Μετά το «άνοιγμα» του Αλέξη Τσίπρα προς την πλευρά των ευρωπαίων δανειστών και τη χθεσινή συναντησή του με τον γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ βάζει πλώρη για τις ΗΠΑ και θα μιλήσει στις 22 Ιανουαρίου στο αμερικανικό έγκριτο Ινστιτούτο Brookings Institute.
Aίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι ο Αλέξης Τσίπρας επισκέπτεται την Ουάσιγκτον πριν τον Πρωθυπουργό και σύμφωνα με πληροφορίες οι κινήσεις του προκαλούν εκνευρισμό και ανησυχία στην τρικομματική κυβέρνηση.
Υπό τις παρούσες συνθήκες η τακτική που έχει επιλέξει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι από μια άποψη ξεκάθαρη: έχει αποφασίσει να αντιταχθεί στην πολιτική που η γερμανική κυβέρνηση διά της ΕΕ επιβάλλει στην Ελλάδα και εκκινώντας από την παραδοχή ότι ο Πρωθυπουργός συμπορεύεται με την κυβέρνηση της Ανγκελα Μέρκελ, εκείνος, ως αξιωματική αντιπολίτευση θα συνταχθεί με την «αντι-γερμανική» λογική.
Οπως σημείωνε άλλωστε στη σχετική αρθρογραφία της η Ρένα Δούρου, με αφορμή τη σύγκρουση Ουάσιγκτον και Βερολίνου για την αντιμετώπιση της κρίσης της ΟΝΕ, «οποιοδήποτε “ατύχημα” στην Ευρώπη υπονομεύει κάθε προσπάθεια ανάταξης της αμερικανικής οικονομίας. Η επανεκλογή Ομπάμα, παρά τα δημοσίως λεχθέντα, προβληματίζει τη Μέρκελ καθώς την πιέζει να χαλαρώσει τη μέγγενη της λιτότητας».
Τείχος με τον Σόιμπλε
Εκπληξη προκάλεσε στους κυβερνητικούς κύκλους το γεγονός ότι ο Αλέξης Τσίπρας κατά την συνάντησή του με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δεν έκρυψε τις διαφορές στις απόψεις και τη στρατηγική. Πηγές της Κουμουνδούρου αναφέρουν ότι αυτή τη διάσταση απόψεων με τη γερμανική ηγεσία ήθελε ακριβώς να καταδείξει ο κ. Τσίπρας.
Η εχθρότητα μεταξύ των δύο πλευρών δεν εξαλείφθηκε. «Κυριάρχησε ένας αντικειμενικός τόνος, όπως συνήθως μεταξύ επαγγελματιών πολιτικών» έλεγε πηγή του υπουργείου οικονομικών. Το μεγαλύτερο μέρος της συνομιλίας αναλώθηκε στην παρουσίαση των εκατέρωθεν θέσεων και το υπόλοιπο ήταν η έκφραση δύο μονολόγων που δεν μπόρεσαν να συναντηθούν.
Ο γερμανός υπουργός οικονομικών, σύμφωνα με την ίδια πηγή, εξέφρασε χωρίς περιστροφές προς τον κ.Τσίπρα την άποψη, ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση για το εφαρμοζόμενο πρόγραμμα προσαρμογής και το μνημόνιο, στην Ελλάδα. Το πώς θα εφαρμοστεί αυτό όμως, πρόσθεσε, είναι υπόθεση των Ελλήνων.
Ο κ.Σόιμπλε παράλληλα έκανε έκκληση στον κ.Τσίπρα να αναλάβει τις ευθύνες του ενόψει της κρίσιμης κατάστασης στη χώρα. Η Ελλάδα, επανέλαβε, θα μπορέσει να μείνει στο ευρώ μόνο αν εφαρμοστεί επιτυχώς το πρόγραμμα προσαρμογής.
