Κείμενο: Γιάννης Αγγελάκης
Φωτός: Νίκος Αγγελάκης, Γιάννης Αγγελάκης
Τέλος εποχής για τα Χανιά. Σήμερα εκκενώθηκε η κατάληψη Rosa Nera.
H επιχείρηση της αστυνομίας συνέβη αργά μεσάνυχτα, στις 04.30, ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρχει αρκετός κόσμος για την προάσπιση της κατάληψης.
Αρκετές διμοιρίες των ΜΑΤ τοποθετήθηκαν περιμετρικά της κατάληψης και στους γύρω δρόμους ενώ κατά την εκκένωση υπήρξε ολιγομελή ομάδα 15 ατόμων που βρισκόταν μέσα.
Να σημειώσουμε ότι αυτή τη στιγμή στο Αστυνομικό Μέγαρο Χανίων τα 15 άτομα αυτά άτομα έχουν προσαχθεί και αντιμετωπίζουν πλημελλήματα. Σημειώνουμε ότι μεταξύ των 15 ατόμων είναι και μετανάστες οι οποίοι έβρισκαν στέγη εντός της κατάληψης.
Η επιχείρηση κράτησε αρκετές ώρες ενώ χαρακτηριστικό είναι ότι στο σημείο βρισκόταν ειδικοί φρουροί από όλη την Κρήτη αλλά και από την Αθήνα.
Η κυκλοφορία στους γύρω δρόμους είχε αποκλειστεί ενώ και μέχρι τις 10 το πρωί η παρουσία της αστυνομίας καθώς και ειδικών δυνάμεων είναι εξαιρετικά έντονη.
Στο σημείο παραμένει και ομάδα αλληλέγγυων η οποία και φωνάζει συνθήματα υπέρ της κατάληψης και ενάντια στην εκκένωσή της.
Σημειώνουμε ότι κατά την αποχώρηση αξιωματικών ττης αστυνομίας καθώς και ιδιωτικού συνεργείου σιδηροκατσκευών υπήρξε ένταση αφού ρίφθηκαν μπουκάλια με την αστυνομία να πετά δακρυγόνα
Ένα εκ των δακρυγόνων κτύπησε και τη δημοσιογράφο της ΕΡΑ Χανίων κ. Σοφία Θεοδωράκη.
Όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες που σας παρουσιάζουμε, ήδη έχουν αρχίσει οι διαδικασίες αδειάσματος της κατάληψης αφού φορτηγά με εργάτες φορτώνουν ότι υπάρχει μέσα.
Για τις 12 το μεσημέρι έχει προγραμματιστεί συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην Πλατεία της Δημοτικής Αγοράς στα Χανιά.
Η οργή της Belvedere για την κατάληψη που έγινε θεσμός, και η αντίδραση για το «μπαλκόνι των Χανίων» που μετατρέπεται σε ξενοδοχείο
Η πρόσφατη απόφαση του Πολυτεχνείου Κρήτης για πολυετή παραχώρηση σε ξενοδοχειακή εταιρεία του ιστορικού κτηρίου της πρώην Μεραρχίας Κρητών και των πρώην Φυλακών Στρατώνων στον λόφο Καστέλι στο Παλιό Λιμάνι, πυροδότησε ένα μεγάλο κύκλο συζητήσεων και αντιδράσεων τόσο για τον τρόπο που έγινε η μεταβίβαση του κτιρίου όσο και για τη σημασία του, με δεκάδες προσωπικότητες των Χανίων να εκφράζουν την αντίθεσή τους στη μετατροπή του ιστορικού κτιρίου σε boutique hotel και τις συγγραφείς Μαρώ Δούκα και Ιωάννα Καρυστιάνη να το περιγράφουν ως το «μπαλκόνι των Χανίων».
