Άφησε για λίγο τους αιθέρες, τους οποίους διασχίζει με τις μεγαλύτερες ταχύτητες, οδηγώντας τα μαχητικά αεροπλάνα F16 και «προσγειώθηκε» στη γη για να περπατήσει μόνος του δεκάδες χιλιόμετρα, κατά μήκος της εθνικής οδού, από τις Μουρνιές στα Χανιά μέχρι και το Γάζι στο Ηράκλειο για να ανάψει στο ενδιάμεσο 367 καντήλια, που ισοδυναμούν με τα εκκλησάκια που συνάντησε, αφιερωμένα σε συνανθρώπους μας που χάθηκαν στην άσφαλτο της Κρήτης!
Ένας σπουδαίος άνθρωπος και πιλότος, ο Σμήναρχος Εμμανουήλ Καρυωτάκης θέλησε με αυτόν τον μοναδικό τρόπο να τιμήσει εκείνους που χάθηκαν στην άσφαλτο αλλά και να ξυπνήσει συνειδήσεις ώστε αυτή η μάστιγα των τροχαίων δυστυχημάτων, που πλήττει σε πολύ μεγάλο βαθμό την Κρήτη κάθε χρόνο να περιοριστεί.
Ο ίδιος το είχε κάνει τάμα και επέλεξε περπατώντας δεκάδες χιλιόμετρα να τιμήσει δικούς του ανθρώπους αλλά και για όλον τον κόσμο. Οντας ένας σεμνός και ανιδιοτελής άνθρωπος, δεν θέλησε να το αναφέρει πουθενά, ούτε καν στους συναδέλφους του πιλότους.
Μετά από δικές μας πιέσεις μίλησε στην «Ανωγή» για αυτή του την ενέργεια. Άλλωστε ο Μανόλης είναι αγαπητός στους Ανωγειανούς, φίλος του χωριού μας και προσωπικός φίλος του π.Ανδρέα Κεφαλογιάννη, καθώς ήταν και ο πρώτος πιλότος που πέταξε το 2014 πάνω από τον ουρανό των Ανωγείων για να τιμήσει το Ολοκαύτωμα του χωριού! Η «Ανωγή» του ζήτησε- παρά το γεγονός ότι δεν ήθελε να κάνει γνωστή την ηρωϊκή του πράξη- να μιλήσει για αυτή του την συγκλονιστική εμπειρία, όχι για να έχουμε ένα «αποκλειστικό» θέμα, αλλά να χτυπήσει το καμπανάκι στους οδηγούς που αρνούνται να συμμορφωθούν με τους κανόνες της ασφάλτου και επιμένουν να μην… .δένονται με τη ζωή όταν βρίσκονται στο τιμόνι.
Με τελευταίο θύμα στους δρόμους της Κρήτης τον 17χρόνο Πλάτωνα Χειμωνάκη, ένα παιδί με γνωστούς και φίλους στα Ανώγεια, που σκοτώθηκε στους δρόμους του Ρεθύμνου πριν λίγες ημέρες, στόχος μας μέσα από αυτό το ρεπορτάζ με πρωταγωνιστή του Σμήναρχο Μανόλη Καρυωτάκη να ταρακουνήσουμε μικρούς και μεγάλους οδηγούς, ώστε να μάθουν να οδηγούν με ασφάλεια και σύνεση για να μην πολλαπλασιάζονται τα εκκλησάκια στους δρόμους μας….
«Έκανα 400 στάσεις»
Ο Εμμ.Καρυωτάκης μιλώντας στην ΑΝΩΓΗ μας είπε κατ΄αρχήν για το πως ξεκίνησε αυτή η ιδέα καθώς και τι πέρασε αυτές τις δυο ημέρες πεζοπορίας.
