Ο Ν. Σουκατζίδης αποτελεί εμβληματική μορφή όλων αυτών των αγωνιστών που δεν δίστασαν να δώσουν τη ζωή τους για ένα ιδανικό. Ένας από τους διακόσιους εκτελεσμένους στο σκοπευτήριο της Καισαριανής την πρωτομαγιά του 1944. «Από φύτρα μικρασιάτικη είναι. Από κει ξεκινάει η ιστορία του το 1909» εξηγεί ο Σπύρος Τζόκας στο ιστορικό μυθιστόρημα «Ο κύκλος των ‘μάταιων’ πράξεων».
Ορμώμενη από το βιβλίο που περιγράφει την τραγική ιστορία της ελλάδας με φόντο τη διαδρομή ενός προσώπου με ηρωϊκά χαρακτηριστικά, η ομάδα Πείρα(γ)μα ανέβασε την ομώνυμη παράσταση η οποία συνεχίζεται με επιτυχία.
Η σκηνοθέτις Αγγελική Κασσόλα εμβαθύνει στη μορφή και τη συνείδηση του Σουκατζίδη όπως εξηγεί στο Τvxs.gr ο ηθοποιός Γιάννης Καρούνης.
Τι ήταν αυτό στην περίπτωση του Ναπολέοντα Σουκατζίδη που σας ενέπνευσε ώστε να το μεταφέρετε στο θέατρο;
Η πρώτη μας γνωριμία με την περίπτωση του Ναπολέοντα Σουκατζίδη έγινε με αφορμή το ομώνυμο βιβλίο του Σπύρου Τζόκα «Ο κύκλος των «μάταιων» πράξεων» το καλοκαίρι του 2014 όταν αυτό αποτέλεσε υλικό για την δημιουργία μιας παράστασης – εγκατάστασης μνήμης στο σκοπευτήριο της Καισαριανής, σε συνεργασία με τον Ρ/Σ 105.5 Στο Κόκκινο. Το βιβλίο είναι μια ιστορική έρευνα επάνω στη ζωή του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, ενός από τους διακόσιους εκτελεσμένους στο σκοπευτήριο της Καισαριανής την πρωτομαγιά του 1944. Μια έρευνα που κράτησε πολλά χρόνια και φέρει όλα εκείνα τα επιστημονικά και λογοτεχνικά στοιχεία που απαιτούνται έτσι ώστε να μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα ιστορικό μυθιστόρημα.
Η προσωπικότητα και το ήθος του Ναπολέοντα Σουκατζίδη ήταν ένα ισχυρό κίνητρο ώστε να αφηγηθούμε την ιστορία του και την ζωή του από σκηνής και ο λόγος του Σπύρου Τζόκα είναι άμεσος και αφηγηματικός, δυο απαραίτητα στοιχεία για να αποφασίσει κανείς να διασκευάσει ένα μυθιστόρημα σε θεατρική παράσταση. Μέσα από την διαδρομή του Σουκατζίδη από την Προύσα που γεννήθηκε έως και την εκτέλεση του την Πρωτομαγιά του 1944 στο σκοπευτήριο της Καισαριανής ξεδιπλώνεται η σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας από τις αρχές του εικοστού αιώνα ως και τα χρόνια της ναζιστικής κατοχής.
Πως το προσεγγίζει σκηνοθετικά η Αγγελική Κασόλα;
Εκείνο που αρχικά απασχόλησε και την Αγγελική Κασόλα και την ομάδα πείρα(γ)μα ήταν να μην παρουσιάσουμε από σκηνής έναν ανδριάντα, αλλά να εμβαθύνουμε στην μορφή και την προσωπικότητα του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, στον άνθρωπο Σουκατζίδη και την συνείδηση του.
Ως ομάδα μας απασχολεί η αξιοποίηση στοιχείων από λαϊκές φόρμες του θεάτρου και έτσι διαμορφώθηκε μια παράσταση που ακολουθεί μια λιτή και άμεση αφήγηση, μιλώντας στους θεατές ανθρώπινα, τρυφερά και με εμπιστοσύνη.
Η επιλογή της Αγγελικής Κασόλα ήταν να δημιουργήσει μια παράσταση με μόνα σκηνικά αντικείμενα μια βαλίτσα και μια καρέκλα βάζοντας τον ηθοποιό στο επίκεντρο της θεατρικής πράξης. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα δελεαστικό για έναν ηθοποιό και συνάμα δύσκολο και απαιτητικό καθώς ο ηθοποιός είναι απογυμνωμένος από κάθε τι που θα μπορούσε να καλύψει ή να κρύψει τυχόν αδυναμίες.
