Του Αλέξανδρου Ζέρβα
Η είδηση κοντεύει να περάσει «στα ψιλά», καθώς η χώρα μοιάζει εγκλωβισμένη μεταξύ της παγίδας που της στήνεται πάνω στο προσφυγικό από τους Ευρωπαίους εταίρους της και των έντονων αντιδράσεων απέναντι στις νέες πολιτικές λιτότητας, αποτελεί όμως μια ακόμη βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας. Το ότι περνάει στην τελική φάση η διαδικασία παραχώρησης των κόκκινων δανείων στα λεγόμενα distress funds δεν αποτελεί βέβαια καμιά σοβαρή έκπληξη.
Άλλωστε κάποια κυβερνητικά στελέχη θα αντέτειναν πιθανότατα πως «όλα αυτά ήταν γνωστά, όταν ο κόσμος μας ψήφισε το Σεπτέμβρη». Μόνο που η κατάσταση και στο εν λόγω ζήτημα είναι πολύ σοβαρή, για να αντιμετωπίζεται με τόση ελαφρότητα.
Κι αυτό γιατί τα συγκεκριμένα funds, τα οποία είχαν αναλάβει τη διεκπεραίωση δεκάδων χιλιάδων πλειστηριασμών σε Ισπανία και Πορτογαλία, έρχονται στην Ελλάδα με πολύ άγριες, αλλά σε κάθε περίπτωση σαφείς διαθέσεις, έχοντας προφανώς στο πλευρό τους τις τράπεζες. Αυτές ντε, που ανακεφαλαιοποιήθηκαν πρόσφατα για τρίτη φορά με λεφτά Ελλήνων φορολογουμένων, για να χάσουν τα μισά σχεδόν στην πρόσφατη μίνι χρηματιστηριακή κρίση.
Τόσο απλός, αλλά τόσο στυγνός ο εκβιασμός των τραπεζών
Απ’ ότι μαθαίνουμε, λοιπόν, τα κορυφαία τραπεζικά στελέχη πιέζουν για τη χαλάρωση της προστασίας όσων είχαν ενταχθεί στους νόμους Κατσέλη και Δένδια. Zητούν κοινώς να βγαίνουν πιο εύκολα «στο σφυρί» τα ακίνητα που έχουν μπει ως εγγύηση από φαληρημένους πλέον μικρούς επιχειρηματίες, προκειμένου το «πακέτο» να γίνει πιο ελκυστικό για αγορά από τα funds. Αν δε συμβεί κάτι τέτοιο προειδοποιούν, σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, πως «θα υποχρεωθούν να δώσουν συντηρητικότερους στόχους για την ανάκτηση προβληματικών δανείων, αναιρώντας τις προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί στην επενδυτική κοινότητα». Τι εννοούν στην ουσία; Πως αν δεν απελευθερωθούν «και με τη βούλα» οι πλειστηριασμοί, θα χρειαστούν και νέα ανακεφαλαιοποίηση, την ώρα που στην κοινοτική νομοθεσία συμπεριλαμβάνεται πλέον και το «κούρεμα καταθέσεων», προκειμένου να καλυφθούν οι ζημιές των τραπεζών.
Η δεδομένη κατάσταση πάντως αποκαλύπτει, πέραν πάσης αμφιβολίας, ένα ακόμη αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η κυβέρνηση Τσίπρα μετά την αποδοχή του μνημονιακού δρόμου. Οι πρόσφατες διακηρύξεις της περί προστασίας των δανειοληπτών αποδεικνύονται ουσιαστικά κενό γράμμα, την ώρα που η εκχώρηση της διαχείρισης των κόκκινων δανείων στα distress funds είναι ανάμεσα στα προαπαιτούμενα για να κλείσει η «πολυπόθητη» πρώτη αξιολόγηση. Την ίδια στιγμή, εκτός από τους εκβιασμούς των τραπεζιτών (με τις πλάτες της ΕΚΤ βέβαια), η κυβέρνηση έχει να αντιμετωπίσει κι εδώ τη στάση του ΔΝΤ, το οποίο φέρεται να απαιτεί (για προφανείς λόγους) την παραχώρηση όλων ανεξαιρέτως των μη εξυπηρετούμενων δανείων στις εν λόγω εταιρίες
Η κατασκευή «μη συνεργάσιμων δανειοληπτών»
«Μα είναι δυνατόν να μην τιμωρούνται οι στρατηγικοί κακοπληρωτές;» είναι ένα από τα βασικά επιχειρήματα που ακούω δεξιά κι αριστερά. Το βασικό πρόβλημα, ωστόσο, έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι ποσοτικοποιημένοι στόχοι που έρχονται να θέσουν από κοινού οι τράπεζες και τα distress funds δε θα έχουν ως στόχο τους «στρατηγικούς κακοπληρωτές», αλλά θα «μετράνε κεφάλια», προκειμένου να προχωράνε σε κατασχέσεις ακινήτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι κορυφαία τραπεζικά στελέχη θέτουν γενικώς ως όριο για το χαρακτηρισμό ενός δανειολήπτη ως «μη συνεργάσιμου» την καθυστέρηση εξυπηρέτησης δανείου πάνω από 24 μήνες. Αλήθεια, τι κοινωνική αντίληψη καταδεικνύει μια τέτοια πρόβλεψη σε μια χώρα, όπου η πραγματική ανεργία εδώ και χρόνια υπερβαίνει το 30% και πάνω από το 1/3 του πληθυσμού κινείται στα όρια ή κάτω από τα όρια της φτώχειας;
Από την άλλη, θα μπορούσε να πει κανείς πως έχουμε μπροστά μας απτά αποτελέσματα της αντικατάστασης εκλεγμένων κυβερνήσεων από διεθνούς εμβέλειας «κοράκια» πάνω στη διαχείριση τόσο ευαίσθητων κοινωνικών ζητημάτων. Γιατί μόνο ως «κοράκια» χαρακτηρίζουν οι περισσότεροι από εκείνους που παρακολούθησαν από κοντά τη δράση των εκπροσώπων των distress funds σε Ισπανία και Πορτογαλία, την οποία η κυβέρνηση «εισάγει» πια και στην Ελλάδα (χωρίς βέβαια να βρίσκει ιδιαίτερες αντιστάσεις από τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης). Για να αποδειχθεί εν τέλει και στην πράξη πως, όπως δήλωσε πρόσφατα βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, το «Κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη» παρέμεινε ένα ακόμη προεκλογικό σύνθημα.