«Ήταν μια ιδέα που την είχα εδώ και χρόνια και ήθελα να το κάνω προς τιμήν κάποιων ανθρώπων που χάθηκαν και κάποιων που ζούνε και θέλω να ζούνε για πάντα αλλά και γενικά για όλο τον κόσμο. Ξεκίνησα λοιπόν από τις Μουρνιές, περίπου δέκα χιλιόμετρα μακριά από τα Χανιά και πήγα με τα πόδια στο Ηράκλειο κάνοντας περίπου 400 στάσεις στον δρόμο όπου άναψα όλα τα καντήλια που συνάντησα και από τις δυο μεριές του δρόμου. Αποφάσισα να το κάνω μόνος μου αν και στην αρχή η ιδέα ήταν να την πραγματοποιήσουμε 3 άτομα. Πήρε λίγο παραπάνω χρόνο βέβαια γιατί χρειάζεται προσοχή όταν περνάς απέναντι στην Εθνική οδό αλλά εντάξει, παρά την κούραση και τον χρόνο που χρειάστηκε άξιζε πιστεύω τον κόπο.
«Σε κάποια εκκλησάκια το καντήλι είχε να ανάψει και 100 χρόνια»
-Ξεκίνησα την Δευτέρα στις 6.15 π.μ με το πρώτο φως της ημέρας δηλαδή. Δέκα λεπτά για την ακρίβεια μετά το πρώτο φως. Το πρώτο φως είναι 30 λεπτά πριν την ανατολή του ηλίου. Επειδή είμαι αεροπόρος έχω μάθει να μιλάω έτσι, το πρώτο φως της ημέρας έρχεται 30 λεπτά πριν την Ανατολή. Ξεκίνησα λοιπόν 6.15 έκανα το πρώτο διάλειμμα στην Σκαλέτα μετά το Ρέθυμνο, με τον μετρητή εκεί να γράφει 82.502 βήματα! Εκεί στην Σκαλέτα έμεινα την νύχτα και ξεκουράστηκα σε μια ξαπλώστρα στην παραλία. Δεν με συνόδευε κανένας αν και δικοί μου άνθρωποι μου είχαν πει να το αναφέρω στα κανάλια, αλλά προτιμούσα να το κάνω μόνος μου χωρίς να ξέρει κανένας ποιος και τι. Ήθελα κάποιος να επισκεφθεί αυτά τα 367 εκκλησάκια και να ανάψει το καντήλι τους. Κάποια από αυτά είχαν να ανάψουν και εκατό χρόνια, να φανταστείτε υπήρχαν εκκλησάκια από το 1940 τότε που ήταν ακόμα χωματόδρομος.
«Γνώρισα 367 ανθρώπους…»
-Την δεύτερη μέρα με ξύπνησε ο αέρας εκεί, το κύμα και ξεκίνησα λίγο πιο μπροστά στις 6.05 π.μ και το τέλος της διαδρομής ήταν στο Γάζι Ηρακλείου, δεν θυμάμαι ακριβώς πως λέγεται εκεί, σε μια στάση που έχει το ΚΤΕΛ . Εκεί λοιπόν στην είσοδο του Ηρακλείου σταμάτησα την διαδρομή μου. Στον δρόμο κανένας δε με σταμάτησε ή με ρώτησε τι κάνω και περπατάω. Γενικά η περιβολή μου έμοιαζε και με τουρίστα, ήμουν αξύριστος και ταλαιπωρημένος, και δεν με ρώτησε κάποιος αλλά και εγώ δεν ήθελα να δώσω στόχο. Από τρόφιμα δεν κουβαλούσα τίποτα. Ένα σάντουιτς πήρα εκεί στη μεγάλη ευθεία, στου “Κακλή” και βούτηξα λίγο στην θάλασσα γιατί δεν άντεχα άλλο, είχε τελειώσει και το νερό. Μετά συνέχισα και έφαγα στη Σκαλέτα σε ένα κέντρο του Παρασύρη όπου και κοιμήθηκα μετά την πρώτη μέρα στις ξαπλώστρες. Στης Σίσσες μια καλή κυρία μου έδωσε ένα μπουκάλι νερό, δεν ήθελε και λεφτά ..”.