Η Αγγελική Κασόλα έχει συνθέσει μια ποιητική και συγκινητική παράσταση που βασίζεται στην ερμηνεία του ηθοποιού μέσα σε ένα φωτιστικό περιβάλλον που ακολουθεί κινηματογραφικές δομές. Χειρίζεται η ίδια τους φωτισμούς στις παραστάσεις και στην ουσία συνδημιουργεί μαζί με τον ηθοποιό σε όλη την διάρκεια της παράστασης φωτίζοντας τις στιγμές του ήρωα πάνω στην κάθε ανάσα του, κινούμενη μαζί του σε κοντινά, μακρινά «πλάνα» και ζουμ. Κάτι τέτοιο έχει τεράστιο ενδιαφέρον για εμένα ως ηθοποιό. Είναι η πρώτη φορά που συμπαίκτης μου είναι και το «ηλεκτρολογείο» του θεάτρου.
Επίσης εκμεταλλεύτηκε τις σπουδαίες υποκριτικές ικανότητες της Ειρήνης Μελά, μιας ηθοποιού που έχει να προσφέρει πολλά στο ελληνικό θέατρο, ως της αρραβωνιαστικιάς του Σουκατζίδη Χαράς Λιουδάκη-Κυπραίου , και δημιούργησε μια ποιητική ανάσα στο όνειρο του Σουκατζίδη το τελευταίο βράδυ πριν από την εκτέλεση του. Η παράσταση αυτή είναι μια δουλειά σε εξέλιξη, όπως και κάθε δουλειά της ομάδας πείρα(γ)μα. Συμπράττουμε συχνά, ανάλογα τον τόπο και τον χώρο στον οποίο παίζουμε και με άλλους σημαντικούς δημιουργούς και ερμηνευτές. Στο Τρίκυκλο έχουμε την χαρά και την τιμή να συνοδεύει στο τραγούδι acapella η Νατάσσα Τζαβέλα- Παπαδοπούλου.
Η βαλίτσα της μνήμης πόσο επιτακτικό είναι να ανοίξει σήμερα;
«Γιατί έρχονται στιγμές που οι νεκροί χρειάζονται τους ζωντανούς και οι ζωντανοί τους νεκρούς…» ένα σχόλιο
Εμείς ως ομάδα πείρα(γ)μα με αυτή την παράσταση αφηγούμαστε μια ιστορία. Ο Σουκατζίδης εμφανίζεται , στη σκηνή σε παρόντα χρόνο ως νεκρός, με μόνη του αποσκευή μια βαλίτσα. Την βαλίτσα της μνήμης. Η βαλίτσα ανοίγει στην παράσταση και αποκαλύπτει την ζωή του ήρωα αλλά και την ιστορία της Ελλάδας σε μια δύσκολη περίοδο: Την καταστροφή και τον ξεριζωμό των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, την υποδοχή που τους επιφύλασσε ο γηγενής πληθυσμός, το ρατσισμός που υπέστησαν από τους ομοεθνείς τους, το Κραχ του 1929, τη διάδοση των ιδεών της Σοβιετικής επανάστασης, τη συσπείρωση πολλών ανθρώπων στο Κομμουνιστικό κόμμα από τα τέλη της δεκαετίας 1920, την σύσταση πρωτοβάθμιων σωματείων στην Κρήτη και την ένωση τους στη δημιουργία του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου το 1934, το «ιδιώνυμο» του Βενιζέλου τις πρώτες μαζικές διώξεις των κομμουνιστών, τη δικτατορία του Μεταξά, τα βασανιστήρια στα αστυνομικά τμήματα, τις εξορίες, τον εγκλεισμό των πιο επικίνδυνων για το καθεστώς αγωνιστών, μαζί σε αυτούς και ο Σουκατζίδης από το 1936, στην Ακροναυπλία, την απαίτηση τους να τους δοθεί η άδεια πολεμήσουν στο Αλβανικό μέτωπο και την άρνηση του καθεστώτος, την αισχρή παράδοση των ακροναυπλιωτών από την Κυβέρνηση Τσολάκογλου στους ναζί κατακτητές και μάλιστα με πρωτόκολλο, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ιταλών και Γερμανών φασιστών στα Τρίκαλα και την Λάρισα, το στρατόπεδο του Χαϊδαρίου και τις βάναυσες συνθήκες κράτησης και την βάρβαρη και τραγική εκτέλεση των διακοσίων κομμουνιστών στο σκοπευτήριο της Καισαριανής την πρωτομαγιά του 1944.
