Πνευματικό Ημερολόγιο (Σημειώσεις για τον 21ο αιώνα): ΑΪΝΣΤΑΪΝ

Επιμέλεια – Κείμενα: Στρατής Παπαμανουσάκης

ΑΪΝΣΤΑΪΝ – ALBERT EINSTEIN
(Ουλμ, Βυρτεμβέργη 1879 – Πρίνστον, Η.Π.Α. 1955)

Κορυφαίος γερμανοεβραίος φυσικός, καθηγητής στα Πανεπιστήμια Ζυρίχης, Πράγας, Βερολίνου και Πρίνστον, βραβείο Νόμπελ Φυσικής 1921. Διατύπωσε το αξίωμα των κβάντων, ποσοτήτων ενεργείας από τις οποίες αποτελείται το φως, καθώς και την ειδική και την γενική θεωρία της σχετικότητας και του ενιαίου πεδίου, που σφράγισε τη σύγχρονη επιστήμη, αναθεωρώντας τις έννοιες του χώρου και του χρόνου στη φυσική και προσδιορίζοντας την ισοδυναμία μάζας και ενέργειας. Διεφώνησε πάντως με τα συμπε-ράσματα της σχολής της Κοπεγχάγης, με την περίφημη φράση του «ο Θεός δεν παίζει ζάρια». Υπέρμαχος της δικαιοσύνης και της ειρήνης, μολονότι συνέβαλε στο πρόγραμμα κατασκευής της ατομικής βόμβας, δραστηριοποιήθηκε κατόπιν στον αγώνα κατά της διάδοσης των πυρηνικών, μαζί με τον Άλμπ. Σβάιτσερ και τον Μπ. Ράσσελ.
Έργα: Folgerungen aus den kapillaritätserscheinungen (1901), On a heuristic viewpoint conserning the production and transformation of light (1905), A new determination of molecular dimensions (1905), On the motion – required by the molecular kinetic theory of heat – of small particles suspended in a stationary liquid (1905), On the electrodynamic of moving bodys (1905), Does the inertia of a body depend upon its energy content? (1905), Die feldgleichunger der gravitation (1915), Cosmological considerations in the general theory of relativity (1917), Zur quantemtheorie der strahlung (1917), Fundamental ideas and problems of the theory of relativity (1923), Can quantum-mechanical description of physical reality be considered complete? (1935), Why socialism? (1949), On the generalized theory of gravitation (1950), Ideas and opinions (1954).

Βιβλιογραφία: L. Barret, Το σύμπαν και ο Αϊνστάϊν, 1948, L. de Broglie, La physique contemporaine et l’ oeuvre d’ Einstein, 1949, I. Schwartz – M. McGuinness, Einstein for beginners, 1979, A. Pais, Subtle is the Lord, The science and the life of Albert Einstein, 1982, H.J. Küpper, Varius thinks about Albert Einstein, 2000, J. Mehra, Albert Einstein’s first paper, 2001, Walter Isaacson, Einstein, His life and Universe, 2007, Εγκυκλοπαιδεία Πάπυρος – Λαρούς, Βικιπαίδεια.

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ: E = mc2 (Γενική θεωρία σχετικότητας)

ΚΕΙΜΕΝΑ: ΑΙΝΣΤΑΙΝ, ON THE ELECTRODYNAMIC OF MOVING BODYS

* * *

Το πρόβλημα της δημιουργίας και λειτουργίας του κόσμου είναι το πρόβλημα της φύσης της ύλης. Και πάλι η μηχανική, υλιστική αντίληψη και η τελολογική θεωρία της σκοπιμότητας αντιμάχονται.
Όλα στον κόσμο συντελούνται κατά ποιητικά αίτια. Η ύλη, αγέννητη, ανώλεθρη, αναλλοίωτη, γεμίζει το χώρο με την έκταση και την κίνηση.

Όλα στον κόσμο γίνονται κατά τελικά αίτια. Υπερκόσμιο είναι, τα τελικά αίτια έξω από τα πράγματα, ο θείος νους και οι ιδέες, ή και μέσα στον κόσμο, προϊόντα βαθμιαίας ανάπτυξης και τελείωσης.

Οι προσωκρατικοί, ο Δημόκριτος, ο Επίκουρος, ο Γκασεντί, ο Καρτέσιος, ο Μπόυλ, ο Νεύτων, ο Λαβουαζιέ, ο Γκαίη Λυσσάκ, ο Δάλτων, ο Προυστ, ο Κάντιος, ο Πλάνκ, ο Ντε Μπρολί, ο Ράδερφορντ, ο Νίλς Μπωρ, διεκδικούνται από τους οπαδούς της μηχανικής θεωρίας. Ο Ηράκλειτος, ο Αναξαγόρας, ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης, ο Πλωτίνος, οι στωϊκοί, οι Πατέρες της Εκκλησίας, ο Κουζάνος, ο Παράκελσος, ο Καμπανέλα, ο Λάϊμπνιτς, ο Μπέρκλεϋ, τοποθετούνται στους υποστηρικτές της τελολογικής θεωρίας.