ΧΑΡΟΥΠΙΑ (Ceratonia siliqua): Πρόσφατα προβλήματα και αντιμετώπιση

Της Δρ. Τζατζάνη Θηρεσία-Τερέζα

Η καλλιέργεια της χαρουπιάς γνωρίζει ιδιαίτερη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, με τους παραγωγούς να φροντίζουν ήδη εγκατεστημένα δένδρα και να προχωρούν σε νέες δενδροφυτεύσεις σε Κρήτη και Πελοπόννησο. Η χαρουπιά δεν αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες όσον αφορά εχθρούς και ασθένειες. Όμως, τα ακραία καιρικά φαινόμενα που εμφανίζονται όλο και συχνότερα τα τελευταία χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής, είναι αιτίες προβλημάτων που απασχολούν τους παραγωγούς χαρουπιάς, μειώνουν την παραγωγή και υποβιβάζουν την ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος.

Οι εναλλαγές στην θερμοκρασία και τη σχετική υγρασία που παρουσιάστηκαν την περίοδο Ιουνίου-Οκτωβρίου 2021, οδήγησαν στην ανάπτυξη μυκήτων σε καλλιέργειες χαρουπιάς σε Κρήτη και Πελοπόννησο, σύμφωνα με τις καταγραφές του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ. Τα συμπτώματα εμφανίζονται με τη μορφή κηλίδων σε φύλλα και καρπούς, καθιστώντας τους καρπούς μη αξιοποιήσιμους. Η αντιμετώπιση με μυκητοκτόνα δεν είναι ενδεδειγμένη λόγω της σύντομης περιόδου που παρεμβάλλεται μέχρι τη συγκομιδή, αλλά και γιατί δεν υπάρχουν εγκεκριμένα σκευάσματα για την καλλιέργεια της χαρουπιάς.

Δενδροκομικά, η χαρουπιά δεν απαιτεί κλάδεμα σε ετήσια βάση για να καρποφορήσει, όπως άλλα οπωροφόρα. Για το λόγο αυτό, τα προτεινόμενα κλαδέματα μέχρι πρόσφατα αφορούσαν κυρίως δύο περιπτώσεις:

1. τη διαμόρφωση σχήματος όταν το δένδρο βρίσκεται σε νεαρή ηλικία
2. τον περιορισμό της ανάπτυξης του δένδρου για διευκόλυνση της συγκομιδής

Λόγω της επικρατούσας κατάστασης, προτείνεται οι παραγωγοί να εφαρμόζουν κάθε χρόνο καλλιεργητικές εργασίες για την προστασία της παραγωγής. Αυτές περιλαμβάνουν κλάδεμα «καθαρισμού» σε ετήσια βάση, ορθές καλλιεργητικές πρακτικές, και διαχείριση ζιζανίων. Συγκεκριμένα,

• αφαίρεση από τα δένδρα πυκνών και προστριβόμενων κλάδων
• απομάκρυνση ασθενών, μολυσμένων και ξερών κλαδιών, τα οποία πρέπει να καίγονται σε ασφαλές σημείο, μακριά από τον αγρό
• αφαίρεση βλαστών που εμποδίζουν τον αερισμό και το φωτισμό στο εσωτερικό της κόμης του δένδρου
• βράχυνση κλάδων που ακουμπούν στο έδαφος ή που αναπτύσσονται κάθετα προς τα πάνω
• απολύμανση κλαδευτικών εργαλείων από δένδρο σε δένδρο
• αφαίρεση παραφυάδων από τη βάση και κατά μήκος του κορμού
• καταπολέμηση ζιζανίων
• αποφυγή μπεκ ως εξαρτήματα άρδευσης (όπου εφαρμόζεται), ώστε να μην βρέχονται κορμός, φύλλα και καρποί

Η αύξηση στην τιμή του προϊόντος που παρατηρείται τα τελευταία έτη, είναι ενδεικτική της αποδοχής που έχει το χαρούπι από τις εταιρείες μεταποίησης και τους καταναλωτές. Καθώς το χαρούπι ανήκει στην κατηγορία των «υπερτροφών» και τα προϊόντα που προκύπτουν από αυτό παρουσιάζουν συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση, η αφοσίωση των παραγωγών στην καλλιέργεια της χαρουπιάς οφείλει να είναι ανάλογη, ώστε να μεγιστοποιήσουν το κέρδος τους και να προσφέρουν την καλύτερη δυνατή ποιότητα καρπού στους καταναλωτές.

* Δενδροκομία Υποτροπικών Φυτών

Μέλος του φορέα «Το Χαρούπι της Κρήτης»

tzatzani@elgo.iosv.gr

Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών & Αμπέλου

ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