ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΡΗΤΗ, 19ος αιώνας: Η ναυτική βάση της Σούδας έχει μακραίωνη ιστορία – Δείτε πως ήταν οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις την εποχή του σουλτάνου Αμντούλχαμιντ ‘Β
Ο Σουλτάνος ανέθεσε κατά την διάρκεια της ηγεμονίας του σε διάφορους επαγγελματίες φωτογράφους την λήψη χιλιάδων φωτογραφιών. Φοβούμενος μια απόπειρα δολοφονίας του δεν ταξίδευε συχνά και χρησιμοποιούσε τις φωτογραφίες ως οπτικά τεκμήρια του τι συνέβαινε στην επικράτειά του και ως ένα βασικό εργαλείο διοίκησης του κράτους του, φυλάσσοντάς τα σε ειδικό αρχείο στο παλάτι του.
Ο Σουλτάνος προχώρησε στην αξιοποίηση αυτού του υλικού και για να προπαγανδίσει στην Δύση τα επιτεύγματα και τα έργα υποδομής στη χώρα του. Χάρισε μεγάλα φωτογραφικά λευκώματα, σε διάφορες κυβερνήσεις της εποχής και σε αρχηγούς κρατών, συμπεριλαμβανομένου των ΗΠΑ.
Η σωζόμενη μνημειώδης σε όγκο και ενδιαφέρον συλλογή φωτογραφιών, απαθανατίζει την Οθωμανική Αυτοκρατορία από το 1876 μέχρι το κρίσιμο έτος 1909, όπου και τερματίστηκε, με την επανάσταση των Νεότουρκων η ηγεμονία του Αμπντούλ Χαμίντ.
Η πηγή του υλικού είναι η συλλογή που κατέχει η Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου στις ΗΠΑ, η οποία, σήμερα είναι πλήρως ψηφιοποιημένη και διαθέσιμη για μελέτη μέσω διαδικτύου. Συνολικά 1819 φωτογραφίες σε 51 άλμπουμ, που καλύπτουν την περίοδο 1870-1893 περίπου, τα οποία αποτελούν μοναδικά τεκμήρια για την ιστορία της τελευταίας περιόδου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Σε μια έρευνα στο αρχείο του Κογκρέσου, η αναζήτηση φωτογραφιών ελληνικού ενδιαφέροντος μας αποδίδει άμεσα 45 αποτελέσματα. Φωτογραφίες από τις Ναυτικές εγκαταστάσεις της Σούδας στην Κρήτη, δημόσια σχολεία και στρατιωτικές σχολές σε Θεσσαλονίκη, Δράμα, Μυτιλήνη, Ρόδο, εργοστάσια τορπιλών, κατασκευής τούβλων, στοιχεία εκσυγχρονισμού όπως λάμπες γκαζιού, κατασκευές γεφυρών και κυβερνητικών κτιρίων, είναι μερικά από τα αποτελέσματα που προκύπτουν.
Σήμερα σας παρουσιάζουμε τις φωτογραφίες του Ναύσταθμου της Σούδας, που χρονολογούνται μεταξύ του 1880 -1893 και αποτυπώνουν μια καλή στρατιωτική οργάνωση – για τα δεδομένα της εποχής – του οθωμανικού ναυτικού σε ένα γεωστρατηγικής σημασίας σημείο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Οι φωτογραφίες αυτές τραβήχτηκαν κατόπιν διαταγής του σουλτάνου και επιλέχθηκαν να αποσταλλούν ως δώρο στον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια προπαγάνδισης της ευρωστίας του κοινώς ομολογουμένου στην Δύση “Μεγάλου Ασθενή”, μιας αυτοκρατορίας που ήταν στα πρόθυρα της διάλυσης…
Η είσοδος της Ναυτικής Βάσης (περίπου 1880-1893)
Εργοστάσιο του σουλτάνου (περίπου 1880-1893)
Αποθήκη τορπιλλών (περίπου 1880-1893)
Το χυτήριο και αποθήκη πυρομαχικών (περίπου 1880-1893)
Οι στρατώνες στο Ναύσταθμο της Σούδας (περίπου 1880-1893)
Κτίριο Αξιωματικών (περίπου 1880-1893)
Πύργος επικοινωνίας με σημαίες (σηματοφόρος) (περίπου 1880-1893)
Οι κατοικίες των αξιωματικών (περίπου 1880-1893)
Το εσωτερικό του εργοστασίου κατασκευής τορπιλλών (περίπου 1880-1893)
Πηγή: LOC
Έρευνα: Κωνσταντίνα Βασσάλου
