Πνευματικό Ημερολόγιο (Σημειώσεις για τον 21ο αιώνα): ΣΑΙΝ ΣΙΜΟΝ

Επιμέλεια – Κείμενα: Στρατής Παπαμανουσάκης

ΣΑΙΝ ΣΙΜΟΝ – CL. H. COMTE DE SAINT SIMON
(Παρίσι 1760-1825)

Γάλλος φιλόσοφος και οικονομολόγος, με περιπετειώδη ζωή, μαχητής στον αμερικανικό πόλεμο της ανεξαρτησίας. Κυριότερος εκπρόσωπος του νεότερου ουτοπικού σοσιαλισμού, ξεκινώντας από μια θρησκεία της επιστήμης και επισημαίνοντας την ανάδυση της τάξης των βιομηχάνων, επιχείρησε να ορίσει έναν σοσιαλισμό στηριγμένο στον προγραμματισμό και στην τεχνοκρατία. Η πνευματική του πορεία αρχίζει από την καρτεσιανή επιστήμη, περνά στην αριστοκρατική πνευματικότητα και καταλήγει στην ιδέα της παγκόσμιας ειρήνης. Ο σαινσιμονισμός εμφανίστηκε ως μια ιεραρχικά οργανωμένη κοινότητα με θρησκευτικό και κοινωνιστικό περιεχόμενο, περιλαμβάνοντας σε σπέρμα της κατοπινές σοσιαλιστικές ιδέες. Η προσπάθεια των σαινσιμονιστών για μια νέα κοινωνία καταγράφεται στην ιστορία του νεότερου σοσιαλισμού.

Έργα: Επιστολαί κατοίκου της Γενεύης προς τους συγχρόνους του (1802), Εισαγωγή στις επιστημονικές εργασίες του 18ου αιώνα (1807), Επιστολαί εις το Γραφείον των Μηκών (1808), Σχεδιασμός της εγκυκλοπαιδείας, Ιστορία του ανθρώπου (1809-1811), Η αναδιοργάνωση της ευρωπαϊκής κοινωνίας (1814), Κατήχηση των βιομηχάνων (1823-1824), Νέος χριστιανισμός (1825).

Βιβλιογραφία: [Έκδ. Paris (1865-1878), 47 τόμ.], Armand Bazard, Exposition de la doctrine de St. Simon, 1828-1830, Ar. J. Bouth, Saint-Simon and Saint-Simonism, A chapter in the history of socialism in France, 1871, Fr. E. Manuel, The Prophets of Paris, 1962, D.F. Busky, Communism in history and theory, From utopian socialism to the fall of the Soviet Union, 2002, Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου (άρθρ. Ν. Κορκοφίγκα), Εγκυκλοπαιδεία Πάπυρος – Λαρούς.

ΚΕΙΜΕΝΑ: ΖΕΝΤ ΒΕ ΑΒΕΣΤΑ (ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΧΟΥΡΑ ΜΑΖΝΤΑ)

* * *

Μεταξύ δογματιστών και σκεπτικιστών, από τους οποίους οι μεν πρώτοι δέχονται ότι τα πάντα είναι καταληπτά, οι δε δεύτεροι αρνούνται τη δυνατότητα γνώσης ή αρκούνται στην πιθανότητα, βρίσκονται οι οπαδοί της λεγόμενης θετικής σχολής.

Οι θετικιστές αποδέχονται ότι είναι δυνατή η γνώση που προέρχεται μόνο από την εμπειρία, ενώ είναι ανέφικτη και ακατάληπτη κάθε μεταφυσική γνώση. Η πρώτη αρχή των όντων είναι τελείως απρόσιτη στην ανθρώπινη διάνοια. Σ’ αυτήν αρμόζει πλήρης αγνωσία.

Πατέρας του όρου θετικισμός είναι ο Σαιν Σιμόν, που ακολουθείται από τον Φουριέ, τον Ντ’ Αλαμπέρ, και κυρίως τον Κοντ. Με αποκλίσεις δέχονται τον θετικισμό ο Σπένσερ και ο Χούσσερλ.