Στην ερώτηση μας τι ένιωσε όταν έφτασε στο τέλος της διαδρομής, συγκινημένος τόνίζει: “Όταν έφτασα στο τέλος βασικά ένιωσα ότι βρέθηκα πολύ κοντά και γνώρισα 367 ανθρώπους. Που δεν είναι μόνο 367 είναι παραπάνω γιατί σε κάποιο εκκλησάκι υπήρχε μια μάνα με τρία παιδιά κοντά στις Σίσσες, μέσα στο εικονοστάσι ήταν και τα αρκουδάκια που είχαν μαζί τους τα παιδιά όταν σκοτώθηκαν. Λίγο πριν ήταν δυο παλικάρια που έφυγαν 17-18 χρονών , αδέρφια, αγόρι και κορίτσι. Ένιωσα ότι τους γνώρισα. Στο facebook με βλακείες γνωρίζεις δέκα ανθρώπους τη μέρα με τα αιτήματα και τις ανοησίες, αλλά εγώ σε δυο μέρες γνώρισα 367 ανθρώπους το λιγότερο..”
Πνιγμένη στα σκουπίδια η Εθνική Οδός Χανίων – Ηρακλείου
Ο Εμμανουήλ Καρυωτάκης κινδύνευσε ακόμα και πεζός στην Εθνική οδό από κάποιους ασυνείδητους οδηγούς. Αναφέρει χαρακτηριστικά: “Μέχρι το 2001 ήμουν στα αεροπλάνα Α7 και 15 χρόνια τώρα είμαι στα f16 στην 115 Πτέρυγα Μάχης.Με το f16 για αυτή την απόσταση που έκανα χρειάζομαι δυο λεπτά, με τα πόδια μου πήρε δυο μέρες! Όση διαφορά έχουν τα 2 λεπτά από τις 2 μέρες τόση διαφορά έχει και η συγκίνηση που νιώθεις. Εμείς ως πιλότοι, το μόνο πράγμα που έχουμε συνηθίσει επειδή είμαστε μόνοι μας, μέσα στο αεροπλάνο και εκεί σκεφτόμαστε μόνοι μας για την επόμενη στιγμή, για τον κίνδυνο και την στροφή. Έτσι έμαθα να λειτουργώ μόνος μου και στο δρόμο ήξερα πότε να στρίψω, πότε να περιμένω, πότε να κρυφτώ λίγο . Μόνο ο αέρας από φορτηγά που τρέχουν με 120 ή 140 χιλιόμετρα σε πετούσε στην άκρη. Οι άνθρωποι στο δρόμο είναι παρανοϊκοί με την ταχύτητα, βλέπουν ένα διαβάτη στο δρόμο και αντί να κόψουν πάνε ακόμα πιο γρήγορα, τι να πω..”
Αναφέροντας τι του έκανε εντύπωση στα εκκλησάκια αλλά και στον δρόμο τονίζει: “8 χρονών ήρθα στην Κρήτη με τον πατέρα μου από την Ανδραβίδα, γιατί ήταν και αυτός συνάδελφος μηχανικός στην Αεροπορία.. Κάνω αυτό το δρομολόγιο 40 χρόνια που πηγαίνουμε στο χωριό για τις ελιές , για τα χωράφια κτλ. Έβλεπα τα εκκλησάκια στον δρόμο πάντα. Πρώτη φορά στη ζωή μου είδα μια στροφή η οποία έχει 7 εκκλησάκια τα οποία τα έχει κρύψει η βλάστηση. Εφτά εκκλησάκια μαζεμένα, διαφορετικής χρονολογίας, και από διαφορετικά ατυχήματα. Επτά εκκλησάκια σε 10 μέτρα! Το μπουκάλι με το νερό είναι το πιο συνηθισμένο σκουπίδι στους δρόμους. Ποντικούς, ασβούς και άρκαλους είδα 100 αλλά μπουκάλια είδα 3000! Είδα και τρεις συκιές που μακάρι να τις είχα στον κήπο μου, είχαν τα πιο γλυκά σύκα που έχω φάει ποτέ στη ζωή μου. Μετά τη Σούδα είναι στον δρόμο για Γεωργιούπολη, μακάρι να μπορούσα να τις έχω στον κήπο μου!
