουν» έλεγε στο μικρό αγόρι, δίνοντας του το σχετικό πουρμπουάρ. Γιατί έτσι προστάτευε την αξιοπρέπεια εκείνου που είχε την ανάγκη.
Το πρωί, η κάθε φτωχή γυναίκα έβρισκε στην πόρτα της έναν θησαυρό. Αυτό συνεχίστηκε για πολλά χρόνια, κανένας δεν ήξερε ποιος είναι ο ευεργέτης.
Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, γύρω στο 1967, κέρδισε τον πρώτο αριθμό του λαχείου. Μοίρασε τα χρήματα σε δύο ορφανά κορίτσια, σαν προίκα για να παντρευτούν. Πέθανε μέσα στο σπίτι του και τον βρήκαν δυο μέρες μετά.
Η Εκκλησία είχε ένα πρόβλημα. Επειδή ήταν μουσουλμάνος, δεν μπορούσαν να τον κηδέψουν σε χριστιανικό νεκροταφείο.
Τότε οι Χανιώτες ξεσηκώθηκαν -προς τιμήν τους- και τον κήδεψαν δημοσία δαπάνη στο Κοιμητήριο του Αγίου Λουκά (εκεί βρίσκεται ακόμα ο τάφος του).
Και έγραψαν πάνω στο μάρμαρο:
«Το δέρμα σου μαύρο, μα η καρδιά σου λευκότερα χιόνος, αγαπημένε μας Σαλί. Καλό ταξίδι».
Τα παιδιά τον αγαπούσαν γιατί τα υπολόγιζε και τους έδινε σοκολάτες και καραμέλες.
Εκείνο το βράδυ έκλεψαν ένα ποδήλατο και το έβαλαν στον τάφο του, «για να πηγαίνει βόλτες» είπαν οι μικροί του φίλοι.
Στη σελίδα “Χανιά Παλιές Φωτογραφίες – Hania Old Photos” δημοσιεύτηκε μία σπάνια φωτογραφία του Σαλή από το 1960.
Στη φωτογραφία βλέπουμε τον Σαλή δίπλα σε ένα άρρωστο παιδί στο νοσοκομείο.
Δείτε τη φωτογραφία:
