Είναι το πιο φημισμένο από τα κρητικά φυτά! Είναι χαμηλός θάμνος και οι βλαστοί του φτάνουν τα 40 εκατοστά! Τα φύλλα του είναι πρασινόμαυρα τα λουλούδια του ροζ και το άρωμά του θεσπέσιο!
Ο Πλίνιος αναφέρεται σ’αυτό το φυτό: «Το φυτόν καλούμενον δίκταμον εις ουδέν άλλο μέρος φύεται ειμή εν τη νήσω Κρήτη». Περίτρανα το ομολογεί η ετυμολογία της λέξης: Δίκτη (ή Λασιθιώτικα βουνά) και θάμνος δηλαδή ο θάμνος του όρους Δίκτη που βρίσκεται στον νομό Λασιθίου.
Ο Θεόφραστος στο έργο του «Περί φυτών ιστορίες» γράφει ότι ο δίκταμος είναι φυτό που βγαίνει μόνο στην Κρήτη! Είναι ένα από τα σπουδαιότερα αρωματικοφαρμακευτικά φυτά της αρχαιότητας αφού το θεωρούσαν πανάκεια (δηλ. θεράπευε όλες τις ασθένειες).
Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε εναντίον των παθήσεων του στομάχου και του πεπτικού συστήματος καθώς και της σπλήνας, των ρευματισμών, των αρθριτικών κ.α. Ειδικότερα θεωρούνταν σαν αποτελεσματικό παυσίπονο και επουλωτικό των πληγών. Επίσης, κατά την αρχαιότητα θεωρούσαν το δίκταμο ικανό να απορρίπτει τα σιδερένια τόξα από τα πληγωμένα σώματα.
Τόσο ο Αριστοτέλης όσο και ο μαθητής του Θεόφραστος αναφέρουν ότι οι αγριοκατσίκες (οι Κρητικοί Αίγαγροι – capraaegagrus) όταν πληγώνονταν με τα τόξα από τους κυνηγούς, έτρεχαν να βρουν και να φάνε δίκταμο με αποτέλεσμα να αποβάλλονται τα τόξα και να κλείνουν οι πληγές. Πολλοί αρχαίοι συγγραφείς όπως ο Διοσκουρίδης, ο Πλούταρχος, ο Πλίνιος και πολλοί άλλοι ασχολήθηκαν με το δίκταμο.
Οφείλουμε να αναφέρουμε ότι παγκόσμια, αυτοφύεται και καλλιεργείται ΜΟΝΟ στην Κρήτη. Προπολεμικά οι Κρήτες τον μάζευαν από τα βουνά και τον πουλούσαν για εξαγωγή (στην Ιταλία και αλλού) σε μεγάλη τιμή.
Μετά, λόγω του ότι φύεται στ’απόκρυμνα βουνά και ο κίνδυνος της συγκομιδής του είναι μεγάλος, άρχισε σιγά – σιγά να καλλιεργείται στις γλάστρες των σπιτιών ή σε χωράφια στις περιοχές Έμπαρο Ηρακλείου και Επισκοπή Ρεθύμνης. Χρησιμοποιείται εκτός από αφέψημα (τσάι) και για την παρασκευή βερμούτ.
Ο δίκταμος ή έρωντας έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Καταπραΰνει τον πονοκέφαλο και τον πονόδοντο. Ευεργετικό δε, σε περιπτώσεις νευρικών διαταραχών.
“Ο Βυζαντινός γιατρός Αέτιος χρησιμοποιούσε το Δίκταμο σε έμπλαστρα και αλοιφές. “Εψημα Κρητικόν” έλεγαν τότε το αφέψημα του δικτάμου και το χρησιμοποιούσαν σε πολλές αρρώστες.
Η λαϊκή κρητική θεραπευτική χρησιμοποιούσε το δίκταμο σε αφεψήματα (βραστάρια) σαν πανάκεια για όλες σχεδόν τις αρρώστιες.
Στη γρίππη του 1918 στο Ηράκλειο, μας πληροφορεί η γνωστή λαογράφος Ευαγγελία Φραγκάκη, υπήρχε ένα εργοστάσιο κάτω από του Λαζαρέτο την πόρτα, που έφτιαχνε και πουλούσε σαν αντιγριππικό “έλαιος“, αιθέριο έλαιο δηλαδή από δάφνη, ρίγανη, φασκόμηλο και δίκταμο για εντριβές σύμφωνα με τις συστάσεις των γιατρών της εποχής.
Στη Γαλλία τον χρησιμοποιούν από παλιά, μαζί με άλλα φυτά για την Παρασκευή ενός ειδικού παρασκευάσματος κατά της διάρροιας με το όνομα Diascordium. Η Γαλλία ήταν η κυριώτερη χώρα εξαγωγής Δικτάμου για φαρμακευτική και μυρεψική χρήση μέχρι το 1936, όπως μας πληροφορεί ο Ν. Δασκαλάκης σε μία εργασία του “Περί Δικτάμνου του Κρητικού” που δημοσιεύτηκε το 1936 στα “Αρχεία Φαρμακευτικής”. Σύμφωνα λοιπόν με αυτή την πληροφορία η Γαλλία εισήγαγε το χρόνο εκείνο 10 τόννους ξερού δίκταμου στην τιμή των 800 δραχμών κατά κιλό. Δηλαδή η αξία της εξαγωγής ήταν 8.000.000 προπολεμικές δραχμές ποσό τεράστιο”, αναφερει ο δρ. Κώστας Δ. Οικονομάκης Γεωπόνος –Ερευνητής
Της Εύας Καπελλάκη-Κοντού/creteplus.gr