Σημειώνουμε ότι λίγες μόλις βδομάδες πριν, στις αρχές Αυγούστου, η εταιρεία Belvedere η οποία έχει καρπωθεί το ιστορικό κτίριο εξέφραζε την οργή της για την «παράνομη κατάληψη» που «έχει αναχθεί όλα αυτά τα χρόνια σε ΘΕΣΜΟ της πόλης των Χανίων» κατηγορώντας τις αρχές του τόπου για «παγιωμένη κατάσταση αδράνειας» σημειώνοντας επίσης ότι «η τοπική κοινωνία φαίνεται να έχει συμβιβαστεί με υτή την κατάσταση και να την επικροτεί κιόλας».
Το ζήτημα της κατάληψης έχει συζητηθεί και στο δημοτικό συμβούλιο με τους συμβούλους να παρουσιάζονται διχασμένοι κατά την ψήφιση σχετικού ψηφίσματος ενάντια στη μετατροπή του χώρου σε ξενοδοχείο.
Πρόσφατα επίσης, τον Νοέμβρη του 2019 ο αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας και βουλευτής Χανίων της Νέας Δημοκρατίας κ. Βασίλης Διγαλάκης και πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης κατά τη μεταβίβαση του κτιρίου στην εταιρεία Belvedere είχε πει:
“Είχαμε ζητήσει στο παρελθόν την εκκένωση του κτιρίου και για λόγους επικινδυνότητας και γιατί το Πολυτεχνείο έχει αποφασίσει να προχωρήσει στην αξιοποίηση του κτιρίου. Είναι μια παράνομη κατάληψη που πρέπει να τελειώσει. Είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, στην ανακοίνωση που έγινε δεν άκουσα να υπάρχει καμία εξαίρεση, θεωρώ ότι θα προχωρήσει κανονικά η διαδικασία αξιοποίησης των κτιρίων.”
Η ιστορία του κτιρίου
Το κτήριο της Μεραρχίας – όπως είναι ευρύτερα γνωστό στα Χανιά – στο οποίο βρισκόταν η κατάληψη κτίστηκε γύρω στο 1890 από τους Tούρκους για χρήση του πασά.
Μετά την επανάσταση του 1897-1898 και την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους, το κτίριο πέρασε στον Πρίγκιπα Γεώργιο, ο οποίος είχε οριστεί ως ύπατος αρμοστής έως και το 1905.
Χρησιμοποιήθηκε ως Διοικητήριο την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας, ως πρώτη έδρα της διοίκησης του Ελληνικού Κράτους μετά το 1913 και την Ενωση. Από το μπαλκόνι του Νέου Διοικητηρίου ο πρίγκιπας Αρμοστής της Κρήτης Γεώργιος εκφώνησε το λόγο του, την ίδρυση της Κρητικής πολιτείας στα 1898 και ανακηρύσσονται τα Χανιά πρωτεύουσα της Κρήτης.
Κατά την Περίοδο της Γερμανικής Κατοχής το κτίριο αξιοποιήθηκε από τους Ναζί καθώς εγκαταστάθηκε η κομαντατούρα της Γκεστάπο. Τα υπόγεια του κτιρίου αξιοποιήθηκαν ως κελιά για βασανιστήρια.
Τέλος την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας του Παπαδόπουλου, εγκαταστάθηκε η στρατιωτική διοίκηση και η Ε.Σ.Α, χρησιμοποιήθηκε ως έδρα της 5ης Μεραρχίας του Στρατού, όπου έμεινε και σαν όνομα το κτίριο της Μεραρχίας.
Το 1985 το κτίριο της Μεραρχίας περνάει από το Υπουργείο Άμυνας στο Υπουργείο Παιδείας, όπου στην συνέχεια δίνεται στο νεοσύστατο Πολυτεχνείο Κρήτης για να στεγάσει τις εκπαιδευτικές του δραστηριότητες. Από το 1985 έως και το 2004 το κτίριο δεν αξιοποιήθηκε με κανένα τρόπο.
