Το βίντεο που θα δείτε δημιουργήθηκε τον Μάρτη του 2012 όμως μοιάζει σα να φτιάχθηκε σήμερα.
Ήταν η περίοδος λίγο μετά την εμφάνιση του SARS, του δίδυμου αδελφού του σημερινού κορωνοϊού, ο οποίος όμως εξαιτίας των έγκαιρων κινήσεων που έγινε τελικώς τέθηκε υπό έλεγχο. Και ευτυχώς, γιατί η θνητότητά του ήταν πολύ υψηλότερη και έφτανε περίπου το 10%.
Στο βίντεο παρουσιάζεται συνοπτικά μία ιστορία των πανδημιών που έχει περάσει η ανθρωπότητα, τους λόγους της εξάπλωσης και τις συνέπειές τους. Όπως τονίζεται, οι συνέπειες ακόμη και στις μικρότερες πανδημίες μοιάζουν με αυτές ενός πολέμου.
Διαβάστε το σχετικό κείμενο και δείτε το βίντεο:
Ζούμε σε ένα διασυνδεδεμένο, αυξανόμενα παγκοσμιοποιημένο κόσμο.
Χάρη στα διεθνή αεροπορικά ταξίδια, οι άνθρωποι και οι ασθένειες που κουβαλάνε μπορούν να βρεθούν σε οποιαδήποτε πόλη του πλανήτη μέσα σε λίγες ώρες.
Κι από τη στιγμή που ένας ιός προσγειωθεί, το μόνο που χρειάζεται μερικές φορές είναι ένα φτάρνισμα για να μεταδώσει τη μόλυνση σε ολόκληρη την κοινότητα.
Όταν οι άνθρωποι ήμασταν κυνηγοί, περιπλανώμενοι στις άγριες σαβάνες, δεν παραμέναμε σε ένα μέρος για πολύ, και οι οικισμοί δεν ήταν αρκετά μεγάλοι ώστε να υποστηρίξουν τη μετάδοση μολυσματικών μικροβίων.
Με τον ερχομό όμως της γεωργικής επανάστασης πριν από 10.000 χρόνια, και τη δημιουργία μόνιμων οικισμών στη Μέση Ανατολή, οι άνθρωποι άρχισαν να ζουν δίπλα στα ζώα, διευκολύνοντας την εξάπλωση βακτηρίων και ιών μεταξύ των ζώων και των ανθρώπων.
Οι επιδημίες και οι πανδημίες εμφανίζονται με πολλές μορφές.
Το 2010, για παράδειγμα, ένας καταστροφικός σεισμός έπληξε την Αϊτή, εξαναγκάζοντας χιλιάδες ανθρώπους να ζήσουν σε προσωρινούς καταυλισμούς.
Σε λίγες εβδομάδες, οι καταυλισμοί έγιναν εκκολαπτήρια χολέρας, ενός βακτηρίου που εξαπλώνεται μέσω μολυσμένων υδάτων, πυροδοτώντας μια επιδημία σε ολόκληρη τη χώρα.
Η πιο συχνή όμως αιτία εμφάνισης επιδημιών είναι οι ιοί, όπως ο ιός της ιλαράς, της γρίπης και o ιός HIV.
Όταν εξαπλωθούν σε παγκόσμια κλίμακα, τις αποκαλούμε πανδημίες.
"google ad"
Πανδημίες έχουν εμφανιστεί σε όλη την ιστορία του ανθρώπου.
Ορισμένες έχουν αφήσει σημάδια σε ιστούς και οστά των θυμάτων τους, ενώ ενδείξεις για άλλες προέρχονται από διατηρημένο DNA.
Για παράδειγμα, επιστήμονες έχουν διασώσει DNA από βακτήρια που μεταδίδουν τη φυματίωση από υπολείμματα σε αρχαίες Αιγυπτιακές μούμιες.
