Του Μιχάλη Κατσανεβάκη *
Στις 20-05-1941 περί την 7:30 πρωινή τα πρώτα ανεμοπλάνα προσγειώθηκαν γύρω από την κοίτη του Ταυρωνίτη και στην ευρύτερη περιοχή, όπως και οι αλεξιπτωτιστές του Braun, που έπεσαν στα Ραπανιανά, Καμισιανά – Ταυρωνίτη και προς Σπηλιά.
Ο Freyberg είχε αφήσει την περιοχή ανοχύρωτη, όπως και το λόφος Δέμπλα, στρατηγικό σημείο ίδιου υψομέτρου με το λόφο 107, δυτικά αυτού και εντός του δραστικού βελινεκούς των Mauser Κ98 , των MG42, MG34 κλπ.( γερμ. όπλα).
Ο Erick Dorman Smith, αξιωματικός του Βρετανικού Επιτελείου, έκρινε τον Freyberg σαν ελαφρόμυαλο (Beevor).
Στην περιοχή αυτή οι Γερμανοί “κατέβηκαν” «αντουφέκιστοι» και άρχισαν να πιέζουν τον Andrew, ο οποίος υπερασπιζόταν το αεροδρόμιο – λόφο 107 – με 644 άνδρες και άντεξε περίπου 10 ώρες και στη συνέχεια “συμπτύχτηκε”.
Πιεζόμενος ο L. Andrew αρκετά από τους Γερμανούς ζητούσε απεγνωσμένα ενισχύσεις από τον Hargest, (στις 11:00, στις 14:30, στις 15:00, στις 16:30) και με πολύ δύσκολη επικοινωνία.
Ο Hargest απέρριπτε τα αιτήματα του Andrew και όταν στις 18:30 του είπε ότι θα συμπτυχθεί, του είπε εκείνο το περίφημο:
«if you must, you must»
O L. Andrew, ούτε αυτός σκέφθηκε ότι αφήνοντας τη θέση κλειδί που κατείχε, άνοιγε την Κερκόπορτα της Κρήτης στους Γερμανούς.
Θα μπορούσε να το παλέψει και πιθανόν επιτυχώς, καθόσον και ενισχύσεις έστω και αργά έφθαναν και επί συνόλου 644 ανδρών του συντάγματος του, νεκροί ήσαν 64 και 144 τραυματίες πριν συμπτυχθεί (υποχωρήσει).
Μπορεί να είχε πολύ κακές επικοινωνίες με τους λόχους του (και παντελή έλλειψη αεροπορικής υποστήριξης, που είναι πολύ σημαντικό), είχε όμως τιμηθεί και με το ανώτατο παράσημο της Βρετανικής αυτοκρατορίας και «ο καπετάνιος στη φουρτούνα φαίνεται».
Θα μπορούσε στο κάτω κάτω να γίνει ο Λεωνίδας της Νέας Ζηλανδίας, αν και λίγο δύσκολο γιατί και οι επιτιθέμενοι αλεξιπτωτιστές είχαν φθάσει στα όρια της αντοχής τους, εκείνες τις ώρες το βράδυ της 20-05-1941……….
Το πόσο κοντά είχαν φθάσει οι Γερμανοί στην ήτα φαίνεται από τα παρακάτω :
Σύμφωνα με τον Γερμανό πολεμικό ανταποκριτή Weixler που συνόδευε τους αλεξιπτωτιστές :
« Οι απώλειες που είχαν υποστεί ήταν τόσο μεγάλες ώστε μόνον πενήντα επτά άνδρες ήταν σε αξιόμαχη κατάσταση στην περιοχή της γέφυρας του Ταυρωνίτη και του αεροδρομίου. Το πλέον καταστροφικό ήταν η απώλεια των διμοιριτών και των διοικητών λόχων. Ο ταγματάρχης Stentzler και ο λοχαγός Gericke , ήταν οι μόνοι διοικητές Τάγματος του Συντάγματος Εφόδου, που στέκονταν στα πόδια τους».
Αργότερα είπε ο Freyberg:
«οι ευθύνες πρέπει να επιμερισθούν μεταξύ εμένα (Freyberg) του Puttick και του Hargest».
(ταξ. Εd. Puttick Δκτης 2ης ΝΖ Μερχ. Υπεύθ. Τομέα Αγυιάς-Μαλεμε, J. Hargest Δκτης 5ης ΝΖ ταξ. Με έδρα τον Πλατανιά ).
Σημείωση ο Weixler ήταν ο φωτογράφος της σφαγής στο Κοντομαρί.
* Αρχιτέκτων Μηχ/κος
Συγγραφέας-Ιστ. Ερευνητής