«Το Μνημόνιο είναι νεκρό»
Παίρνοντας το λόγο κατόπιν, ο κ.Τσίπρας αναφέρθηκε στις δραματικές επιπτώσεις του μνημονίου, όπως η εξαθλίωση μεγάλου μέρους του πληθυσμού και η άνοδος του νεοφασισμού και παρουσίασε τους τρεις πυλώνες της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ:
- την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος μέσω της πάταξης της φοροδιαφυγής και των πλούσιων φοροφυγάδων (έθεσε θέμα SIEMENS)
- τις διαρθρωτικές αλλαγές, που θα επιτρέψουν τη συγκρότηση ενός αποτελεσματικού κράτους, και
- την ευρωπαϊκή λύση του προβλήματος του χρέους. Τα μνημόνια, τόνισε, καθιστούν «αναξιόχρεες» τις χώρες στις οποίες εφαρμόζονται. Αναγκαία είναι έτσι ένα γενναίο «κούρεμα» κατά το γερμανικό πρότυπο, που θα περιέχει, ακριβώς όπως εκείνο, ρήτρα ανάπτυξης.
- Το μνημόνιο είναι νεκρό, δεν πετυχαίνει και πρέπει να αλλάξει, δήλωσε ο κ.Τσίπρας, σύμφωνα με συνεργάτες του.
Στροφή τώρα στις ΗΠΑ
Το «αμερικανικό όνειρο» του ΣΥΡΙΖΑ στηρίζεται στην εκμετάλλευση της αντιπαράθεσης Ουάσιγκτον – Βερολίνου. Απέναντι στην κυβέρνηση την οποία κατηγορούν για υποταγή στο άρμα της γερμανικής Δεξιάς και στις επιταγές των δανειστών ο Αλέξης Τσίπρας στρέφεται εδώ και καιρό στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Σε μια περίοδο κατά την οποία η αντιπαράθεση μεταξύ Ουάσιγκτον και Βερολίνου για τη διευθέτηση του ελληνικού και του ευρωπαϊκού χρέους κλιμακώνεται, η αριστερή αξιωματική αντιπολίτευση στην Ελλάδα σπεύδει να απαντήσει στην τρικομματική κυβέρνηση Σαμαρά επικαλούμενη τη λογική και υιοθετώντας ακόμη και τη φρασεολογία του ΔΝΤ και της αμερικανικής κυβέρνησης υπό τον επανεκλεγέντα πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα.
Εγκώμια Τσίπρα στον Ομπάμα
Ενα κατ’ εξοχήν χαρακτηριστικό παράδειγμα του αμερικανικού ενδιαφέροντος για τον ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάστηκε λίγες ημέρες αφότου επανεξελέγη ο Μπαράκ Ομπάμα στην προεδρία των ΗΠΑ και ενώ η Ελληνική Βουλή είχε ήδη ψηφίσει το Μνημόνιο ΙΙΙ και τον προϋπολογισμό: έχοντας ήδη τονίσει επανειλημμένως και από το βήμα της Βουλής ότι «ακόμη και οι πιστωτές μας καταλαβαίνουν ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο και ότι το πρόγραμμα δεν βγαίνει», ο Αλέξης Τσίπρας παραχώρησε συνέντευξη στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNN, όπου μιλώντας ελληνικά με την παρέμβαση διερμηνέα παρουσίασε τη θέση του για τη μη βιωσιμότητα του χρέους.
Δεδομένου ότι η θέση αυτή πλέον ταυτίζεται με την αμερικανική άποψη και εξηγώντας την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ αιφνιδίασε πολλούς στο αμερικανικό και στο ελληνικό ακροατήριο λέγοντας: «Λέω κάτι παρόμοιο με αυτό που προσπαθεί να εφαρμόσει στις ΗΠΑ ο πρόεδρος Ομπάμα».
