Ηπρώην εισαγγελέας κατά της Διαφθοράς Ελένη Τουλουπάκη, μιλώντας στον Σαράντη Μιχαλόπουλου και το Euractiv, αναφέρθηκε στη δίωξή της για την υπόθεση Novartis, επισημαίνοντας πως το συγκεκριμένο σκάνδαλο έβλαψε και τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Επιπλέον, αναφέρθηκε εκτενώς και στη δίωξή της, τονίζοντας πως πρόκειται ξεκάθαρα για πολιτική επιλογή, όπου την ευθύνη έχει η ελληνική κυβέρνηση. «Στη χώρα μου, δυστυχώς, όταν ο εισαγγελέας, ο οποίος έχει διοριστεί ειδικά για διαφθορά, αγγίζει πολιτικούς, διώκεται, απελαύνεται και, φυσικά, απολύεται», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ακόμη, σχετικά με την αναγγελία του υπουργού Υγείας πως το Δημόσιο θα διεκδικήσει αποζημίωση από την εταιρεία για παράνομες πρακτικές, η κ. Τουλουπάκη υποστηρίζει πως αυτό συνέβη κάτω από τη διεθνή πίεση, ενώ νωρίτερα το ίδιο το κράτος έκανε λόγο για «συνωμοσία».
Επίσης, η πρώην εισαγγελέας τονίζει πως το σκάνδαλο Novartis είναι τόσο σημαντικό, διότι πολύ απλά, επηρεάστηκε το δικαίωμα του πολίτη στην υγεία, καθώς μειώθηκε η πρόσβαση σε προσιτά φάρμακα, λόγω της υπερτιμολόγησης.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξή της:
Όταν, ως επικεφαλής της Εισαγγελίας διαφθοράς στην Ελλάδα, οι συνάδελφοί μου και εγώ ασχοληθήκαμε με την υπόθεση Novartis, αυτό το διεθνές σκάνδαλο διαφθοράς, ανακαλύψαμε κάποια πολύ σοβαρά γεγονότα και αγγίξαμε ένα πολιτικο-οικονομικό σύστημα με ισχυρές δομές.
Το σύστημα αυτό κινητοποιήθηκε άμεσα εναντίον μας για να εξουδετερώσει την έρευνα και να τιμωρήσει εμένα και τους συναδέλφους μου εισαγγελείς, καθώς και δημοσιογράφους που ερευνούσαν την υπόθεση. Οι πολιτικοί που ερευνήθηκαν, από την πρώτη στιγμή που έγιναν μέρος της έρευνάς μας για τη Novartis, κατέθεσαν μια σειρά μηνύσεων και πειθαρχικών αναφορών εναντίον μας, ενώ παράλληλα απειλούσαν δημόσια ότι στο τέλος, θα λογοδοτήσουμε για την έρευνά μας.
Παρόλο που όλες οι αγωγές και οι πειθαρχικές αναφορές εναντίον μας διερευνήθηκαν από την τακτική δικαστική εξουσία και κατατέθηκαν χωρίς περαιτέρω ενέργειες, δυστυχώς, η πορεία των γεγονότων επιβεβαίωσε πλήρως τις απειλές εναντίον μας. Μέσα από μια επιτροπή βουλευτών που συστάθηκε στο Ελληνικό Κοινοβούλιο το 2019, μέλη του σημερινού κυβερνώντος κόμματος και με τις εξουσίες ενός “οιονεί” Εισαγγελέα, ενώ εμείς οι εισαγγελείς διαφθοράς συνεχίζαμε την έρευνα κατά της Novartis και των υπό έρευνα πολιτικών, γίναμε αντικείμενο έρευνας από αυτήν την Επιτροπή, για τις ενέργειές μας στην υπόθεση Novartis.
