Του Γιώργου Λεκάκη
Ο αρχαιότερος σωζόμενος δρόμος της Ευρώπης είναι μινωικός και ηλικίας 3.500 χρόνων! Εκτείνεται σε 50 χλμ. από την Κνωσό(*) (Ηρακλείου Κρήτης) μέσα από τα βουνά, και φτάνει μέχρι την Γόρτυνα και τον Λεβήνα.
Ο δρόμος είχε πλαϊνές αποχετεύσεις, πεζοδρόμιο πάχους 2 μ. από ογκόλιθους ψαμμίτη, δεμένους με κονίαμα πηλού-γύψου καλυμμένο με στρώμα πλάκες βασάλτη!
– Η περίφημη οδός Τριπόδων στην Πλάκα, είναι ο αρχαιότερος δρόμος των Αθηνών. Διατηρεί δε την ίδια ονομασία, εδώ και 25 αιώνες!
– Ιδίας ηλικίας είναι και η Ιερά Οδός Αθηνών – Ελευσίνος.
– Ο αρχαιότερος σωζόμενος ασφαλτοστρωμένος δρόμος στον κόσμο είναι στην λίμνη Μοίρις (> Moeris) από την περίοδο του Παλαιού Βασιλείου στην Αίγυπτο (περ. 2649 – 2130 π.Χ.), και μετέφερε κομμάτια βασάλτη, από το λατομείο σε μια αποβάθρα στις όχθες της αρχαίας λίμνης, στην περιοχή της όασης Faiyum της Αιγύπτου. Ο ιστορικός Ηρόδοτος (Ιστ. 2.148 – 150) επισκέφθηκε την λίμνη Μοίριδα, και λέει ότι ήταν κάτω από τον Λαβύρινθο(*) της Αιγύπτου και απέναντι από την αρχαία πόλη Κροκοδειλόπολη (δηλαδή την σύγχρονη πόλη Faiyum). Σώζεται ακόμη σημαντικό μέρος του αρχικού του οδοστρώματος. Χρησιμοποιήθηκε για να βοηθήσει στην μεταφορά των βαρέων τεμαχίων βασάλτη, από το λατομείο 43 μίλια νοτιοδυτικά του Καΐρου στις βασιλικές σαρκοφάγους και τα πεζοδρόμια για τους νεκροταφιακούς ναούς στην Γκίζα, λίγο έξω από το Κάιρο. Ο δρόμος κάλυψε τα 7,5 μίλια από το λατομείο μέχρι την λίμνη Moeris, η οποία, εκείνη την εποχή, ήταν 20 μ. επάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο δρόμος είχε κατά μέσον όρο πλάτος 2 μ. και εδημιουργήθη με πλάκες από ψαμμίτη και ασβεστόλιθο. Οι οικοδόμοι συμπεριέλαβαν ακόμη και μερικούς κορμούς απολιθωμένου ξύλου.
– Προς σύγκριση, η Via Appia (Αππία Οδός) στην Ιταλία, κατασκευάσθηκε αρχικώς κατασκευή το 312 π.Χ. Ήταν η κύρια σύνδεση μεταξύ της Ρώμης και του αρχαίου ελληνικού Βρινδησίου / Μπρίντιζι, στην νοτιοανατολική Ιταλία. Ο δρόμος επήρε το όνομά του από τον Appius Claudius Caecus, έναν Ρωμαίο λογοκριτή, ο οποίος επέβλεψε την κατασκευή του πρώτου τμήματος του στρατιωτικού αυτού δρόμου. Σήμερα, η Αππία Οδός ακολουθεί μια νέα πορεία, που καθόρισε ο πάπας Πίος VI. Αλλά τμήματα του παλαιού δρόμου (που λέγεται Via Appia Antica) είναι ακόμα ορατά και παραμένουν σε χρήση. Τα καλύτερα διατηρημένα ευρίσκονται κοντά στην ίδια την Ρώμη, όπου οι άνθρωποι μπορούν ακόμη να τα περπατήσουν ή να κάνουν ποδήλατο στον παλαιό πλακόστρωτο δρόμο! Στην περιοχή του Velletri, εξακολουθεί να είναι δυνατή η οδήγηση στην αρχική ρωμαϊκή πλακόστρωτη επιφάνεια, η οποία είναι διάσπαρτη, με περιοχές μεταγενέστερης ανακαίνισης πλακόστρωτων και σύγχρονες επιφάνειες με άσφαλτο.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις». Asce. Guinnes. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.4.2015.