Προχωρώντας μερικά βήματα παραπάνω ο κ. Τσίπρας ανέλυσε τη θέση του κόμματός του για το χρέος επικαλούμενος ακόμη και τη λογική των πιστωτών, ήτοι του ΔΝΤ και εμμέσως της αμερικανικής κυβέρνησης:
«Η αλήθεια είναι ότι μια λύση σαν αυτή που εμείς προτείνουμε θα είναι επωφελής τόσο γι’ αυτούς που χρωστάνε όσο όμως και για τους πιστωτές. Γιατί έτσι θα υπάρξει δυνατότητα να πάρουν τουλάχιστον ένα σημαντικό μέρος των χρημάτων τους… Αν έχεις κάποιον χρεοκοπημένο, η λύση δεν είναι να του δώσεις περισσότερα δάνεια που δεν θα μπορέσει ποτέ να επιστρέψει. Η λύση είναι να τον βοηθήσεις να εργαστεί, να παράξει, προκειμένου να έχει τη δυνατότητα να αρχίσει να αποπληρώνει» υπογράμμισε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Γέφυρες με τις ΗΠΑ
Γεγονός είναι ότι ο κ. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ ενδιαφέρονται να χτίσουν γέφυρες με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Στην Κουμουνδούρου εκτιμούν ότι «Οι Αμερικανοί δεν πρόκειται να αφήσουν την Ελλάδα να καταρρεύσει και αυτό σχετίζεται και με το γεωπολιτικό παιχνίδι και με τα τόσα ανοιχτά μέτωπα στην ευρύτερη περιοχή μας». Η γεωπολιτική παράμετρος, η στρατηγική θέση της Ελλάδας στη Μεσόγειο και η σκακιέρα με τους υδρογονάνθρακες στο Αιγαίο αποτελεί μια σταθερή αναφορά στις ομιλίες του κ. Τσίπρα, με τελευταία εκείνη για τον προϋπολογισμό του 2013.
Δυνατότητες «μετάλλαξης» του ΣΥΡΙΖΑ
Σύμφωνα με πληροφορίες, ορισμένοι Ελληνες συνομιλητές αμερικανικών πολιτικών κέντρων στις ΗΠΑ τονίζουν ότι το αμερικανικό ενδιαφέρον για τον ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζει μια αξιοσημείωτη μεταστροφή τους τελευταίους μήνες. Οπως λένε, αφότου κόπασε η ανησυχία της νομισματικής αποσταθεροποίησης του δολαρίου κατά την πρόσφατη προεκλογική περίοδο στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ θέλουν πλέον να διαπιστώσουν κατά πόσον ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια ακραία αριστερή δύναμη ή παρουσιάζει δυνατότητες πολιτικής μετάλλαξης – κάτι που συμπίπτει και με τις φιλοδοξίες του κ. Τσίπρα για τη μετάβαση του ΣΥΡΙΖΑ σε κάτι νέο.
Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι πολλοί στις ΗΠΑ είναι πρόθυμοι να αναζητήσουν στον ΣΥΡΙΖΑ και στον κ. Τσίπρα παραλληλισμούς και αντιστοιχίες με την περίοδο κατά την οποία ο Ανδρέας Παπανδρέου πέρασε από τον άκριτο αντιαμερικανισμό στην αγαστή συνεργασία με τις ΗΠΑ.
Επίθεση από το ΚΚΕ για τις ΗΠΑ
Δεν είναι τυχαίο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δέχεται πλέον σφοδρή κριτική εξ αριστερών κατηγορούμενος για φιλοαμερικανικές θέσεις και ροπή στον καπιταλισμό. Σε μακροσκελές σχόλιο του «Ριζοσπάστη» υπό τον τίτλο «Κάν’ το όπως ο Ομπάμα» αναφερόταν προ καιρού μεταξύ των άλλων:
«Η πολιτική ανάπτυξης του ΣΥΡΙΖΑ είναι πολιτική ανάπτυξης των επιχειρηματικών ομίλων. Σαν κυβέρνηση θα κάνει τα πάντα για να δημιουργήσει “επενδυτικό κλίμα”, δηλαδή συνθήκες κερδοφορίας. Θα κάνει δημόσιες επενδύσεις υπέρ των ιδιωτών επενδυτών. Γι’ αυτό και θέλει “κούρεμα του χρέους” και “αποπληρωμή” όταν θα υπάρξει ανάκαμψη για να υπάρχει χρήμα στα κρατικά ταμεία για επενδύσεις. Αποδέχεται τις αναδιαρθρώσεις, δηλαδή τις αντεργατικές αλλαγές – δηλαδή, φτηνούς εργάτες – για να γίνουν καπιταλιστικές επενδύσεις. (…) Γι’ αυτό μιλάει για “καθεστώς ασφάλειας στους επενδυτές”. Για ποια λοιπόν φιλολαϊκή λύση κάνει λόγο; Είναι απάτη!»…