Πολλά μου έκαναν εντύπωση. Είδα ένα εκκλησάκι που το έφτιαξε ένας Ιταλός για ένα φίλο του που σκοτώθηκε. Είδα ένα πολύ ωραίο εκκλησάκι που έφτιαξε ένας Αλβανός για ένα φίλο του. Είδα ένα εκκλησάκι που δεν είναι από τροχαίο, είναι πάνω στο δρόμο, κάποτε υπήρχε εκεί θάλασσα και κάποιος είχε πνιγεί. Μετά λοιπόν που έφτιαξαν τον δρόμο αυτό το εκκλησάκι έμεινε και είναι στο σημείο το ίδιο που τώρα περνούν τα αυτοκίνητα, εκεί κάποιος έχει πνιγεί. Υπάρχει ένα άλλο σημείο που είναι μια κοπελιά Γερμανίδα με ένα εκκλησάκι πολύ όμορφο και λιτό το οποίο η φύση είναι λες και το αγκαλιάζει με ένα περίεργο κισσό που δεν ήταν τότε φυτεμένος αλλά το έβγαλε η φύση από μόνη της.
«Το έκανα για να ακούσει ο Θεός…»
Τέλος ο κ.Καρυωτάκης μας εξηγεί τους λόγους που δεν ήθελε η πράξη να πάρει διαστάσεις:
«Όταν έφτασα στο Γάζι δεν είπα τίποτα σε κανένα. Θα έχανε όλη την αξία του. Μα δεν το έκανα για μένα ούτε τη δημοσιότητα ούτε τίποτα. Το έκανα να το ακούσει ο Θεός και αυτοί οι άνθρωποι πάνω στον ουρανό μπας και βάλει μυαλό ο κόσμος στον δρόμο, μπας και βάλουν μυαλό και φτιάξουν καλύτερους δρόμους, καλύτερη σήμανση. Εκεί που υπάρχουν τα περισσότερα εκκλησάκια, υπάρχουν και ταμπέλες για επικίνδυνες στροφές για κατολισθήσεις για μείωση ταχύτητας γιατί κάποιοι προφανώς σκοτώθηκαν από κατολισθήσεις κτλ. Τώρα δε ξέρω τις έβαζαν μετά τις ταμπέλες ή πριν και δεν τις πρόσεξαν, αυτό δεν το ξέρει κανένας. Είναι τεράστια τα δεδομένα που μπορείς να αντλήσεις και αν μπορούσε κανείς να το κάνει σε όλη την Κρήτη γύρω-γύρω γιατί εγώ το έκανα σε μικρό κομμάτι. Αν το έκανε κάποιος και για όλη την Ελλάδα, εκτιμώ ότι κανείς δεν ξέρει πόσα εκκλησάκια είναι σε όλη τη χώρα. Εγώ τουλάχιστον ξέρω ότι εκεί που περπάτησα είναι 367. Τα άναψα όλα, για ευνόητους λόγους μετά τα έσβηνα μην ανάψει και καμιά πυρκαγιά και τα έχω φωτογραφήσει όλα για λόγους θύμησης και μνήμης, ότι κάποιος πέρασε από εκεί και τους θυμήθηκε. Είναι και πολλά μέρη τα οποία δεν είναι προσβάσιμα.
Στην μονάδα μου δεν το είπα γιατί δεν ήθελα να καλυφθεί αυτό με ένα μανδύα ότι κοίτα τι έκανε ο τάδε. Εκείνη τη στιγμή εγώ ήθελα να το ξέρει μόνο ο Θεός. Εγώ όπως είπα θέλω να ακουστεί το όνομα του πατέρα μου του Κοσμά. Θέλω να πω ότι όλα τα οφείλω στον πατέρα μου και στην μάνα μου, τις ρίζες μου. Η καταγωγή μου είναι από το Καστέλλι Πεδιάδας στο Ηράκλειο, αν και θα ήθελα να είχα καταγωγή από τα Ανώγεια γιατί το χωριό σας το αγαπάω υπερβολικά!..”