Αποτελεί παγκοσμίως το «golden standard» της διατροφής. Επιστήμονες από κάθε γωνιά της Γης αναγνωρίζουν την αξία και τη συμβολή της κρητικής διατροφής στην εξασφάλιση της καλής υγείας και της μακροζωίας.
Οι μόνοι που φαίνεται ότι δεν το συνειδητοποιούν είναι οι ίδιοι οι Έλληνες, που απεμπολούν την ανεκτίμητη (από πλευράς οφελών για την υγεία) αξία της προς χάριν της …μαζικής κουλτούρας του ταχυφαγείου.
Η πρώτη μεγάλη έρευνα που ανέδειξε τα οφέλη της κρητικής διατροφής –ορόσημο για την επιστήμη της διατροφής- πραγματοποιήθηκε τη δεκαετία του ’60. Η μελέτη των 7 χωρών (Ολλανδία, Φιλανδία, Ιαπωνία, ΗΠΑ, Ιταλία, Γιουγκοσλαβία και Ελλάδα, μελετήθηκαν η Κρήτη και η Κέρκυρα), έδειξε καταφανώς ότι η ομάδα της Κρήτης παρουσίασε τα χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από κάθε άλλη χώρα. Μέσα από αυτή τη μελέτη αναδείχθηκαν όλα τα χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει η διατροφή προκειμένου να εξασφαλίζει καλύτερη υγεία και μακροζωία.
Η βραβευμένη κρητική διατροφή, έχει ως βασικές κατευθυντήριες γραμμές της την αυξημένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, τη χρήση ελαιολάδου, τον περιορισμό των ζωικών και των κορεσμένων λιπών και την κατανάλωση οσπρίων και ψαριών.
Ας δούμε όμως ένα προς ένα τα στοιχεία που έκαναν την κρητική διατροφή διάσημη και σε όλο τον κόσμο και τόσο ξεχωριστή:
● Στο τραπέζι των γονιών και των παππούδων τους οι Κρητικοί θυμούνται μεγάλες ποσότητες από χόρτα και λαχανικά, και κυρίως άγρια χόρτα (ανάμεσά τους και η γλιστρίδα), που καταναλώνονταν ωμά, σε πίτες και πιτάκια και μαγειρεμένα, ακόμη και με κρέας σε κάποιες περιπτώσεις. Σημαντική θέση στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα διατροφής είχαν επίσης τα όσπρια και οι ξηροί καρποί.
Διατροφικά κέρδη: φυλλικό οξύ, ασβέστιο, αντιοξειδωτικά, βιταμίνες Ε και C, μέταλλα, ω3 λιπαρά οξέα, λινολενικό οξύ, β-καροτένιο, ρεσερβατρόλη, σελήνιο.
● Τα εποχιακά φρούτα ήταν συνηθισμένο επιδόρπιο, ενώ το μέλι με καρύδια, τα ξερά σύκα γεμιστά με καρύδια, η μουσταλευριά και τα ξεροτήγανα ήταν τα δημοφιλέστερα γλυκά.
Διατροφικά κέρδη: φυτικές ίνες, ιχνοστοιχεία, βιταμίνες, φυλλικό οξύ, βιταμίνη C, καροτενοειδή, λινολενικό οξύ
● Μοναδική σχεδόν λιπαρή ύλη στην κρητική διατροφή ήταν το ελαιόλαδο. Το χρησιμοποιούσαν στο μαγείρεμα, στις σαλάτες, αλλά και στο πρωινό, πάνω στο ψωμί.
Διατροφικά κέρδη: πολυφαινόλες που προστατεύουν την LDL (καλή) χοληστερόλη από την οξείδωση
● Έτρωγαν μέτριες ποσότητες ψαριού και θαλασσινών, σε εβδομαδιαία βάση.
Διατροφικά κέρδη: σελήνιο, λιπαρά οξέα DHA
● Κατανάλωναν μόνο περιστασιακά κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα, ανάλογα με την παραγωγή τους και τις νηστείες.
Διατροφικά κέρδη: πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, ασβέστιο
● Πάντα πάνω στο κρητικό τραπέζι υπήρχε ψωμί, ελιές και ένα μπουκάλι κόκκινο κρασί.
Διατροφικά κέρδη: πολυφαινόλες και κυρίως ρεσερβατρόλη που προστατεύει από τον καρκίνο, φυτικές ίνες