Σαν σήμερα, 23 Ιουλίου, συμπληρώνονται 34 χρόνια από τα αιματηρά γεγονότα της Νομαρχίας Χανίων, όταν ο λαός των Χανίων βγήκε μαζικά στους δρόμους για να διαμαρτυρηθεί ενάντια στην ανανέωση της Σύμβασης για τη νατοϊκή και αμερικανική Βάση της Σούδας.
Εκείνη τη μέρα του 1990, οι δυνάμεις καταστολής επιτέθηκαν άγρια στους διαδηλωτές, αφήνοντας πίσω τους τραυματίες και συλληφθέντες. Η βία των ΜΑΤ προκάλεσε την οργή των Χανιωτών, οι οποίοι αντιστάθηκαν με σθένος.
Η μνήμη των γεγονότων παραμένει άσβεστη, υπενθυμίζοντάς μας την αξία της ελευθερίας και της αυτοδιάθεσης.
Στα πλαίσια του αφιερώματός μας παρουσιάζουμε φωτογραφίες, κι εξώφυλλα του «Α.τ.Κ.» εκείνης της εποχής, ως μία υπενθύμιση γι’ αυτό που ανύποπτα συνέβη και γι’ αυτό ποτέ απ’ τη μνήμη των ανθρώπων δεν έσβησε. Για ν’ αναρωτηθούμε: που πήγαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι και να αναζητήσουμε: γιατί απογοητεύτηκαν;
Συνοδεύουμε τα πρωτοσέλιδα με κάποια σχετικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα από τον «Α.τ.Κ.» εκείνων των ημερών:
Τρίτη 24 Ιουλίου 1990 (1η μέρα μετά τα γεγονότα) Πρωτοσέλιδος τίτλος: «ΑΙΜΑ ΚΑΙ ΜΑΤ»
ΩΡΑ 12.45 Τα ΜΑΤ ξανακτυπούν με δεκάδες δακρυγόνα που εκσφενδονίζουν από το γραφείο του Νομάρχη φορώντας μάσκες οξυγόνου. Η πόλη θυμίζει Βηρυτό. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά έτρεχαν έντρομοι προς κάθε κατεύθυνση για να γλιτώσουν από το μένος των ΜΑΤ που έστειλε από την Αθήνα η κυβέρνηση. ΩΡΑ 7.30 Καταφθάνουν ενισχύσεις ΜΑΤ από Αθήνα και Ηράκλειο μέσα σε ένα πανδαιμόνιο. Ο κόσμος τραγουδά «πότε θα κάμει ξαστεριά».
Η τοπική αστυνομία αρχίζει να πυροβολεί στον αέρα για εκφοβισμό από το κτίριο της αστυνομικής διεύθυνσης. Το πλήθος αντιδρά εκσφενδονίζοντας πέτρες και ξύλα. Πολλά αυτοκίνητα της αστυνομίας έχουν καταστραφεί. ΩΡΑ 8.30 Τα ΜΑΤ εξορμούν προς την Πλατεία κατατροπώνοντας με ρίψη δακρυγόνων το πλήθος. Ακολουθούν σκηνές αλλοφροσύνης. Μέχρι αργά το βράδυ τα ΜΑΤ κτυπούσαν με δακρυγόνα στον κόσμο και τους κυνηγούσαν μέσα στις παρόδους της πόλης κοντά στη Νομαρχία.
Επιστολή: «Να καταδικαστεί ο στυγνός εγκληματίας: οι βάσεις»
«Θα μείνει βαθιά χαραγμένη στη μνήμη μου, η απάντηση που πήρα από γιατρό νοσοκομείου των Αθηνών, όταν βλέποντας καθημερινά πλήθος συμπατριωτών μου να μπαινοβγαίνουν στο συγκεκριμένο νοσοκομείο και ζήτησα μια ερμηνεία στο γεγονός αυτό μου απάντησε: Σε λίγα χρόνια η λευχαιμία και οι λοιπές μορφές καρκίνου θα χτυπούν τόσο εύκολα και σε τέτοια συχνότητα όσα σήμερα η γρίπη!!! … Παράλληλα απευθύνω ένα κάλεσμα σε όλους τους συμπατριώτες μου που έχουν τις ίδιες με μένα συγκλονιστικές εμπειρίες για μαζική συμμετοχή στον αγώνα αυτό της ζωής γιατί πρέπει το κακό να σταματήσει εδώ. Οι ταλαιπωρίες, τα ποτάμια των δακρύων μας, ο πόνος που άφησε ανεξίτηλα σημάδια στα κορμιά μας, ας γίνουν οδηγοί του αγώνα μας.
Ο στυγνός εγκληματίας, ο αδίστακτος δολοφόνος που ακούει στο όνομα ραδιενέργεια, πρέπει επιτέλους να οδηγηθεί στο εδώλιο κι από ‘κει στην οριστική και αμετάκλητη καταδίκη, γιατί ο τόπος μας για να πάει μπροστά δεν έχει χροιά μελλοθάνατων, αλλά υγιών και δημιουργικών ανθρώπων.
Τετάρτη 25 Ιουλίου 1990
Πρωτοσέλιδο: «ΠΡΟΒΟΚΑΤΣΙΑ: Υπεβλήθησαν μυνητήριες αναφορές κατά ΜΑΤ & Νομάρχη
Απόσπασμα: «Την ατμόσφαιρα ήρθε να βαρύνει ακόμη περισσότερο μια ανακοίνωση της αστυνομικής διεύθυνσης Χανίων που υποστήριξε πως οι διαδηλωτές (τους αριθμούσε στους 200) απώθησαν τους αστυνομικούς, τους πετούσαν πέτρες, ξύλα, μπουκάλια και άλλα αντικείμενα με αποτέλεσμα εκείνοι για να «προστατεύσουν» το νομαρχιακό μέγαρο, να κάνουν χρήση χημικών ουσιών.
Αντίθετη εικόνα όμως δίνει το μέλος της Αντιβασικής Επιτροπής και Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Μανόλης Κουκουράκης. «Εμείς στην ειρηνική μας εκδήλωση συναντήσαμε αστυνομικούς και άνδρες των ΜΑΤ να έχουν κλείσει αναίτια τη Νομαρχία. Όταν επιχειρήσαμε να μπούμε για να δώσουμε ψήφισμα στο Νομάρχη, μαζί με άλλους συγκεντρωμένους απωθηθήκαμε βίαια στην εξωτερική σκάλα από τα ΜΑΤ και στη συνέχεια χτυπηθήκαμε. Αμέσως άρχισε η πρώτη επίθεση ενάντια των συγκεντρωμένων. Ποιος και γιατί έδωσε αυτή την εντολή;
Πέμπτη 26 Ιουλίου 1990 Ενδεικτικοί τίτλοι:
– «ΑΡΧΙΔΗΜΙΟΣ: ο επικεφαλής των ΜΑΤ πρωτοστάτησε στο Πολυτεχνείο το ’73 – «Έτσι πυρπόλησε η αστυνομία τη βιβλιοθήκη του Δ.Σ. Χανίων-Συγκλονιστική μαρτυρία Χανιώτη δικηγόρου – Καθολική η αντίθεση του λαού για τις ξένες βάσεις – Όλοι οι φορείς στηρίζουν τον ΚΡΗΤΗ FM» Σελ. 3 Άρθρο Γιάννη Κουρουτάκη (Συγγραφέα – Λογοτέχνη) Τίτλος: Έξω οι βάσεις του θανάτου από τον κόσμο
Απόσπασμα: «Όλοι οι λαοί της γης ενωμένοι – σαν ένας άνθρωπος – να ξεσηκωθούν, να ξεχυθούν στους δρόμους, να περικυκλώσουν τους λευκούς και τους κόκκινους οίκους και να απαιτήσουν από τις υπερφίαλες κούφιες στον ανθρώπινο πόνο και δυστυχία ΚΕΦΑΛΕΣ: Έξω οι βάσεις του θανάτου από τον κόσμο. Πετάξτε τις φριχτές πυρηνικές σας κεφαλές στα τάρταρα. Και τότες – φωνής λαού οργή θεού – άλλωστε και η ιστορία των μεγάλων Επαναστάσεων – ξεσηκωμών το αποδεικνύει, οι διάφοροι βαρύγδουποι «Ραβδούχοι» και «Τιτλούχοι» θέλοντας και μη θα υπακούσουν και μια νέα εποχή θα ανατείλει για τη δύσμοιρη ανθρωπότητα».