Αυτά τα μέλη του Κοινοβουλίου, συμπεριλαμβανομένων των υπό έρευνα πολιτικών, ψήφισαν στη συνέχεια σε όλες τις διαδικασίες ψηφοφορίας εναντίον μας, χωρίς να κληθούμε με κανέναν τρόπο να καταθέσουμε τις απόψεις μας σε αυτήν τη διαδικασία, την οποία παρακολουθήσαμε ως απλοί θεατές μέσω των μέσων ενημέρωσης. Αυτή η σχιζοφρενική κατάσταση, στην οποία το νομοθετικό σώμα παρενέβη ψυχρά, αφοπλίζοντας το δικαστικό σώμα, είχε ως αποτέλεσμα μια άνευ προηγουμένου δίωξη εναντίον μας, κατηγορούμενοι για κατάχρηση εξουσίας και σύσταση εγκληματικής οργάνωσης. Φυσικά, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή δεν είχε δικαιοδοσία για μη πολιτικά πρόσωπα. Είναι αυτονόητο ότι αυτή η Επιτροπή δεν εκπλήρωσε τις εγγυήσεις αμεροληψίας που πρέπει να εκπληρώνει κάθε δικαστικός λειτουργός κατά την άσκηση των καθηκόντων του.
Φυσικά, αυτή η Επιτροπή έπρεπε να εκπληρώσει τις θεσμικές εγγυήσεις και να ακολουθήσει τους κανόνες της προδικαστικής διαδικασίας, αλλά αυτό δεν συνέβη. Αρκεί να πούμε ότι σε αυτήν την κοινοβουλευτική διαδικασία, η Επιτροπή ζήτησε την κατάθεση «αξιόπιστων» μαρτύρων εναντίον μας, προσώπων που είχαν προηγουμένως εξεταστεί από εμάς [τους εισαγγελείς] στην ποινική διαδικασία, ως οι κύριοι δράστες του σκανδάλου Novartis.
Είναι γνωστό ότι η θεμελιώδης αρχή του φυσικού δικαστή ισχύει σε όλα τα νομικά συστήματα χωρίς εξαίρεση. Και όμως, η ελληνική κυβέρνηση, με νόμο, κατάργησε τον θεσμό της Εισαγγελίας διαφθοράς και, με αυτόν τον τρόπο, κατάφερε να τερματίσει τη συνεχιζόμενη έρευνά μας και να άρει την υπόθεση Novartis εν μία νυκτί. Πρόσφατα, η ελληνική κυβέρνηση ψήφισε επίσης έναν νόμο «κομμένο και ραμμένο», ο οποίος επέτρεψε στους πολιτικούς να εμφανιστούν στις διαδικασίες εναντίον μας για να υποστηρίξουν τις κατηγορίες εναντίον μας.
Αυτή η διάταξη είχε ανακοινωθεί από έναν από τους πολιτικούς που ερευνήθηκαν σε ένα βιβλίο, στο οποίο περιγράφει ανοιχτά τις διαβουλεύσεις και τις συμφωνίες που είχαν γίνει μεταξύ των πολιτικών σχετικά με τις διαδικασίες που θα ακολουθηθούν εναντίον μας και τις οποίες πράγματι ακολούθησαν….ένα βαρύ πλήγμα στο κύρος της Ελληνικής Δικαιοσύνης και ένα ανεξίτηλο αποτύπωμα στα δημοκρατικά θεμέλια της χώρας μου.
Έχει αποφανθεί η ελληνική δικαιοσύνη ότι πρόκειται για σκάνδαλο και αν ναι, ποιος ευθύνεται; Μιλάμε μόνο για γιατρούς; Έχει διωχθεί κανείς;
Πριν από την κατάργηση της Εισαγγελίας διαφθοράς, είχαμε διώξει στελέχη της Novartis, κυβερνητικά στελέχη (έναν πρώην υπουργό και κρατικούς αξιωματούχους), πρόσωπα που εμπλέκονται σε ξέπλυμα χρήματος, και γιατρούς για υπερβολική συνταγογράφηση. Η υπόθεση σχηματίστηκε σε βάρος επτά πολιτικών, λόγω έλλειψης πληροφοριών, ενώ συνεχίστηκαν οι έρευνες για δύο ακόμη πολιτικούς. Τέλος, περίπου ενάμιση χρόνο μετά την κατάργηση της Εισαγγελίας διαφθοράς, η νέα Εισαγγελία κατέθεσε και τις δύο εκκρεμείς υποθέσεις.
