Μια τελετή για το λινάρι στο Μυλοπόταμο, εμπνευσμένη από τη μινωική Κρήτη | Φωτός

Οταν πριν από λίγες ημέρες η κορυφαία λαογράφος μας Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη μιλούσε στη στήλη για την ύβριν του σύγχρονου ανθρώπου που προκάλεσε την πανδημία, αναφέρθηκε εκτενώς στην τεράστια αποξένωσή μας από τη φύση. Ενα από τα παραδείγματα που έφερε είναι τα καθημερινά μας ρούχα. Αγορασμένα για να ακολουθούν την εφήμερη μόδα, προορισμένα να διαρκέσουν ελάχιστα, υφασμένα με τεχνητά νήματα και βαμμένα με τεχνητά χρώματα, πήραν τη θέση που είχαν κάποτε το καθαρό μαλλί, το μετάξι, το βαμβάκι, το λινάρι, οι φυσικές βαφές. Ολα αυτά τα αγνά υλικά που κάποτε αγκάλιαζαν το ανθρώπινο σώμα, το άφηναν να αναπνέει, το ζέσταιναν ή το δρόσιζαν και σίγουρα το συντρόφευαν παραπάνω από μια σεζόν, είναι ακριβά ή δυσεύρετα και σίγουρα δεν παράγονται μαζικά.

Η συνειδητοποίηση πως ο σημερινός τρόπος ζωής μάς κάνει να ξεχνάμε την πολύτιμη γνώση του παρελθόντος και πως πρέπει να σπεύσουμε να προστατεύσουμε την πολιτιστική και γεωργική κληρονομιά μας είναι το κεντρικό σκεπτικό του Πανεπιστημίου των Ορέων στην Κρήτη.

Πρόκειται για μια μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική οργάνωση, η οποία έχει συντελέσει από το 2007 σε ένα εξαιρετικά επιτυχημένο άνοιγμα της τοπικής ακαδημαϊκής κοινότητας στους ανθρώπους της ορεινής κρητικής υπαίθρου για την οικοδόμηση μιας αμοιβαίας σχέσης. Με δράση ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα χωριά, πανεπιστημιακοί δάσκαλοι συναντούν ντόπιους στα καφενεία και τους συλλόγους τους για να μιλήσουν για θέματα καλλιέργειας και ορθής χρήσης των φυτοφαρμάκων, να τους κάνουν επιτόπου ιατρικές εξετάσεις αλλά και να τους βοηθήσουν να κρατήσουν ζωντανές τεχνικές και παραδόσεις που χάνονται.

Η Βαρβάρα Τερζάκη, η οποία είναι η ψυχή του εγχειρήματος.

Μέρος της προσπάθειας αυτής είναι και η Αποστολή «Πηνελόπη Gandhi» με ψυχή την Βαρβάρα Τερζάκη, που έχει στόχο να αναβιώσει την κρητική υφαντική τέχνη. Με μεγάλη έρευνα βρέθηκαν οι παλιές υφάντρες με τους αργαλειούς που πέρασαν τη γνώση και σε νεότερες γυναίκες. Η επέμβαση αυτή ήταν σωτήρια, καθώς τα βιομηχανοποιημένα κεντήματα κινεζικής προέλευσης είχαν εξoστρακίσει από την αγορά τα παραδοσιακά, τα οποία απαιτούσαν κόπο και μαεστρία για να γίνουν. Ακόμα όμως και αν ο αργαλειός συνεχίζει να δουλεύει τι νήματα θα χρησιμοποιεί;

Η Αποστολή θεώρησε χρέος της να συμβάλει και στο ξαναζωντάνεμα της καλλιέργειας του λιναριού, που υπήρχε στον τόπο μας μέχρι και τον 19ο αιώνα και ήταν από την αρχαιότητα μια υπόθεση γυναικεία, ιερή και συλλογική. Καλλιεργήθηκε λινάρι και στους 4 νομούς του νησιού και στις 21 Ιουνίου έγινε η τελετή της συγκομιδής στην Κράνα Μυλοποτάμου εμπνευσμένη από τη μινωική Κρήτη με τις γυναίκες μέλη της Αποστολής να ευχαριστούν τη φύση που τους χάρισε το δώρο του λιναριού.