Ο Στυλιανός Παττακός, ένας από τους πρωτεργάτες του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου του 1967 άφησε την τελευταία του πνοή, το Σάββατο 9 Οκτωβρίου του 2016, σε ηλικία 104 ετών, στο σπίτι του, στην Οδό Σεβρών 14, στα Πατήσια.
Μεταξύ των πρώτων που είχαν σπεύσει να εκφράσουν την θλίψη τους για τον θάνατο του αρχιπραξικοπηματία, ήταν ο τότε βουλευτής της Χρυσής Αυγής, Ηλίας Παναγιώταρος:
Ποιος ήταν ο Παττακός
Ο Στυλιανός Γ. Παττακός, κατά την επταετή στρατιωτική δικτατορία που επιβλήθηκε διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών (1967-71) και Α΄ αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης (1971-73). Μετά την πτώση της δικτατορίας κρίθηκε ένοχος στάσης και εσχάτης προδοσίας για τη συμμετοχή του στο πραξικόπημα και καταδικάστηκε σε θάνατο, ποινή που αργότερα μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη. Αποφυλακίστηκε το Σεπτέμβριο του 1990, επί κυβέρνησης Μητσοτάκη, για λόγους υγείας.
Γεννήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 1912 στην Αγία Παρασκευή της επαρχίας Αμαρίου του νομού Ρεθύμνου στην Κρήτη. Ο ίδιος ισχυρίστηκε πως καταγόταν από κλάδο της βυζαντινής οικογένειας των Σκορδιλών. Φοίτησε αρχικά στις Σχολές Υπαξιωματικών και εισήλθε στην Σχολή Ευελπίδων το 1934, απ’ όπου αποφοίτησε το 1937 με το βαθμό του ανθυπιλάρχου (ανθυπολοχαγού Ιππικού).
Συμμετείχε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο ως διοικητής ίλης της 11ης Ομάδος Αναγνωρίσεως της 11ης Μεραρχίας Πεζικού, ενώ κατά τη διάρκεια της Κατοχής ήταν μέλος της αντιστασιακής οργάνωσης «Όμηρος». Έλαβε μέρος στα Δεκεμβριανά, συμμετείχε στον εμφύλιο πόλεμο ως διοικητής της ίλης αρμάτων μάχης Κένταυρος σε αρκετά σημεία της Βόρειας Ελλάδας και παρασημοφορήθηκε με τρία αριστεία ανδρείας, επτά πολεμικούς σταυρούς, δύο μετάλλια εξαίρετων πράξεων καθώς και με όλα τα προβλεπόμενα σε καιρό ειρήνης μετάλλια και παράσημα. Στη συνέχεια σπούδασε στη Σχολή Πολέμου και κατάφερε να φτάσει μέχρι τον βαθμό του ταξιάρχου, αναλαμβάνοντας τη διοίκηση τεθωρακισμένων με έδρα στου Γουδή. Αποτάχθηκε από τον στρατό όντας Υποστράτηγος.
Η συμμετοχή στη Χούντα
Ο Παττακός υπήρξε μέλος της τριμελούς ηγετικής ομάδας με τον Γεώργιο Παπαδόπουλο και τον Νικόλαο Μακαρέζο που πρωτοστάτησε στην εκδήλωση του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967. Ήταν το δεύτερο σημαντικότερο στέλεχος της Χούντας μετά τον Παπαδόπουλο. Τον Απρίλιο του 1967, μετά την εκδήλωση πραξικοπήματος ανέλαβε υπουργός Εσωτερικών, μέχρι το 1971, οπότε και ανέλαβε αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης ως το 1973. Το 1971 με δική του διαταγή έγινε η μεταφορά της πρωτεύουσας της Κρήτης από τα Χανιά στο Ηράκλειο, αν και αργότερα κατηγόρησε τους κατοίκους του Ηρακλείου για αχαριστία επειδή υποστήριζαν το ΠΑΣΟΚ.
Στο επιχειρησιακό κομμάτι του πραξικοπήματος, ο ρόλος του Παττακού ήταν μακράν ο σπουδαιότερος,καθώς, ως διοικητής του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Τεθωρακισμένων, ήλεγχε τις μονάδες των Τεθωρακισμένων που ήταν απαραίτητες για την κατάληψη της Αττικής. Είχε διοριστεί σ’ αυτή τη θέση το 1966 ως έμπιστος «εθνικόφρων» από την κυβέρνηση των Αποστατών που φοβόταν τη άνοδο της δημοτικότητας του Ανδρέα Παπανδρέου και ήθελε να ελέγχει τις στρατιωτικές δυνάμεις μέσα και γύρω από την Αθήνα «διά παν ενδεχόμενον».