Η Ελληνική Κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι το σκάνδαλο αφορούσε μόνο υπερβολική συνταγογράφηση γιατρών και ότι οι πολιτικοί στοχοποιήθηκαν στην έρευνά μας αποκλειστικά για πολιτικούς σκοπούς. Αυτό δεν ισχύει. Πέρα από το γεγονός ότι ενώπιον του νόμου, όλοι οι πολίτες είναι ίσοι και, ως εκ τούτου, εμείς ως εισαγγελείς δεν είχαμε μόνο το δικαίωμα, αλλά την υποχρέωση να διερευνήσουμε τις καταγγελίες και την ενημέρωση που είχαμε για τους πολιτικούς, είναι προφανές ότι η τιμολόγηση των φαρμάκων δεν γίνεται από γιατρούς, αλλά από κυβερνητικά στελέχη σε πολύ υψηλό επίπεδο.
Κατά συνέπεια, η επίσημη θεωρία της ελληνικής κυβέρνησης, με την οποία μετέτρεψε αυτό το τεράστιο διεθνές σκάνδαλο διαφθοράς σε μια λεγόμενη «συνωμοσία», έρχεται σε αντίθεση με την κοινή λογική.
Στην έρευνά σας, διαπιστώσατε ότι η Ελλάδα ήταν σημείο αναφοράς για τον καθορισμό τιμών για την υπόλοιπη Ευρώπη. Δεδομένου ότι οι τιμές στην Ελλάδα ήταν «μαγειρεμένες», δεν είχε αντίκτυπο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες;
Πράγματι, η Ελλάδα ήταν χώρα αναφοράς στον καθορισμό των τιμών, όχι μόνο στα κράτη μέλη της ΕΕ αλλά και σε τρίτες χώρες. Αφού λοιπόν, μέσα από τα άδικα προνόμια της εταιρείας προς τα πρόσωπα που καθόρισαν τις τιμές στην Ελλάδα, η εταιρεία πέτυχε αυξημένες τιμές των προϊόντων της στη χώρα μου, πέτυχε αυτομάτως «μαγειρεμένες» τιμές στις χώρες εκείνες που χρησιμοποιούσαν τις τιμές στην Ελλάδα ως βάση αναφοράς.
Έχετε ενημερώσει σχετικά τις ευρωπαϊκές αρχές, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή άλλες ευρωπαϊκές δικαστικές αρχές;
Λόγω της φύσης της υπόθεσης, η έρευνά μας ήταν περίπλοκη, πολύ χρονοβόρα και δύσκολη. Παρ ‘όλα αυτά, έγινε όπως έπρεπε σε όλα τα επίπεδα: μεταξύ άλλων, είχαμε στείλει δεκάδες αιτήματα για νομική συνδρομή σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες προκειμένου να λάβουμε κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με τις χώρες στις οποίες κυκλοφόρησαν τα συγκεκριμένα προϊόντα της εταιρείας, όταν κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά, τιμές κ.λπ. Αυτό έγινε σε κάποιο βαθμό και επίσης, κατόπιν εντολής μας, εκδόθηκαν πορίσματα των ελληνικών ελεγκτικών αρχών, τα οποία με επιστημονικές μεθόδους κατέληξαν σε σχετικά συμπεράσματα.
Ωστόσο, απομακρυνθήκαμε πρόωρα και απότομα από τα καθήκοντά μας και δεν είχαμε χρόνο να ολοκληρώσουμε το έργο μας. Δεν γνωρίζω αν η νέα εισαγγελία, η οποία έχει αναλάβει την υπόθεση από το 2020, έχει παράσχει οποιαδήποτε σχετική πληροφορία, καθώς ο θεσμός της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, ο οποίος έχει δικαιοδοσία στα κράτη μέλη, είναι πλέον πλήρως λειτουργικός. Έχει τη δυνατότητα να συγκεντρώσει σε σύντομο χρονικό διάστημα και με πολύ μεγαλύτερη διαδικαστική ευκολία όλα τα απαραίτητα στοιχεία προκειμένου να διαγνώσει με ασφάλεια τις ακριβείς επιπτώσεις της συγκεκριμένης υπόθεσης στα οικονομικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θα το θέσω πολύ απλά: εάν τα κράτη μέλη, λόγω της αδικαιολόγητης αύξησης των τιμών, είχαν αυξήσει τις φαρμακευτικές δαπάνες, οι οποίες βαρύνουν αντίστοιχα τους εθνικούς προϋπολογισμούς τους, οι χώρες αυτές θα καταβάλλουν αυτομάτως μειωμένη συνεισφορά στον προϋπολογισμό της ΕΕ και, ως εκ τούτου, θα ζημιώνονταν ο προϋπολογισμός της Ένωσης και τα οικονομικά της συμφέροντα.