Η ιστορία της κατάληψης
Τον Ιούνιο του 2004 μία αυτόνομη ομάδα υπό τον Βαρδή Τσουρή κατέλαβε το κτίριο και το ανακήρυξε για πρώτη φορά ελεύθερο χώρο. Από εγκαταλελειμμένο κτίριο μετατράπηκε σε χώρο στέγασης αλλά και πολιτιστικών και κοινωνικών δράσεων. Με συλλογική εργασία, καθαρίστηκε ο χώρος από απορρίμματα, με προσωπικά έξοδα της ομάδας έγιναν επισκευές και η συντήρηση του κτιρίου.
Η κατάληψη υπήρξε ένα ζωντανό κύττατο της πόλης εδώ και 16 χρόνια. Ως χώρος μετατράπηκε σε σημείο συνάντησης ανθρώπων από όλο το φάσμα της αριστεράς και του αναρχικού χώρου καθώς και της νεολαίας η οποία γέμιζε τον χώρο της κατάληψης στις εκδηλώσεις της.
Στην κατάληψη Rosa Nera έχουν φιλοξενηθεί δεκάδες κοινωνικές πολιτιστικές και πολιτικές ομάδες, μετανάστες απεργοί πείνας μετά τη νικηφόρα έκβαση του αγώνα τους, θύματα ρατσιστικών και φασιστικών επιθέσεων, κούρδοι πρόσφυγες που έφτασαν με σαπιοκάραβα στις ακτές μας, φτωχοί έλληνες και μετανάστες, μέλη της αποστολής στη Γάζα.
Ως κατάληψη με κείμενα αλλά και δράσεις έχουν συμμετάσχει σε μία σειρά τοπικών και λαϊκών αγώνων, από τις διεκδικήσεις για το στρατόπεδο Μαρκόπουλου έως τον αντιβασικό αγώνα και τις απεργίες για τα εργατικά και κοινωνικά δικαιώματα.
Στην κατάληψη έχουν γίνει ανά καιρούς μαθήματα κεραμικής, μαθήματα ελληνικών σε μετανάστες, θεωρητικά μαθήματα μουσικής (σολφέζ), πρακτικά μαθήματα μουσικής, μαθήματα ριζίτικου τραγουδιού, μαθήματα capoeira, σκοποβολής με αεροβόλο, μαθήματα απόσταξης ρακής, πρακτικά μαθήματα κουράς, σφαξίματος, γδαρσίματος και μελίσματος αμνοεριφίων, μαθήματα μαγειρικής και μαθήματα παρασκευής ψωμιού. ποιητικές βραδιές, μουσικές θεματικές βραδιές,παρουσιάσεις βιβλίων και ταινιών συλλογικοτήτων από τις ίδιες κ.λπ.
Το πόσο είχε αγκαλιαστεί η κατάληψη από την τοπική κοινωνία ήταν φανερό και απο τη μεγάλη συμμετοχή πολιτών στις εκδηλώσεις της:
Στην κατάληψη λειτούργησαν
- -συλλογική κουζίνα
- -αντιεμπορευματικό καφενείο χωρίς τιμοκατάλογο
- -αυτοοργανωμένο παιδικό στέκι
- -θεατράκι όπου γινόταν παραστάσεις με σχήματα από όλο τον ελλαδικό χώρο
- -ηχομονωμένο στούντιο μουσικής
- -βιβλιοθήκη
- -χαριστικό αντιπαζάρι
- -κινηματογραφική λέσχη κάθε Τετάρτη χωρίς αντίτιμο
- -γυμναστήριο
- -αίθουσες εκδηλώσεων
- -ξενώνες φιλοξενίας όπου εκτός από τους κατοίκους που επιλέγουν να διαβιούν συλλογικά, έχουν φιλοξενηθεί προσωρινά άτομα (κυρίως πρόσφυγες και μετανάστες εργάτες) με σοβαρά οικονομικά προβλήματα και για μεγάλα διαστήματα δραστηριότητες της ομάδας αυτοβοήθειας – αποασυλοποίησης.