Θα μπορούσε να ήταν πόλος έλξης χιλιάδων τουριστών αλλά παραμένει δύσκολη η πρόσβαση και όταν φθάσει κάποιος εκεί απογοητεύεται… – Τι λέει ο Δήμος Ηρακλείου
Άγρια ξερά χόρτα, σπασμένα κλαδιά, σκουπίδια, γκράφιτι πάνω σε πινακίδες με πληροφορίες για τουρίστες, πεταμένα λάστιχα, σπασμένες και αποκολλημένες πέτρες συνθέτουν το σκηνικό γύρω από τον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη. Ο πρόσφατος βανδαλισμός του σταυρού στον τάφο του μεγάλου Κρητικού συγγραφέα, για τον οποίο έγραψε το Cretalive, είναι – όπως αναφέρουν πολλοί – μόνο ένα μικρό δείγμα της αντιμετώπισης που έχει ο χώρος.
Ένα μνημείο που θα μπορούσε να αποτελεί μνημείο παγκόσμιας ακτινοβολίας τόσο για τον σπουδαίο Κρητικό συγγραφέα, που δόξασε τη χώρα μας στα πέρατα του κόσμου, όσο και για το Ηράκλειο έχει γίνει τόπος απαξίωσης και αποσύνθεσης αντικειμένων.
Η κ. Κατερίνα Ζωγραφιστού πρόεδρος του Παραρτήματος Ελλάδας της Διεθνούς Ένωσης Φίλων Νίκου Καζαντζάκη αναγνωρίζει το πρόβλημα ωστόσο επισημαίνει με δηλώσεις της στο Cretalive ότι «πρέπει να έχουμε κατανόηση, διότι γίνεται συντήρηση του μνημείου και οι εργασίες πιθανόν να μην έχουν ακόμα τελειώσει. Ίσως δεν θα έπρεπε να γίνονται αυτά τα έργα κατά την θερινή περίοδο που οι επισκέπτες είναι πολύ περισσότεροι. Ελπίζουμε να γίνει αποκατάσταση του χώρου σύντομα».
Παράλληλα εκφράζει την πικρία της καθώς τις προηγούμενες ημέρες φιλοξενήθηκε στο Ηράκλειο η Παγκόσμια Επετειακή Συνάντηση της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη ωστόσο οι επισκέπτες από την Λατινική Αμερική, την Ασία, την Αφρική δεν μπόρεσαν να επισκεφθούν το μνημείο.
«Οι μαθητές (δύο από την Ελλάδα και ένας από το Βέλγιο), που έλαβαν μέρος στον Διεθνή Μαθητικό Διαγωνισμό Λογοτεχνίας και Ζωγραφικής που δόθηκε στα σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης της Ελλάδας και του αποδήμου ελληνισμού για τα 35 χρόνια της Εταιρείας, βραβεύτηκαν, σε εκδήλωση στο ξενοδοχείο Αστόρια στις 5 Αυγούστου 2023. Πριν έρθουν και επειδή ήταν η πρώτη φορά που επισκεπτόταν την πόλη μας, μας είχαν ζητήσει να δουν τον τάφο του Καζαντζάκη. Δυστυχώς απογοητεύτηκαν, διότι αυτό ήταν αδύνατον. Δεν μπόρεσαν καν να πλησιάσουν το μνημείο. Θέλω να προσθέσω εδώ ότι μια από τις πιο αξιέπαινες δράσεις του Δήμου μας είναι η εικονογράφηση κτιρίων της πόλης με εξαιρετικές παραστάσεις. Στην τεράστια επιφάνεια της βόρειας πλευράς του ξενοδοχείου Αστόρια, οι μαθητές, οι γονείς τους και όλοι οι προσκεκλημένοι μας θαύμασαν και με το δίκιο τους την υπέροχη προσωπογραφία του Ν. Καζαντζάκη που κυριαρχεί στην Πλατεία Ελευθερίας», αναφέρει η κ. Ζωγραφιστού.
Ανάμεσα στα πολλά αρνητικά η κάμερα του Cretalive κατέγραψε και ένα θετικό στον τάφο του Καζαντζάκη: ο δήμος έχει μεριμνήσει και κατασκευάστηκαν ράμπες για αναπήρους ή καρότσια μωρών που οδηγούν από την περίμετρο γύρω από το μνημείο από και προς τον τάφο του Νίκου και της Ελένης Καζαντζάκη. Ωστόσο οι ράμπες αυτές παραμένουν ουσιαστικά σε αχρηστία εφόσον δεν υπάρχει αναβατήρας ή ασανσέρ που να οδηγεί από το λόφο του Μαρτινέγκο επάνω στο μνημείο.
