Το σύμπαν είναι εχθρικό

Συχνά ακούμε για εξωγήινη ζωή, για άλλους πολιτισμούς όπου βάσει στατιστικών θα πρέπει να είναι πάρα πολλή και διάφορα άλλα σενάρια σχετικά με αυτό το θέμα. Ίσως όμως να είναι έτσι.

Το σύμπαν δεν είναι φιλικό όσο πιστεύουμε. Ίσως είναι πιο ερημικό απ’ οτι θα θέλαμε να πιστεύουμε. Ριπές θανάσιμης ακτινοβολίας καθιστούν ένα στους δέκα γαλαξίες ακατάλληλους για ζωή. Είναι οι λεγόμενες «εκλάμψεις ακτίνων γάμμα» ή GRB. Αυτές προέρχονται από άστρα Νετρονίων, τα γνωστά στην αστρονομία ως Πάλσαρ. Όταν αυτά τα άστρα υψηλής πυκνότητας ολοκληρώνουν τη ζωή τους, καταρρέουν από το ίδιο το βάρος τους και εκπέμπουν δέσμες θανατηφόρας ακτινοβολίας είτε Γάμμα, είτε Χ, από τους πόλους τους, καθώς περιστρέφονται, γι αυτό λέγονται και κοσμικοί φάροι ή κοσμικοί ραδιοφάροι, καθώς με την περιστροφή που κάνουν, η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, δηλαδή τα φωτόνια υψηλής συχνότητας και ενέργειας, είναι διακοπτόμενα. Έχουμε και ακτίνες μικρής διάρκειας οι οποίες παράγονται από συγκρούσεις μεταξύ δύο άστρων νετρονίων, αλλά διαρκούν ελάχιστα δευτερόλεπτα, όπου δε θανατηφόρες.

Οι πλανήτες που τυχαίνει να βρεθούν στην πορεία της ακτινοβολίας δεν θα πληγούν άμεσα, αλλά θα καταστραφεί το όζον και θα αφήσει τον πλανήτη εκτεθειμένο στην επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία, όπου θα εξοντώσει κάθε μορφή ζωής. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, Τσβί Πίραν και Ραούλ Χίμενεθ των Πανεπιστημίων Ιερουσαλήμ και Βαρκελώνης, στο 90% των γαλαξιών του ορατού (γνωστού) Σύμπαντος οι εκρήξεις αυτές είναι τόσο συχνές που είναι απίθανο να έχουν αφήσει έστω και ένα πλανήτη με ζωή απείραχτο. Τα άστρα που είναι δε πολύ κοντά στο κέντρο του εκάστου Γαλαξία, είναι πιο στριμωγμένα, οπότε ο κίνδυνος είναι πολύ μεγαλύτερος απ’ αυτά που είναι πιο έξω, στην περιφέρεια, όπως το δικό μας ηλιακό σύστημα. Αν και η Γη απέχει 27.000 έτη φωτός από το κέντρο του Γαλαξία μας, πολλοί πιστεύουν ότι στο παρελθόν έχει δεχθεί τέτοια ακτινοβολία την Ορδοβίκεια εποχή, πριν 450 εκατομμύρια χρόνια. Ίσως όμως και πριν 160 εκατομμύρια που έχουμε την εξαφάνιση των δεινοσαύρων. Επειδή πιστεύεται οτι τα πρώτα 5 δισεκατομμύρια χρόνια, λόγω χαμηλής μεταλλικότητας* σε περιοχές με έντονη αστρογένεση έχουμε συχνότερες και παρατεταμμένες εκλάμψεις ακτίνων Γάμμα, ήταν αδύνατον ν’ αναπτυχθεί κάποιας μορφής ζωή παντού στο Σύμπαν. Οπότε η ζωή αρχίζει μετά απ’ αυτό το χρονικό διάστημα.

*Στην αστρονομία η παρουσία λοιπών στοιχείων εκτός υδρογόνου και ηλίου, λέγεται μεταλλικότητα. Η έννοια μεταλλικότητα συμπεριλαμβάνει όλα τα υπόλοιπα στοιχεία, ακόμα και αυτά που δεν προσδιορίζονται σαν μέταλλα. Και αυτό συναντάται σε περιοχές με έντονη αστρογένεση.

Μιχάλης Γ. Κελαϊδής