Επιμέλεια: Στρατής Παπαμανουσάκης
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Ν. ΣΑΡΙΠΟΛΟΣ – NIKOLAS SARIPOLOS
(Αθήνα 1876-1944)
Διακεκριμένος νομοδιδάσκαλος και κορυφαίος συνταγματολόγος, με σπουδές στην Γαλλία και Γερμανία, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1899-1923), απ’ όπου αποχώρησε λόγω ασθενείας και αποσύρθηκε πρόωρα από την επιστημονική δράση. Γενικός γραμματέας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, δικαστής του Δικαστηρίου Λειών και μέλος της επιτροπής Υπουργείου Εξωτερικών για την εφαρμογή των διεθνών Συνθηκών. Ακολουθώντας αυστηρά νομική μέθοδο στο αξιόλογο συγγραφικό και διδακτικό του έργο, συνέβαλε τα μέγιστα στην αναθεώρηση του Συντάγματος του 1911 και κατάρτισε το σχετικό προσχέδιο. Θεωρείται δε ο κύριος ιδρυτής του Συνταγματικού Δικαίου στην Ελλάδα, σε μια κρίσιμη περίοδο της εθνικής μας ιστορίας, κατά τη σύγκρουση της μοναρχικής και της δημοκρατικής αρχής.
Έργα: La démocratie et l’ élection propotionelle (1899), Το κρητικό συνταγματικό δίκαιο (1902), Σύστημα συνταγματικού δικαίου και γενικού δημοσίου δικαίου, Μελέται περί δημοσίων υπαλλήλων (1906), Das staatsrecht des königreichs Griechenland (1909), Η ιδέα της κυριαρχίας του λαού (1910), Περί του Δικαστηρίου των Λειών και της εφαρμογής του δικαίου του κατά θάλασσαν πολέμου (1913), Περί νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως κατά τον πόλεμον (1918), Περί πολιτείας και των στοιχείων αυτής (1921), Σύστημα του εν Ελλάδι ισχύοντος συνταγματικού δικαίου (1923).
Βιβλιογραφία: Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια (άρθρ. Χ.Γ.Σ.), Νεώτερον Εγκυκλο-παιδικόν Λεξικόν Ηλίου.
ΚΕΙΜΕΝΑ: ΝΙΚ. ΣΑΡΙΠΟΛΟΣ, ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΙΣΧΥΟΝΤΟΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
** ** **
Η βεντέτα είναι χαρακτηριστικό της αρχέγονης ιστορίας. Επιβιώνει όμως μέχρι και σήμερα σε ορισμένες κοινωνικές ομάδες, που διατηρούν ατόφια την παράδοσή τους. Η ιδιωτική εκδίκηση δικαιολογείται πριν από τη δημιουργία του κράτους ως απάντηση του γένους ή της οικογένειας, ως αποκατάσταση της τάξης που παραβιάστηκε, ως εξισορόπηση της προσβολής με την αντιπροσβολή. Ο νόμος της ανταπόδοσης, η εκδίκηση του αίματος, η επανόρθωση, αρχίζει μετά από μία μακρά σειρά αιματηρής πρακτικής να ρυθμίζεται εθιμικά. Από την τυφλή βία ανάμεσα στις εμπλεκόμενες οικογένειες, περνούμε σ’ ένα σύστημα συμβιβασμού, είτε με ίσες θυσίες ζωών, είτε σιγά-σιγά και με χρηματικές αποζημιώσεις, είτε τέλος, με συνοικέσια. Ωστόσο η αιματηρή εκδίκηση δεν είναι άσχετη με τον καννιβαλισμό, την ωμοφαγία, τη θεοφαγία των πρώτων κοινωνιών, τις μυστηριακές τελετές του ορφισμού και τη λατρεία του Διονύσου (Ζαγρεύς, Ίακχος, Βάκχος) και τη νεότερη εκδοχή τους στην έννοια της θυσίας στην Παλαιά Διαθήκη και της σταύρωσης (θυσίας) του Χριστού στην Καινή Διαθήκη, ως μορφή ανταπόδοσης.
Η ταυτοπάθεια πάντως εμφανίζεται στον κώδικα του Xαμουραμπί, στο μωσαϊκό νόμο “ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ” (Δευτερονόμιον, ΙΘ΄21), στο ραδαμάνθυο δίκαιο “εἰ καὶ πάθοι τὰ τ’ ἔρεξε” (Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια, 1132b21-27), στους πυθαγόρειους “το δίκαιον το αντιπεπονθός άλλ”. Είναι γνωστή στο χιττιτικό κώδικα, στους ιροκέζους της βόρειας Αμερικής, στην αρχαία Ελλάδα. Και επιζεί στις δυτικές κοινωνίες του μεσαίωνα, στους ισλανδούς, τους σκωτσέζους, στη Βουργουνδία, τη Σερβία, την Ιαπωνία. Στη νεότερη εποχή εμφανίζεται η βεντέτα, από τους bandit (ληστές) της Κορσικής. Επιχωριάζει όχι μόνο σε απομονωμένες κοινωνίες, (Κορσική, Μάνη, Σφακιά, Ιόνια, Αλβανία) αλλά και εκτός αυτών.