Αναφορικά με το σημαντικό αυτό ζήτημα η κ. Ζωγραφιστού υπογραμμίζει ότι «στο μνημείο χρειάζεται αναβατήρας ή ασανσέρ. Φυσικά το ασανσέρ διευκολύνει περισσότερο την πρόσβαση, διότι μπορεί να ανέβει ένα άτομο με κινητικά προβλήματα ευκολότερα και να επισκεφθεί τον χώρο χωρίς συνοδό. Δεν ξέρω, αν το ηλεκτρικό αναβατόριο εξυπηρετεί το ίδιο καλά κι ούτε είμαι σε θέση να γνωρίζω τί επιτρέπει η Αρχαιολογική Υπηρεσία να γίνει. Οπωσδήποτε θα πρέπει να σεβαστούμε τις αποφάσεις των αρμοδίων υπηρεσιών, διότι έχουν την ευθύνη της διατήρησης των μνημείων. Μακάρι να μην υπήρχε ανάγκη για παρεμβάσεις. Όμως δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τους συνανθρώπους μας, που αδυνατούν να πλησιάσουν το χώρο και να τους βοηθήσουμε με τις αποφάσεις μας. Όλοι έχουμε τα ίδια δικαιώματα στη ζωή».
Σε κάθε περίπτωση ο Σταυρός αποκαταστάθηκε μόλις δύο ημέρες μετά το χτύπημα αγνώστων οι οποίοι τον έσπασαν βεβηλώνοντας με τον τρόπο αυτό ολόκληρο το μνημείο. Επίσης η θέα επάνω από το Μαρτινέγκο προς το Ηράκλειο και τη θάλασσα είναι επιβλητική και θα μπορούσε να αποτελεί πόλο έλξης εκατοντάδων τουριστών καθημερινά είτε γνωρίζουν είτε όχι το έργο του μεγάλου Κρητικού συγγραφέα και είναι κρίμα τέτοια μνημεία να αφήνονται στο έλεος της φύσης και των βανδαλισμών.
Τι λέει ο Δήμος Ηρακλείου
Διευκρινήσεις για τις κινήσεις της Δημοτικής αρχής Ηρακλείου σχετικά με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο χώρος στον τάφο του Ν. Καζαντζάκη δίνει – μέσω του Cretalive – o αρμόδιος αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, Γιάννης Αναστασάκης.
Αναλυτικά ο κ. Αναστασάκης αναφέρει τα εξής:
“Εχουμε αποφασίσει να βελτιώσουμε το χώρο στο Μαρτινέγκο και για το σκοπό αυτό έχουμε υπογράψει σχετική σύμβαση η οποία περιλαμβάνει νέες φυτεύσεις και ήπια βελτίωση των υποδομών.
Δυστυχώς το έργο έχει καθυστερήσει για αυτό και ζήτησα να γίνει εντατικοποίηση των εργασιών μετα την επίλυση των τελευταίων γραφειοκρατικών εκκρεμοτήτων.
Για την πρόσβαση ΑΜΕΑ έχουμε αιτηθεί εδώ και αρκετούς μήνες στην Αρχαιολογική Υπηρεσία την έγκριση τοποθέτησης ανελκυστήρα αλλά δεν έχουμε λάβει απάντηση προς το παρόν.
Την ίδια στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη ένα σημαντικό έργο διαμόρφωσης της συνολικής διαδρομης επί των τειχών από τη Βίγλα έως τον Προμαχώνα του Αγίου Ανδρέα στην παραλιακή το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί περί το τέλος του έτους.
Σε ό,τι αφορά τους βανδαλισμούς που συμβαίνουν κατά διαστήματα, δυστυχώς είναι κάτι που παρατηρούμε συχνά στον δημόσιο χώρο. Χρειάζεται συνεχής περιφρούρηση και ίσως το ιδανικό θα ήταν να τοποθετηθεί σύστημα παρακολούθησης στους βασικούς χώρους.
Πηγή: Μαρία Αγαπάκη / cretalive.gr