Γιατί πιστεύετε ότι η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να μηνύσει την εταιρεία και να ζητήσει αποζημίωση τώρα αλλά όχι νωρίτερα;
Ο υπουργός Υγείας ανακοίνωσε ότι θα αναλάβει δράση κατά της εταιρείας διεκδικώντας αποζημίωση, μια ανακοίνωση στην οποία αντιφάσκει.
Επειδή ήταν μέλος της προανακριτικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής που συνέταξε την έκθεση εναντίον μας, βάσει της οποίας κινήθηκε η ποινική δίωξη εναντίον μας, αλλά και συνήγορος υπεράσπισης και σύμβουλος ατόμων που ερευνήθηκαν από εμάς (τους εισαγγελείς).
Η ανακοίνωση έγινε κάτω από τη σαφή πίεση που ασκείται στη χώρα μας ενόψει της διεθνούς προβολής του τι συμβαίνει σε εμάς.
Η απαίτηση αυτή τεκμηριώνεται από το 2020 όταν το Νομικό Συμβούλιο του κράτους πρότεινε σειρά ενεργειών για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Ελληνικού Δημοσίου. Ωστόσο, κανείς δεν αναφέρει ότι η Νομική Υπηρεσία κατέληξε σε αυτές τις προτάσεις όταν μας ζητήθηκε και τους δώσαμε όλα τα στοιχεία της έρευνάς μας, τα οποία ήταν συντριπτικά. Έχω σοβαρές αμφιβολίες ως προς την ειλικρίνεια των προθέσεων του Ελληνικού Δημοσίου να διεκδικήσει σοβαρή αποζημίωση ίση με τη ζημία που προκλήθηκε.
Η απαίτηση αυτή έχει ήδη αυτοκαταστραφεί αφού το ίδιο το κράτος, μέσω του εκπροσώπου του, του υπουργού Υγείας, έχει εκφράσει την άποψη ότι τα δεδομένα που συλλέξαμε ως εισαγγελέας διαφθοράς είναι προϊόν συνωμοσίας. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να βασίζεται στα «κατασκευασμένα», σύμφωνα με τον υπουργό, στοιχεία από εμάς, που λειτουργούσαμε ως μέλη μιας ευρύτερης εγκληματικής οργάνωσης που έδρασε κατά του ελληνικού κράτους.
Προφανώς, το αμερικανικό κράτος και η αμερικανική δικαιοσύνη που έλαβε από αυτή την εταιρεία 350 εκατομμύρια δολάρια για τις παράνομες πρακτικές της στην Ελλάδα είχαν διαφορετική άποψη.
Αυτό είναι, αν μη τι άλλο, ένας παραλογισμός που θα εκμεταλλευτεί η εταιρεία. Ο ελληνικός λαός πρέπει να καταλάβει ότι αυτοί που διώκονται είναι άνθρωποι που αγωνίστηκαν όχι για ένα αόριστο και μακρινό δημόσιο συμφέρον, αλλά για την υπερτιμολόγηση των φαρμάκων τους, την καθημερινή τους ανάγκη για πρόσβαση σε προσιτά φάρμακα. Οι άνθρωποι, λόγω αυτής της υπερτιμολόγησης, έχασαν την ικανότητα να είναι υγιείς ή τη ζωή τους. Με άλλα λόγια, επηρεάστηκε το δικαίωμα του πολίτη στην υγεία.