Και το 2011, επιστήμονες ερεύνησαν ένα λάκκο θυμάτων πανώλης στο Λονδίνο και κατάφεραν να αναπαράγουν το γονιδίωμα του Yersinia pestis, του βακτηρίου που ευθύνεται για τον Μαύρο Θάνατο του 14ου αιώνα.
Πιστεύεται ότι η πανώλη πρωτοεμφανίστηκε στην Κίνα περίπου το 1340, εξαπλώθηκε δυτικά κατά μήκος του δρόμου του μεταξιού, τη διαδρομή των καραβανιών από τη Μογγολία έως την Κριμαία.
Το 1347 η πανώλη έφτασε στη Μεσόγειο, και μέχρι το 1400 είχε σκοτώσει πάνω από 34 εκατομμύρια Ευρωπαίους, κερδίζοντας επάξια τον τίτλο, η Μεγάλη Θνησιμότητα.
Οι ιστορικοί αργότερα την αποκάλεσαν Μαύρο Θάνατο.
Παρόλα αυτά, η πιο θανατηφόρα πανδημία με διαφορά είναι η Γρίπη.
Η γρίπη κυκλοφορεί διαρκώς ανάμεσα στο Νότιο και το Βόρειο Ημισφαίριο.
Στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη, εποχιακές επιδημίες εμφανίζονται κάθε φθινόπωρο και χειμώνα.
Με την πλειοψηφία παιδιών και ενηλίκων να έχουν εκτεθεί σε προηγούμενες περιόδους αυτές οι ασθένειες είναι συνήθως ήπιες.
Όμως, κάθε 20 με 40 περίπου χρόνια ο ιός υπόκειται σε εκτεταμένη μετάλλαξη.
Συνήθως αυτό συμβαίνει όταν ένα πρωταρχικό στέλεχος του ιού που κυκλοφορεί ανάμεσα σε πάπιες και πουλερικά εκτροφής συναντά έναν ιό από χοίρους, και ανταλλάσουν γονίδια.
Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως αντιγονική μετατόπιση και έχει συμβεί πολλές φορές στην ιστορία του ανθρώπου.
Η πρώτη καταγεγραμμένη πανδημία συνέβει το 1580.
Στη διάρκεια του 18ου και 19ου αιώνα είχαμε τουλάχιστον 6 επιπλέον πανδημίες.
Από πλευράς όμως θνησιμότητας, καμία δεν συγκρίνεται με την Μεγάλη Πανδημία Γρίπης του 1918.
Οι πρώτες ενδείξεις της πανδημίας φάνηκαν την άνοιξη, όταν αμερικανικά στρατεύματα στη Βόρεια Γαλλία άρχισαν να παραπονιούνται για ρίγη, πονοκεφάλους και πυρετό.
Στην συνέχεια, τον ακόλουθο Σεπτέμβρη, σε στρατώνες κοντά στη Βοστώνη, στρατιώτες άρχισαν να καταρρέουν κατά τη διάρκεια παρέλασης, και μεταφέρθηκαν στο ιατρείο του στρατοπέδου.
Σύμφωνα με έναν χειρούργο του στρατοπέδου, δύο ώρες μετά την εισαγωγή είχαν ερυθρόμορφες κηλίδες στα ζυγωματικά και μερικές ώρες αργότερα ήταν ορατή η κυάνωση που εκτεινόταν από τα αυτιά τους και εξαπλωνόταν σε όλο το πρόσωπο.
Ο θάνατος ήταν θέμα λίγων ωρών και ήταν απλά ένας αγώνας να ανασάνουν μέχρι να πεθάνουν από ασφυξία.
Στο ατμόπλοιο Λεβιάθαν, ένα αμερικάνικο μεταγωγικό πλοίο με προορισμό το Μπορντώ, άρρωστοι άνδρες είχαν ρινική αιμορραγία κάνοντας τα καταστρώματα ανάμεσα στις κουκέτες τους λεία από τα σωματικά υγρά.
