Έχετε διάθεση για ένα ραντεβού με την Ιστορία; Για να μάθετε ιστορία ή για να δείτε το μεγαλείο της ελληνικής κοινότητας; Στο κέντρο της Πόλης, στην περιοχή του Σισλί (Şişli), απέναντι από την είσοδο του τεράστιου εμπορικού κέντρου Cevahir σας περιμένει ενας (παλιός) καινούριος κόσμος, που συνήθως δεν τον θυμόμαστε παρα μόνο στα δύσκολα και σε στιγμές πένθους!
Το Νεκροταφείο του Σισλί, με τους 82.000 νεκρούς και την ιστορία του Γένους σε καλεί να το γνωρίσεις -και να ανάψεις κεράκι….
Μια μικρή λωρίδα γης, μια νησίδα, μέσα στο «δυναμικό», νέο πρόσωπο της Κωνσταντινούπολης. Δίπλα σε ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα της Τουρκίας. Κάτω από ουρανοξύστες, όπως το Trump Towers Istanbul και το Key Plaza, που απειλούν με το τεράστιο ύψος τους το κοιμητήριο με τα κυπαρίσσια. Ο Γολιάθ του μέλλοντος μπροστά στον Δαβίδ του παρελθόντος. Ντουμπάι εναντίον Ρωμιοσύνης.
Μια εικόνα που τα λέει όλα. Από τους τελευταίους ορόφους των θηριωδών κτιρίων από σκυρόδεμα και γυαλί που άλλαξαν τη σιλουέτα της Πόλης, η θέα πρέπει να κάνει τους ενοίκους να αισθάνονται παντοδύναμοι. Από χαμηλά, ανάμεσα στα μνήματα, καταλαβαίνει κανείς αμέσως τη ματαιοδοξία των ανθρώπων. Και πως η ισχύς μπορεί τελικά να αποτυπωθεί όχι στην εν ζωή κατοικία σου, αλλά στην τελευταία, όπως αυτές των Ρωμιών που δεν υπάρχουν πια.
Βέβαια κανείς απ’ τους ντόπιους δεν γνωρίζει το ελληνορθόδξο νεκροταφείο, και πως άλλωστε αφού δεν υπάρχει η παραμικρή πινακίδα. Στην είσοδο πατάς το κουδούνι, ανοίγει την βαριά πόρτα ένας αμίλητος φύλακας που ίσα προλαβαίνεις να δεις πριν χωθεί στο δωματιάκι του.
Από κει και πέρα πιθανατότα θα βρεθείτε μόνοι στο ήσυχο νεκροταφείο και θα ξεκινήσετε μια βόλτα στα απομεινάρια μια άλλης εποχής για την Ρωμιοσύη. Στα μνήματα, σαν να ξεπηδούν ήρωες της Λωξάντρας: αρχόντισσες με καπέλα, κύριοι με φράκα, παιδάκια με γραβάτες, όλοι κομψοί και φροντισμένοι. Και μπορεί οι μόδες να άλλαξαν, αλλά στα πρόσωπα τους αναγνωρίζεις τα οικεία ελληνικά βλέμματα, στα χαραγμένα μηνύματα πένθους και αγάπης βρίσκεις γνώριμα συναισθήματα για τον χαμό και το πένθος, όπως σε αντίστοιχους χώρους στο υπόλοιπο ελληνικό κόσμο. Οι περισσότεροι τάφοι χορταριασμένοι, πολλοί σπασμένοι, αφημένοι στην φθορά του χρόνου. Και τριγύρω ένα βουητό απ’ τις οικοδομές των ουρανοξυστών να μην σ’ αφήσουν να νιώσεις λύπη για το παρατημένο του χώρου, να σου υπενθυμίζουν πως η ζωή προχωρά, εξελίσσεται. Στην Πόλη των 20 εκατομμυρίων, των εφήβων που τρώνε μπιγκ μακ στο απέναντι mall, το μέρος αυτό δεν φαινεται να σημαίνει τίποτα. Ίσως να είναι έτσι , ίσως να εξαφανιστεί κάποτε κάτω από κάποια θηριώδη οικοδομή, ίσως όμως και να μείνει εκεί για πάντα, να θυμίζει την παρουσία της Ρωμιοσύνης που σφράγισε την Πόλη. Αξίζει πάντως σίγουρα να το επισκευθείτε.
Πληροφορίες για το Νεκροταφείο
Το νεκροταφείο του Σισλί ιδρύθηκε το 1859 στη θέση ενός παλαιού νεκροταφείου. Εκεί μεταφερθηκε γενικά το ελληνορθόδοξο νεκροταφείο από την περιοχή του Πέρα που βρισκόταν ως τότε, καθώς η περιοχή είχε αρχίσει να αναπτύσσεται και να κατοικείται πυκνά από τα μέσα του 19ου αιώνα. Ξεκίνησε σαν γενικά ορθόδοξο νεκροταφείο. Εδώ φιλοξενούνται Ρώσοι, Βούλγαρι, Γιουγκοσλάυοι, Σουριανοί/Συροχαλδαίοι καθώς και Ορθόδοξοι Αρμένιοι, ωστόσο σύντομα η Ρωμαίικη κοινότητα κέρδισε ”έδαφος”σε ότι αφορά τη χρήση του.
Τα αδέρφια Γιώργος και Νικόλας Ζαρίφης ξεκίνησαν στα τέλη του 19ου αιώνα να κάνουν δωρεές για αγορά γής και για αλλαγές στον υπάρχοντα χώρο και τελικά το Νεκροταφείο απέκτασε νομική υπόσταση σαν βακούφι για να εξυπηρετεί -κατά κύριο λόγο- τις ανάγκες της κοινότητας.
Σήμερα στο νεκροταφείο βρίσκονται καταμετρημένες περίπου 82.000~ καταχωρήσεις, εκ των οποίων το 81% αποτελείται απο μέλη της Κοινότητας μας ενώ οι υπόλοιποι είναι απο άλλες εθνικές ομάδες του Ορθόδοξου δόγματος.
Σε επίσημα στοιχεία το Σισλί κάθε εβδομάδα υποδέχεται περίπου 3-4 περιστατικά κηδείας, διαθέτει οστεοφυλάκειο και είναι το μεγαλύτερο ορθόδοξο κοιμητήριο στη Τουρκία και ενα απο τα μεγαλύτερα στην Μέση Ανατολή.
Ευθυμης Λεκακης