Όχι όμως μόνο ο Έλληνας πολίτης, αλλά και ο ευρωπαίος πολίτης, αφού η χώρα μου ήταν χώρα αναφοράς – καθορισμού της τιμής των φαρμάκων. Η υπερτιμολόγηση δεν έγινε από τους γιατρούς που πληρώνονταν για να συνταγογραφούν μόνο φάρμακα της Novartis, γιατί το ελληνικό κράτος σκόπιμα δίνει έμφαση μόνο σε αυτή την ανώδυνη πλευρά του σκανδάλου, αλλά και από κυβερνητικά στελέχη, όπως αποφάνθηκε το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ.
Προσωπικά, δεν πιστεύω ότι με τις εναντίον μας εκκρεμείς κατηγορίες, υπάρχει πιθανότητα σοβαρής αποζημίωσης από την εταιρεία. Το βέβαιο είναι ότι η Ελλάδα έχει υποστεί τεράστιες ζημιές από αυτή την υπόθεση και ως εκ τούτου η ελληνική κυβέρνηση δεν πρέπει να ησυχάσει μέχρι να διασφαλίσει την πλήρη αποκατάσταση της ζημιάς του Ελληνικού Δημοσίου.
Πιστεύετε ότι η ελληνική κυβέρνηση είναι υπεύθυνη για τις διώξεις σας;
Στην περίπτωσή μας, υπήρξαν μια σειρά κατάφωρων παραβιάσεων του κράτους δικαίου, έχουν ληφθεί συγκεκριμένες νομοθετικές πρωτοβουλίες, έχουν γίνει δημόσιες δηλώσεις ανώτερων κυβερνητικών αξιωματούχων και του ίδιου του Έλληνα πρωθυπουργού, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, μας χαρακτήρισαν «συμμορία» και «παράνομο δίκτυο δικαιοσύνης», ή μας προειδοποίησαν ότι θα «πάμε στη φυλακή» και ότι θα μας «γδάρουν».
Η ίδια η αλληλουχία των γεγονότων δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας ως προς την ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης σε αυτό. Ο διωγμός μας είναι σαφώς πολιτικός, παρά τις μεγάλες προσπάθειες να γίνει «δικαστικός». Μια παρόμοια περίπτωση, εξ όσων γνωρίζω, ήταν αυτή της προϊσταμένης της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, κ. Laura Kövesi. Αντίθετα, οι πολιτικοί στη Γαλλία, το Ισραήλ, την Ιταλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού, που μπήκαν στο μικροσκόπιο της εισαγγελικής έρευνας, δεν σκέφτηκαν ποτέ να στραφούν εναντίον των εισαγγελέων. Αυτοί οι πολιτικοί γνώριζαν ότι η δικαστική έρευνα ήταν ένα σημάδι ώριμης Δημοκρατίας.
Στη χώρα μου, δυστυχώς, όταν ο εισαγγελέας, ο οποίος έχει διοριστεί ειδικά για διαφθορά, αγγίζει πολιτικούς, διώκεται, απελαύνεται και, φυσικά, απολύεται. Το σημαντικό, ωστόσο, είναι, ακόμη και σε αυτή τη φάση, να σταματήσει η θεσμική δίνη στη χώρα μου και να λειτουργήσουν ελεύθερα και αδέσμευτα οι θεσμοί, είτε πρόκειται για τη δικαιοσύνη είτε για τον τύπο. Διακυβεύεται η διατήρηση του κράτους δικαίου και της ίδιας της Δημοκρατίας.
Η υπόθεση δεν είναι ελληνική, είμαστε εδώ και δεκαετίες μέρος μιας ευρύτερης κοινωνικής και οικονομικής οικογένειας και, ως εκ τούτου, κάθε πλήγμα κατά της Ελλάδας είναι πλήγμα κατά των θεμελιωδών αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των οικονομικών συμφερόντων της. Αυτό καλούμαστε να κάνουμε, ο καθένας ως θεματοφύλακας στο πλαίσιο του θεσμικού του ρόλου και μαζί προς όφελος των Ευρωπαίων πολιτών, να προστατεύσουμε και να θωρακίσουμε.
euractiv.gr