Γράφει ο Κανάκης Γερωνυμάκης
Στην επανάσταση του Δασκαλογιάννη το 1770, ολομόναχα τα Σφακιά εγίνανε κυριολεκτικά ολοκαύτωμα. Φυσικά ο Δασκαλογιάννης δεν ενόμιζε ότι οι Σφακιανοί θα νικούσανε μια αυτοκρατορία, επόνταρε όμως στις υποσχέσεις των ναυάρχων της Ρωσίας, Αλέξη και Θεοδώρου Ορλώφ που δήλωναν ότι όταν θα αρχίσει επανάσταση στην ξηρά από τους επαναστάτες στην Κρήτη, ο ρωσικός στόλος θα χτυπά με τα κανόνια του από τη θάλασσα και ακόμα επερίμενε κινητοποίηση και από την άλλη Κρήτη μα, αφού οι Ρώσοι δεν φανήκανε, η άλλη Κρήτη δεν εκινήθηκε, τα Σφακιά έγιναν στάχτη. Επειδή στην επαρχία αυτή δεν υπήρχανε ούτε τουρκικός πληθυσμός, ούτε τουρκικές υπηρεσίες, είχε αυξηθεί ο πληθυσμός των Σφακίων σε 11.100 άτομα. Κατά τη μάχη όμως πολλοί σκοτωθήκανε, πολλοί συνελήφθησαν αιχμάλωτοι, μα και όσοι μείνανε δεν μπορούσανε να επιβιώσουνε στα αποκαΐδια και εκπατριστήκανε πάρα πολλοί, όπου μείνανε μόνο 4.000 από τους 11.100.
Μεταξύ των σκοτωμένων ήτανε ο αρχηγός των Ασφενδιωτών Στρατής Βούρβαχης που σκοτώθηκε μαχόμενος στην Αράδαινα. Μεταξύ των εκπατρισθέντων ήτανε ο αδελφός του Στρατή Σωτήρης Βούρβαχης που πήρε την οικογένειά του και μετοίκησε στην Κεφαλονιά όπου είχε ένα καράβι και εκτελούσε μεταφορές στα λιμάνια της Μεσογείου. Όταν είχε πόλεμο ο Μ. Ναπολέων στην Αίγυπτο, θέλανε από την Γαλλία να του στείλουνε μήνυμα, μα δεν μπορούσανε να το στείλουν με γαλλικό πλοίο, διότι οι Άγγλοι είχανε την Μεσόγειο μπλοκαρισμένη. Ανέθεσαν λοιπόν στον Σωτήρη Βούρβαχη αυτή τη σημαντική αποστολή και αφού την έφερε εις πέρας, του σπούδασε η γαλλική κυβέρνηση τους τρεις γιούς του.
1) Ο Νικόλαος Σ. Βούρβαχης σπούδασε μαθηματικά, μα αυτός ήτανε ιδιοφυΐα και μεγαλοφυΐα στο είδος του. Εδώσανε το όνομά του σε έναν όμιλο μαθηματικών. Έγινε μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας POLNTEBY.
2) Ο Σήφης Σ. Βούρβαχης σπούδασε και έκανε διπλωματική καριέρα όπου υπηρέτησε σε διάφορα προξενεία της Γαλλίας.
3) Ο Διονύσης Σ. Βούρβαχης σπούδασε στη στρατιωτική σχολή ELECHE και το 1821 ήτανε συνταγματάρχης του γαλλικού στρατού μα τα παράτησε και ήρθε να πολεμήσει για την ελευθερία της Ελλάδος και το 1827 εμάχετο στο Καματερό ως επικεφαλής 2.000 Κεφαλληνίων μαζί με τον Νοταρά όπου και εσκοτώθηκε εκεί.
Ο γιός του Δ. Βούρβαχη, Κάρολος έκανε στρατιωτική καριέρα. Το 1870, όταν η Γαλλία είχε πόλεμο με την Γερμανία αυτός ήτανε διοικητής σώματος, μετά πήγε στην Αλγερία ως διοικητής στρατιάς.
Μα και ο αδελφός του Σωτήρη, ο Μανώλης Βούρβαχης, επολέμησε στην Αίγυπτο στο πλευρό του Μ. Ναπολέων μαζί και με άλλους Σφακιανούς.
Ο Β. Ψιλάκης στην Ιστορία της Κρήτης τ. β’ σελ. 754 γράφει: «Εκ των εν Σφακίοις δε Βουρβάχων, οι εν Κεφαλληνία αποκατασταθέντες κατά το 1770, εξ ων οι εν Γαλλία διαπρέψαντες στρατιωτικοί, ο συνταγματάρχης Διονύσιος, ο αιχμαλωτισθείς αρχηγός των Κεφαλήνων, υπό του Ρεσίτ πασά εν Καματερώ της Αττικής και αποκεφαλισθείς και ο υιός αυτού Κάρολος ο περιώνυμος στρατάρχης της Γαλλίας».
Τα στοιχεία για να γραφτεί το παρόν κείμενο τα άντλησα:
α) Από την «Ιστορία της Κρήτης» του Β. Ψιλάκη
β) Από το «Ιστορικό της οικογένειας Βούρβαχη» γραμμένο από τον Νικολαΐδη Σ. Βούρβαχη, αντισυνταγματάρχη, εμπορικό σύμβουλο της Ελληνικής πρεσβείας στο Παρίσι το 1939.