Εν τω μεταξύ, Βρεττανοί στρατιώτες που επέστρεφαν με άδεια από τη Βόρειο Γαλλία μετέφεραν τη γρίπη στο Ντόβερ και σε άλλα λιμάνια της Μάγχης, απ’ όπου ο ιός μεταφέρθηκε σιδηροδρομικά στο Λονδίνο.
Με την πανδημία να έχει κάνει τον κύκλο της έως τον Απρίλη του 1919, περίπου 675.000 Αμερικάνοι και 230.000 Βρεττανοί είχαν πεθάνει.
Στην Ινδία μόνο, σκοτώθηκαν περίπου 10 εκατομμύρια, και παγκοσμίως ο αριθμός θανάτων έφτασε τον εκπληκτικό αριθμό των 50 εκατομμυρίων.
Αυτό όμως συνέβη τότε.
Σήμερα, τα αεροπλάνα μπορούν να μεταφέρουν ιούς σε κάθε χώρα της υφηλίου σε κλάσματα του χρόνου που ήθελε το 1918.
Το Φεβρουάριο του 2003, για παράδειγμα, ένας Κινέζος ιατρός αφίχθη στο ξενοδοχείο Μετροπόλ στο Χονγκ Κονγκ νιώθοντας αδιαθεσία.
Εν αγνοία του, έφερε ένα νέο ιό, ζωικής προέλευσης που ονομάστηκε SARS, το Σύνδρομο Οξείας Αναπνευστικής Δυσχέρειας.
Σε 24 ώρες από τη στιγμή εισόδου του στο Δωμάτιο 913, είχαν μολυνθεί 16 άλλοι επισκέπτες του ξενοδοχείου και τις επόμενες μέρες, 5 αεροπλάνα προς υπεράκτιους προορισμούς εξάπλωναν τον ιό στο Βιετνάμ, τη Σιγκαπούρη και τον Καναδά.
Πτήσεις για το Χονγκ Κονγκ, το Τορόντο και άλλες πόλεις γρήγορα καθηλώθηκαν και χάρη σε επιπρόσθετα μέτρα εκτάκτου ανάγκης, μια πανδημία απετράπει.
Μετά την πάροδο τεσσάρων μηνών από το αρχικό ξέσπασμα, ο ιός SARS είχε προσβάλλει 29 χώρες παγκοσμίως και ήταν νεκροί περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι.
Παρά το γρήγορο περιορισμό του ιού, παρόλα αυτά, δεν μπόρεσαν να αποφευκτούν για τα ανησυχητικά έκτακτα δελτία ειδήσεων που εξέπεμπαν τα συνδρομητικά κανάλια και το Διαδίκτυο.
Με τους μπλόγκερς να συνεισφέρουν στην υστερία μέσω της διάδοσης ατεκμηρίωτων θεωριών συνωμοσίας, ο τουρισμός στο Χόνγκ Κόνγκ και άλλες πόλεις τελμάτωσε, προκαλώντας ζημιές αξίας μεγαλύτερης 10 δισεκατομμύριων δολαρίων Αμερικής.
Κάποιες επιχειρήσεις, παρόλα αυτά, τα κατάφεραν εξαίσια. Οι επιχειρήσεις που κατασκεύαζαν μάσκες.
Πάνω απ’ όλα, ο SARS μας υπενθύμισε ότι οι πανδημίες συσχετίζονται με τον πανικό.
Εάν η ιστορία μας διδάσκει κάτι, είναι ότι αν και οι πανδημίες ξεκινούν μικρές, ο αντίκτυπός τους μπορεί να είναι τόσο δραματικός, όσο οι πόλεμοι και οι φυσικές καταστροφές.
Η διαφορά σήμερα είναι ότι η επιστήμη μας επιτρέπει να τις εντοπίσουμε στην αρχή τους και να λάβουμε μέτρα για να μετριάσουμε το αντίκτυπό τους προτού μεταδοθούν σε ευρεία κλίμακα.
Δείτε το βίντεο: