Πνευματικό Ημερολόγιο (Σημειώσεις για τον 21ο αιώνα): ΑΛΦΡΕΝΤ ΝΟΜΠΕΛ

Επιμέλεια – Κείμενα: Στρατής Παπαμανουσάκης

ΑΛΦΡΕΝΤ ΝΟΜΠΕΛ – ALFRED NOBEL
(Στοκχόλμη, Σουηδία 1833 – Σαν Ρέμο, Ιταλία 1896)

Διάσημος σουηδός χημικός, μηχανικός, εφευρέτης και βιομήχανος, μέλος της Βασιλικής Σουηδικής Ακαδημίας Επιστημών. Ίδρυσε εργοστάσια στη Στοκχόλμη, το Αμβούργο, το Παρίσι και το Σαν Ρέμο και αφιέρωσε τη ζωή του στην έρευνα των εκρηκτικών υλών. Ανακάλυψε τη δυναμίτιδα και απέκτησε τεράστια περιουσία, την οποία διέθεσε σε φιλανθρωπία και στην καθιέρωση του φερώνυμου βραβείου Νόμπελ, το οποίο απονέμεται ετησίως, από το 1901, σε πρόσωπα που προήγαγαν τη φυσική, χημεία, ιατρική, λογοτεχνία, την ειρήνη στον κόσμο και πρόσφατα την οικονομία. Μολονότι τα βραβεία έχουν πολλές φορές κατηγορηθεί για ποικίλες σκοπιμότητες και πράγματι κατά καιρούς πολλοί, μεγάλοι δημιουργοί παραμερίστηκαν, ενώ άλλοι ευνοήθηκαν σκανδαλωδώς, εξακολουθούν να θεωρούνται οι ανώτερες πνευματικές διακρίσεις παγκοσμίως, υποκείμενα πάντως σε κριτική αποτίμηση.

Έργα: Ποιήματα, Νέμεσις (Βεατρίκη Τσέντσι) (2003).

Βιβλιογραφία: Bertha von Suttern, Memoires, 1910, M. Evlanoff-M. Fluor, Alfred Nobel, The loneliest millionaire. 1969, R. Sohlman, The legacy of Alfred Nobel, 1983, Kenne Fant, Alfred Nobel, A biography, 1991, S.Sri Rantha, Alfred Nobel’s unusual creativity, An analysis, 1999, Εγκυκλοπαιδεία Πάπυρος – Λαρούς, Βικιπαίδεια.

ΚΕΙΜΕΝΑ: WIKIMIDIA FOUNDATION, WIKIPEDIA, THE FREE EGYCLOPEDIA

** ** **

Κατά τον 20ο αιώνα οι βιολογικές επιστήμες, οι επιστήμες της ζωής και του ανθρώπου, σημειώνουν μεγάλη εξέλιξη. Αναπτύσσονται νέοι επιστημονικοί κλάδοι όπως η βιοχημεία, η βιοφυσική, η γεννετική, η φαρμακευτική, η διαιτητική, η μοριακή βιολογία, η μικροβιολογία, η κυτταρολογία, η ανοσολογία, η ενδοκρινολογία. Αλλά και η βιοτεχνολογία, η βιολογική γεωργία, τέλος ο βιολογικός πόλεμος. Η βιοχημεία μελετά τα βασικά μόρια του οργανισμού (αμινοξέα και πρωτεϊνες, αζωτούχα και φυτικά οξέα, υδατάνθρακες και λίπη). Ερευνά τη δράση των ενζήμων, τη χρωστική της αναπνοής, τα ιχνοστοιχεία, τη φωτοσύνθεση, τις βιταμίνες και τις ορμόνες. Τις ομάδες αίματος, τον μεταβολισμό, τη θερμοδυναμική των ζωντανών οργανισμών.

Η μοριακή βιολογία μελετά τη δομή των πρωτεϊνικών μορίων, τις ινώδεις πρωτενες, τα νουκλεϊκά οξέα. Ερευνά τη μοριακή αναπαραγωγή και τις δομές των ιών, αποκρυπτογραφεί τον κώδικα του νουκλεϊκού οξέως. Το DNA (δεσοξυριβοζονουκλεϊκό οξύ), νουκλεϊκό οξύ του θύμου, που περιέχει τέσσερα απλά οργανικά μόρια βάσεις, αδενίνη, γουανίνη, κυτοσίνη, θυμίνη και το RNA (με ουρακίλη αντί της θυμίνης) μπήκαν στη ζωή μας. Η φύση καθενός ανθρώπου προσδιορίζεται σε όλες τις λεπτομέρειές της από μία μικρή μοριακή γραμμή κώδικα, μήκους περίπου έξι χιλιοστών. Το DNA και το RNA παίρνουν περίπλοκα τρισδιάστατα σχήματα που αποτελούν την ταυτότητα, το γωνιδίωμα κάθε οργανισμού.

Στη ζωή παρατηρείται η δραστηριότητα αδιάκοπων κύκλων από χημικές διεργασίες. Διαπιστώνεται ο βιοχημικός χαρακτήρας της ζωής ως εξελικτικής διαδικασίας. Και συνεχίζονται οι έρευνες για την προέλευση της ζωής, για το πρόβλημα της αύξησης του πληθυσμού, για την κοινωνική ιατρική, για τη ζωή στους άλλους πλανήτες. Η πολυπλοκότητα της ζωής προκαλεί δέος. Η επιστήμη προχωρεί πέρα από το τηλεσκόπιο και το μικροσκόπιο στον ανιχνευτή κυμάτων βαρύτητας, στα κοσμικά απολιθώματα, στο νανόκοσμο. Σ’ αυτό βοηθά η επανάσταση των υπολογιστών, η ρομποτική, η τεχνητή νοημοσύνη.