Όλα αυτά κουβαλά μέσα της η βαλίτσα της μνήμης που φέρει ο Σουκατζίδης στη σκηνή. Και η βαλίτσα ανοίγει. Όχι για δώσει ένα μάθημα ιστορίας στο κοινό, ούτε για να μνημονεύσει μόνο μια ιστορική περίοδο αλλά κυρίως για να ανοίξει έναν ουσιαστικό διάλογο στο σήμερα που σχετίζεται με την συνείδηση μας. Την συνείδηση μας πως ο άνθρωπος έχει χρέος να αντιστέκεται στον κατακτητή και να αγωνίζεται για την ισότητα, την δικαιοσύνη, την δημοκρατία, την ελευθερία σε όλες τις εποχές και όταν οι συνθήκες το επιβάλλουν. Την συνείδηση μας πως η αντίσταση απέναντι σε ότι προσβάλλει και υποβαθμίζει την ζωή μας είναι χρέος του καθένα από εμάς. Και ότι δουλικότητα και η άνευ όρων υποταγή μας στον όποιο κατακτητή, όποια μορφή και αν αυτός παίρνει είναι εχθρός της συνείδησης.
Γιατί η εποχή μας επιβάλλει πλέον οι ζωντανοί να εμπνέονται από τους νεκρούς και οι νεκροί να υπάρχουν μέσα μας και να ζωντανεύουν ξανά μέσα από τις δικές μας πράξεις αντίστασης. Έχουμε παραλάβει τη σκυτάλη του αγώνα και οφείλουμε να την τιμήσουμε και να την παραδώσουμε με την σειρά μας στους επόμενους.
Ως πότε θα έχουμε τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε την παράσταση στο Τρίκυκλο;
Η παράσταση παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα στο Τρίκυκλο (Πυθέου & Θ. Γεωμέτρου, Ν. Κόσμος ) για δεύτερη χρονιά. Έχουμε συγκινηθεί ιδιαίτερα από το μεγάλο ενδιαφέρον και την προσέλευση του κόσμου. Ήδη βρισκόμαστε σε παράταση των παραστάσεων η οποία ανανεώνεται για δεύτερη φορά έως το τέλος του Μάρτη (εκτός της Καθαρής Δευτερας). Συνίσταται η τηλεφωνική κράτηση.
Παράλληλα η παράσταση ταξιδεύει σε γειτονιές, συλλόγους και συλλογικότητες της Αθήνας και της επαρχίας. Είναι χαρά μας με αφορμή αυτή την παράσταση να γνωρίζουμε και να μας γνωρίζουν άνθρωποι που κάτι βαθύτερο αναζητούν και έχουν την ανάγκη να επικοινωνήσουν. Όσοι ενδιαφέρονται να τους επισκεφτούμε μπορούν να επικοινωνήσουν με την ομάδα πείρα(γ)μα στο τηλέφωνο 6939669218. Παράλληλα η παράσταση το καλοκαίρι θα συνεχίσει το οδοιπορικό που ξεκίνησε φέτος από τα μαρτυρικά χωριά της Κρήτης και σε άλλα σημεία αντίστασης σε όλη την Ελλάδα.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Διασκευή-Σκηνοθεσία: Αγγελική Κασόλα
Μουσική επιμέλεια: Αλέξης Βάκης
Σκηνογραφική/Ενδυματολογική Επιμέλεια: Ευτυχία Ροδοπούλου
Φωτισμοί: ομάδα πείρα(γ)μα
Στο ρόλο του Ναπολέοντα Σουκατζίδη ο Γιάννης Καρούνης
Στο ρόλο της αρραβωνιαστικιάς του Χαράς Λιουδάκη – Κυπραίου: η Ειρήνη Μελά
Τραγουδάει η Νατάσσα Τζαβέλλα Παπαδοπούλου
Χώρος: ΤΟ ΤΡΙΚΥΚΛΟ (Θ. Γεωμέτρου και Πυθέου γωνία, Νέος Κόσμος, στάση μετρό Άγιος Ιωάννης), κάθε Δευτέρα στις 9.00 μ.μ..
Κρατήσεις: 210 9232384
Δάρκεια παράστασης: 1 ώρα και 20 λεπτά
Είσοδος: με ελεύθερη συνεισφορά (Απαρραίτητη η τηλεφωνική κράτηση).