Μετά την πτώση της χούντας Ιωαννίδη, συνελήφθη στις 23 Οκτωβρίου 1974 και μεταφέρθηκε στην Κέα, ενώ στις 20 Ιανουαρίου 1975 προφυλακίστηκε. Στη δίκη που ακολούθησε το Πενταμελές Εφετείο υπό την προεδρία του Γιάννη Ντεγιάννη τον έκρινε ένοχο στάσης και εσχάτης προδοσίας και τον καταδίκασε σε θάνατο, αλλά η ποινή μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη από την πολιτική εξουσία. Στις 28 Σεπτεμβρίου 1990 αποφυλακίστηκε «λόγω ανηκέστου βλάβης της υγείας του» με την υποχρέωση να δίνει το παρόν ανά 15 ημέρες στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής του και ανά 5 μήνες στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων.
Παρέμενε αμετανόητος μέχρι τέλους και ισχυρίζεται ότι η Χούντα έσωσε την Ελλάδα από σχεδιαζόμενη σοσιαλιστική δικτατορία του Ανδρέα Παπανδρέου που θα έβαζε την Ελλάδα στο Ανατολικό Μπλοκ. Επίσης είπε ότι η κυβέρνηση τους έβαλε ηλεκτρικό ρεύμα και νερό σε πολλά σπίτια, ότι έκαναν πολλά δημόσια έργα κλπ . Αρνήθηκε κατ’ επανάληψη ότι έγιναν βασανισμοί πολιτικών κρατουμένων επί χούντας, με εξαίρεση τον Παναγούλη και τον Μουστακλή οι οποίοι κατά την γνώμη του Παττακού : «Τα ήθελαν και τα έπαθαν».
Όταν ο Ρίτσος συνάντησε τον Παττακο
Με αφορμή τον θάνατο του καταγόμενου εκ Ρεθύμνου αρχιχουντικό Στυλιανού Παττακού στην ηλικία των 104 ετών, η Έρη Ρίτσου κόρη του ποιητή Γιάννη Ρίτσου, είχε περιγράψει ένα περιστατικό όπου οι δύο διαμετρικά αντίθετες προσωπικότητες συναντήθηκαν.
Γράφει η Έρρη Ρίτσου:
ΡΙΤΣΟΣ και ΠΑΤΤΑΚΟΣ
Το 1970 δίνεται άδεια στον Ρίτσο να ταξιδέψει από τη Σάμο, όπου βρισκόταν σε κατ’ οίκον περιορισμό, στην Αθήνα.
Στο Καρλόβασι όπου ζούσαμε περνούσε τις διακοπές του και ο Μιχάλης Περατικός, που την εποχή εκείνη ήταν γραμματέας, αν δεν κάνω λάθος, του συλλόγου Ελλήνων εφοπλιστών στο Λονδίνο. Ο Περατικός ήταν άνθρωπος που αγαπούσε τις τέχνες και εκτιμούσε ιδιαίτερα το έργο του πατέρα μου. Με πρωτοβουλία και ενέργειες του λοιπόν ήρθε για τον Ρίτσο μια πρόσκληση να πάρει μέρος ως τιμώμενο πρόσωπο στο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης του Λονδίνου, μαζί με τον Πάμπλο Νερούδα.
Η πρόσκληση μεταφέρθηκε στους δικτάτορες από τον Σύλλογο Ελλήνων Εφοπλιστών και φυσικά μια τέτοια πρόταση που έρχεται μέσω τέτοιας οδού δεν θα μπορούσαν να αρνηθούν να την εξετάσουν.
Έτσι, ο Ρίτσος παίρνει άδεια να ταξιδέψει στην Αθήνα, όπου ο Στυλιανός Παττακός τον καλεί στο γραφείο του για να του κάνει συστάσεις, τί πρέπει να πει στο Λονδίνο εάν ερωτηθεί για την κατάσταση στην Ελλάδα. Ο Παττακός θεωρούσε τον εαυτό του μέγα θεωρητικό και φιλόσοφο και έπηξε τον πατέρα μου στις μπούρδες στην προσπάθειά του να τον αποτρέψει από το να καταφερθεί κατά της Χούντας. Ο Ρίτσος του είπε πως αν ερωτηθεί, θα πει απλώς την αλήθεια.
-Και ποιά είναι η αλήθεια κύριε Ρίτσο; τον ρώτησε ο Παττακός.
-Αυτή που πολύ καλά γνωρίζετε, Πως στην Ελλάδα υπάρχει μια στυγνή στρατιωτική δικτατορία.
Κατόπιν τούτου ο Ρίτσος πήρε το δρόμο για Πειραιά, τμήμα μεταγωγών, Καρλόβασι, και οι διοργανωτές στο Λονδίνο πήραν την απάντηση πως ο Ρίτσος αρνείται να ταξιδέψει.
Περιττό να πω πως ο πατέρας μου άκουγε “Παττακός” και του σηκωνόταν η τρίχα κάγκελο, ενθυμούμενος το θράσος και τις φιλοσοφικές μπούρδες του ανόητου φασιστοδικτατορίσκου.
