Γράφει ο Δρ. Γιάννης Θ. Πολυράκης
Χειμώνας 1960. Ο δάσκαλος στο μικρό βοσκοχώρι στα Δυτικά της Επαρχίας Σφακίων, ανακοίνωσε στους μαθητές της έκτης τάξης, ότι, το Υπουργείο Παιδείας προκήρυξε πανελλήνιο μαθητικό διαγωνισμό έκθεσης με θέμα, από τον πρόσφατο αδερφοφάγο εμφύλιο πόλεμο. Σύμφωνα με την προκήρυξη, θα βραβεύονταν οι τρεις καλύτερες εκθέσεις από όλη την Ελλάδα.
Οι μικροί μαθητές, στρώθηκαν στη “δουλειά”. Όταν τέλειωσαν και ο δάσκαλος αξιολόγησε τις εκθέσεις, έκρινε ως καλύτερη, εκείνη του Γιάννη. Αφού συνεχάρη τον μαθητή του, έστειλε την έκθεση στην Επιθεώρηση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, στα Χανιά, για περαιτέρω κρίση.
…Πέρασαν περίπου δύο μήνες, και έφτασε το έγγραφο από την Επιθεώρηση, με το οποίο γνωστοποιούσε στον δάσκαλο του χωριού ότι, η έκθεση του Γιάννη, είχε πρωτεύσει στο Νομό Χανίων. Χαράς ευαγγέλια στον δάσκαλο, αλλά και στον μαθητή του, που περήφανος, πήγε το μεσημέρι στο σπίτι του και ανακοίνωσε στους οικείους του, την μεγάλη του επιτυχία. Δεν μπορούσε να φανταστεί ο μικρός, ότι τότε άρχιζε …ο “Γολγοθάς” του! Και τούτο, γιατί την επομένη κιόλας ημέρα, έφτασε στο χωριό ο ίδιος ο Επιθεωρητής της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης! Δεν μπορούσε εκείνος να “χωνέψει” το γεγονός, ότι, από ένα χωριό χαμένο στη μέση του πουθενά και απομονωμένο από τον “πολιτισμένο κόσμο”, είχε προκύψει η καλύτερη έκθεση στον Νομό! Θεώρησε “καθήκον” του λοιπόν, να έρθει να ανακρίνει τον μικρό μαθητή, προκειμένου να πληροφορηθεί… ποιος του είχε γράψει την έκθεση!
Αυτό ακριβώς, έκανε την ημέρα της άφιξής του. Κάλεσε το Γιάννη, που στάθηκε μπροστά στον καθήμενο Επιθεωρητή σε στάση προσοχής, και με πόδια που έτρεμαν, και ακολούθησε ο παρακάτω διάλογος:
«Εσύ είσαι ο μαθητής που έγραψε την καλύτερη έκθεση στο Νομό;»
«Μάλιστα κύριε Επιθεωρητή. Εγώ είμαι!» απάντησε θαρρετά ο Γιάννης.
«Και ποιος …σου την έγραψε; Πες μου, δεν θα σε μαλώσω», μπήκε αμέσως στο θέμα ο Επιθεωρητής.
«Εγώ την έγραψα κύριε Επιθεωρητή…Εγώ!»
«Δεν σε πιστεύω…Λες ψέματα…Θα έρθεις αύριο να μου πεις ποιος σου την έγραψε, γιατί θα σε τιμωρήσω πολύ σκληρά!…Πήγαινε τώρα!»
Μουδιασμένος ο μικρός, έφυγε με τα μάτια πλημμυρισμένα από δάκρυα…
…Την επομένη, ο ίδιος διάλογος Επιθεωρητή-μαθητή. Τι να πει ο μικρός βοσκός σε κάτι που ήταν απόλυτα δικό του;
Ο Επιθεωρητής, πιο αυστηρός σήμερα, ήταν λακωνικός: «Πήγαινε, και αύριο είναι η τελευταία σου ευκαιρία γιατί θα φύγω…αλλά, σε περιμένει σκληρή τιμωρία εάν συνεχίσεις τα ψέματα!…»
«Μα δε λέω ψέματα κύριε Επιθεωρητή…» απάντησε θαρρετά ο μικρός που ξέσπασε σε κλάματα και απομακρύνθηκε.
Το μεσημέρι, δήλωνε ο μικρός στους οικείους του: «Θα γίνω κακός μαθητής…δεν θα ξαναγράψω καλή έκθεση άλλη φορά!». Σημειωτέον, ότι ήταν ο πρώτος μαθητής στην έκτη τάξη.
…Την επομένη -τρίτη και τελευταία μέρα της “ανάκρισης”- ο Επιθεωρητής ήταν πιο συγκαταβατικός:
«Έλα παιδί μου, πες μου ποιος σου έγραψε την έκθεση, να τελειώνουμε, να φύγω κι εγώ…»
Ο μικρός, ξέσπασε σε κλάματα:
«Μα εγώ την έγραψα κύριε Επιθεωρητή…Γιατί δεν με πιστεύεις; Θέλεις να σου την πω “απ’ όξω”; Τη θυμούμαι!»
«Όχι, δεν χρειάζεται, αλλά, πες μου, τι δουλειά κάνει ο μπαμπάς σου;»
«Βοσκός είναι!»
«Και η μαμά σου;»
«Πράμα δεν κάνει…στο σπίτι κάθεται!»
«Καλά παιδί μου…Σε πιστεύω…Συγχαρητήρια!» τελείωσε το διάλογο-ανάκριση ο Επιθεωρητής που σηκώθηκε από τη θέση του, αγκάλιασε και φίλησε το μικρό μαθητή. Κι εκείνος, έκανε μεταβολή κι έφυγε με δυνατό κλάμα…αλλά ήταν κλάμα δικαίωσης!
…Σε λίγες μέρες, ήρθε και η προαγωγή του δασκάλου του “κατ’ απόλυτον εκλογήν”, επειδή είχε ένα τέτοιο άριστο μαθητή. Ο δάσκαλος! Ο κύριος Μανώλης από τη Νεάπολη Λασιθίου, που κατέχει πάντα εξέχουσα θέση στην εκτίμηση και στη θύμηση του ασπρομάλλη πλέον Γιάννη, ας γνώρισε στη μετέπειτα πορεία των σπουδών του αναρίθμητους δασκάλους-Καθηγητές Μέσης και Ανωτάτης Εκπαίδευσης!
Πέτρινα χρόνια, σε πέτρινο τόπο! Περασμένα, όχι ξεχασμένα…